GIỚI THIỆU
Trang chủ >> Giới Thiệu
Trang chủ >> Giới Thiệu
BÌNH DƯƠNG: ĐIỂM ĐẾN CỦA HỘI NHẬP VÀ PHÁT TRIỂN
Tỉnh Bình Dương thuộc miền Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam[8], có tọa độ là 10°51'46"B – 11°30'B, 106°20' Đ – 106°58'Đ và có vị trí địa lý[9]:
Phía đông giáp tỉnh Đồng Nai
Phía tây giáp tỉnh Tây Ninh và Thành phố Hồ Chí Minh
Phía nam giáp Thành phố Hồ Chí Minh
Phía bắc giáp tỉnh Bình Phước.
Tỉnh Bình Dương có diện tích 2.694,4 km², xếp thứ 4 trong vùng Đông Nam Bộ[10]. Địa hình Bình Dương tương đối bằng phẳng, hệ thống sông ngòi và tài nguyên thiên nhiên phong phú.
Bình Dương là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư và phát triển kinh tế. Tính đến năm 2019, tỉnh có 3.753 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 34,23 tỷ USD và 42.269 doanh nghiệp trong nước với tổng vốn đăng ký 357.680 tỷ đồng. Năm 2019, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 27,8 tỷ USD (tăng 15,6%), nhập khẩu 20,8 tỷ USD (tăng 10,6%), với thặng dư thương mại gần 7 tỷ USD. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt hơn 114.669 tỷ đồng, tăng 15,8%.
Bình Dương sở hữu 29 khu công nghiệp (27 khu đã hoạt động) với tổng diện tích 12.743 ha, tỷ lệ lấp đầy đạt 83,3%. Nhiều khu công nghiệp lớn như VSIP, Sóng Thần, Mỹ Phước đã cho thuê gần hết diện tích. Tỉnh cũng tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển các cụm công nghiệp mới như Thanh An, Tân Thành và An Lập.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, diện tích cây hàng năm giảm nhẹ do chuyển đổi sang cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao phát triển mạnh với hàng trăm trang trại quy mô lớn. Lâm nghiệp duy trì diện tích rừng trồng và sản lượng khai thác tăng nhẹ. Thủy sản tiếp tục phát triển ổn định với tổng diện tích nuôi trồng gần 365 ha và sản lượng tăng 2,2%.
Bình Dương cũng đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ trong quản lý với tổng đài đường dây nóng (1022), phòng họp không giấy (e-cabinet) và dịch vụ công trực tuyến.
Ngoài ra, tỉnh còn nổi tiếng với các làng nghề truyền thống như sơn mài Tương Bình Hiệp, chạm khắc gỗ, và gốm sứ Bình Dương. Tất cả đã góp phần giúp Bình Dương duy trì tăng trưởng kinh tế ổn định, nâng cao đời sống người dân và tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.
Tỉnh Bình Dương có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 5 thành phố và 4 huyện với 91 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 47 phường, 5 thị trấn và 39 xã.[15]
Tỉnh Bình Dương, vào năm 2021, có dân số trung bình là 2.685.513 người, tăng 104.963 người (tương đương tăng 4,07%) so với năm 2020. Trong đó, dân số thành thị chiếm 84,4% (2.266.771 người), còn dân số nông thôn chiếm 15,6% (418.742 người). Dân số nam là 1.373.424 người (51,1%), trong khi dân số nữ là 1.312.089 người (48,9%). Mật độ dân số của tỉnh đạt 997 người/km². Tỷ suất sinh của tỉnh là 1,62 con/phụ nữ, tỷ suất sinh thô là 18,22%, tỷ suất chết thô là 3,6%, tỷ suất chết trẻ em dưới 1 tuổi là 8,7%, và tỷ suất chết trẻ em dưới 5 tuổi là 14,35%. Tuổi thọ trung bình của người dân trong tỉnh là khoảng 75 năm, trong đó nam là 72 năm và nữ là gần 78 năm. Tỷ lệ tăng dân số chung của tỉnh đạt 4,54%, trong đó cả khu vực thành thị và nông thôn đều có tỷ lệ tăng dân số là 4,5%.
Tính đến năm 2024, Bình Dương có tỷ lệ đô thị hóa cao nhất cả nước với 84,95%. Tỉnh cũng ghi nhận tỷ suất di cư thuần dương cao nhất trong cả nước, với hơn 489 nghìn người nhập cư trong 5 năm trước, trong khi chỉ có khoảng 38 nghìn người xuất cư khỏi tỉnh. Tỷ lệ di cư thuần dương này có nghĩa là cứ 5 người từ 5 tuổi trở lên ở tỉnh Bình Dương, sẽ có 1 người đến từ tỉnh khác. Hơn nữa, tỉnh cũng có tỷ lệ người di cư phải thuê hoặc mượn nhà cao nhất cả nước, với 74,5%.
