รายงานภูมิปัญญา การประดิษฐ์พวงมาลัยผ้าขาวม้า

ผ้าขาวม้า เป็นผ้าท้องถิ่นของไทยที่มีมายาวนานกว่า 500 ปี เป็นผ้าสารพัดประโยชน์ที่คน ไทยใช้ในชีวิตประจำวันมาช้านาน และมีหลายชุมชนที่ยึดถืออาชีพทอผ้าขาวม้าเพื่อเลี้ยงชีพมาหลาย ชั่วอายุคน ผ้าขาวม้าของแต่ละท้องถิ่นมีความแตกต่างกัน ทั้งในด้านวัตถุดิบ ลวดลาย คุณภาพ และ ความเป็นมาเชิงลึก โดยผ้าขาวม้า หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ผ้าเคียนเอว” (เคียน แปลว่า พัน ผูก คาด เริ่มใช้กันมาตั้งแต่สมัยเชียงแสน ชาวไทยในสมัยก่อนก็นิยมใช้ผ้าขาวม้าพาดบ่า คาดพุง และอื่นๆ การ ) ใช้งานของผ้าขาวม้าเกิดขึ้นอย่างหลากหลายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จากผ้าคาดเอวก็มาเป็นผ้า สำหรับห่ออาวุธ เก็บสัมภาระ ใช้ปูพื้น ใช้นุ่งอาบน้ำ เป็นต้น ขนาดทั่วไปของผ้าขาวม้าอยู่ที่ 2 ศอก (ความกว้าง) คูณ3-4 ศอก (ความยาว) ซึ่งเป็นสัดส่วนที่เหมาะสมกับความสูงของผู้ชายไทยทั่วไป โดย ความกว้างที่ว่านี้จะยาวจากเอวไปจนถึงกลางล าแข้ง ในขณะที่ความยาวสามารถพันรอบเอวแล้วเหลือ เศษออกมาเล็กน้อย สำหรับในท้องถิ่นแถบอีสาน ผ้าขาวม้าอาจจะเรียกว่า “ผ้าแพร” ซึ่งส่วนใหญ่จะ ทอจาก “กี่ทอผ้า” โดยมีความยาวประมาณ 20-30 เมตรต่อการทอแต่ละครั้ง จากนั้นจะน ามาตัดลงให้ เหลือผืนละ “หนึ่งวา” ซึ่งเป็นที่มาของค าว่า “ผ้าแพรวา” ในขณะที่ทางภาคใต้จะเรียกว่า “ผ้าซัก อาบ” อันสืบเนื่องมาจากประโยชน์หลักของตัวผ้าที่นิยมใช้กันในขณะอาบน้ำ ด้วยเหตุนี้ จึงได้มีความคิดริเริ่มจัดท าโครงการ สิ่งประดิษฐ์ Loincloth Garland ขึ้น เพื่อ สร้างความตระหนักถึงคุณค่าของผ้าขาวม้าในเชิงศิลปวัฒนธรรมให้เกิดขึ้นในสังคม จึงก่อให้เกิดการ แปรรูปผ้าขาวม้าเป็นสินค้าที่มีความหลากหลายยิ่งขึ้น เช่น การท ามาลัยผ้าขาวม้า ตุ๊กตาผ้าขาวม้า และกระเป๋าผ้าขาวม้า เป็นต้น โครงการนี้จะเป็นการเสริมสร้างความภาคภูมิใจในท้องถิ่นและเป็นการ บอกเล่าความเป็นมาของผ้าขาวม้าของตนให้แก่สังคม และยังเป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าด้าน การออกแบบ การแปรรูปอีกทั้งยังสามารถสร้างมูลค่าให้กับผ้าขาวม้าได้อีกด้วย