Dekret Bieruta

Dekret o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy, który wszedł w życie 21 listopada 1945 roku jest zwany powszechnie jako "Dekret Bieruta".

Na mocy powyższego aktu prawnego wszelkie grunty znajdujące się w obszarze miasta stołecznego Warszawy przeszły na własność gminy - miasta stołecznego Warszawy. Dekret Bieruta obejmował wszystkie grunty położone na wyżej opisanym terenie niezależnie od przeznaczenia nieruchomości, jej lokalizacji czy też sposobu użytkowania.

Następnie w 1950 roku w wyniku zniesienia związków samorządu terytorialnego, grunty warszawskie przeszły na własność Skarbu Państwa.

Z kolei na mocy przepisów obowiązujących począwszy od 10 maja 1990 roku, grunty warszawskie zostały ponownie zwrócone miastu stołecznemu Warszawa i stanowią jego wyłączną własność.

Na mocy tzw. Dekretu Bieruta dotychczasowi właściciele gruntów mieli prawo wystąpić w terminie 6 miesięcy od dnia objęcia gruntu w posiadanie przez miasto stołeczne Warszawa z wnioskiem o przyznanie im prawa wieczystej dzierżawy gruntu bądź też prawa zabudowy na tymże gruncie. Gmina była wówczas zobowiązana uwzględnić wniosek dotychczasowego właściciela jeżeli korzystanie z gruntu przez właściciela dawało się pogodzić z jego przeznaczeniem według obowiązującego planu zabudowania. W przypadku osób prawnych dla pozytywnego rozpatrzenia wniosku konieczny był brak sprzeczności prawa użytkowania gruntu z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tejże osoby prawnej. Z kolei jeżeli wniosek nie został uwzględniony uprawiony uzyskał prawo uzyskania dzierżawy wieczystej lub prawa zabudowy innego grunty, a w ostateczności prawa do odszkodowania. Co istotne budynki i wszelkie inne przedmioty znajdujące na gruntach, które na mocy Dekretu Bieruta przeszły na własność miasta stołecznego Warszawy, pozostawały własnością ich dotychczasowych właścicieli.

Stanowiło to zasadniczy wyjątek o ogólnej zasady obowiązującej od zarania dziejów w polskim prawie, zgodnie z którą własność budynków jest związana z własnością grunty, a każdoczesne przejście własności gruntu powoduje automatyczne zmianę właściciela budynku.