Về tôn giáo, tỉnh Bình Dương có 13 tôn giáo với tổng cộng 186.021 tín đồ. Trong đó, tôn giáo lớn nhất là Công giáo với 108.260 người, tiếp theo là Phật giáo với 58.220 người, Phật giáo Hòa Hảo với 10.619 người, Cao Đài với 5.962 người, Tin Lành với 1.962 người, Hồi giáo với 745 người, và các tôn giáo khác như Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa, Baha'i, Minh Lý Đạo, Bửu Sơn Kỳ Hương, v.v.
Con người Bình Dương nổi bật bởi sự hiếu khách, cần cù, và chăm chỉ. Là một tỉnh công nghiệp phát triển mạnh mẽ, nơi đây có một cộng đồng lao động đa dạng với nhiều dân tộc, chủ yếu là người Kinh, nhưng cũng có sự hiện diện của các dân tộc khác như người Hoa, người Khmer, và một số dân tộc thiểu số khác. Điều này tạo nên một sự pha trộn văn hóa đặc sắc và sự giao thoa giữa các phong tục, tập quán khác nhau.
Lòng hiếu khách: Người Bình Dương rất thân thiện và sẵn lòng giúp đỡ du khách. Các mối quan hệ trong cộng đồng thường xuyên được duy trì và phát triển.
Lao động cần cù: Bình Dương có tốc độ phát triển kinh tế rất nhanh nhờ vào sự chăm chỉ của người dân, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp như chế biến, sản xuất và dịch vụ.
Văn hóa Bình Dương mang đậm dấu ấn của truyền thống dân gian, các nghi lễ tôn vinh cội nguồn, cùng sự kết hợp các yếu tố hiện đại từ quá trình công nghiệp hóa.
a. Lễ hội và Tín ngưỡng
Lễ hội bà Thiên Hậu: Là một trong những lễ hội lớn và nổi bật của người Hoa ở Bình Dương, diễn ra ở các chùa thờ bà Thiên Hậu, với các nghi thức tôn vinh thần thánh và các hoạt động văn hóa đặc sắc như múa lân, diễu hành, và các trò chơi dân gian.
Lễ hội cúng tổ nghề: Người Bình Dương rất coi trọng nghề nghiệp của mình, đặc biệt là các nghề thủ công truyền thống. Lễ cúng tổ nghề không chỉ là dịp để tôn vinh các bậc tiền bối, mà còn là cơ hội để con cháu bày tỏ lòng tri ân.
b. Ẩm thực
Ẩm thực Bình Dương rất phong phú và đa dạng, phản ánh sự giao thoa giữa các nền văn hóa. Một số món ăn nổi bật bao gồm:
Bánh bèo Bình Dương: Món ăn nổi tiếng với phần vỏ bánh mềm mại, nước mắm đặc trưng và topping là tôm, thịt hoặc hành phi.
Gỏi mắm ruốc: Đây là món ăn đặc sản của Bình Dương với mắm ruốc hòa quyện cùng các nguyên liệu tươi ngon như rau sống, đu đủ, cà rốt, và thịt gà hoặc tôm.
Bánh xèo: Bánh xèo Bình Dương nổi bật bởi lớp vỏ giòn, nhân tôm, thịt, giá đỗ, ăn kèm với rau sống và nước mắm pha chế đặc biệt.
c. Làng nghề truyền thống
Bình Dương còn nổi tiếng với một số làng nghề thủ công truyền thống, đặc biệt là sản xuất gốm sứ, đồ mỹ nghệ từ tre, nứa và các sản phẩm từ da. Các làng nghề này không chỉ cung cấp sản phẩm cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài, đóng góp vào nền kinh tế địa phương.
d. Kiến trúc và Di tích Lịch sử
Bình Dương có một số di tích lịch sử, chùa chiền và các công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian và phong cách xây dựng cổ truyền. Một số địa điểm như:
Chùa Bà Bình Dương: Là ngôi chùa cổ, nổi tiếng với kiến trúc đặc sắc và là nơi thờ bà Thiên Hậu.
Khu di tích lịch sử Dầu Tiếng: Nơi ghi dấu các sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
e. Nghệ thuật dân gian
Bình Dương cũng là nơi bảo tồn nhiều loại hình nghệ thuật dân gian như hát bội (hát chèo), múa rối nước, và các điệu múa dân tộc. Các loại hình nghệ thuật này được duy trì qua các lễ hội và các buổi biểu diễn nghệ thuật truyền thống.