ไก่ฟ้าหางลายขวาง Mrs.Hume's Pheasant : นกแห่งความฝัน เชียงใหม่ มีนาคม 2555

เดือนมีนาคม พ.ศ. 2555 - ไก่ฟ้าหางลายขวางที่ดอยหลวงเชียงดาวก็เป็นเสมือนนกในความฝันที่ไม่กล้าจะฝัน แต่บางครั้งโชคของการเดินทางก็พาเราเข้าไปในความฝันได้เหมือนกัน

เดือนมีนาคมที่ผ่านมา ผมเดินทางไปจังหวัดเชียงใหม่ ดินแดนที่ล้อมรอบไปด้วยภูเขาสูงมากมาย ขอบเขตทางใต้สุดที่เทือกเขาหิมาลัยขยายลงมาถึง เป็นที่หมายสำหรับการพบนกภูเขาสูงที่น่าตื่นตาตื่นใจหลายชนิด หนึ่งในดินแดนที่น่าพิศวงก็คือดอยหลวงเชียงดาว ซึ่งมียอดเขาที่สูงเปํนอันดับสามของประเทศไทยรองจากดอยอินทนนท์ และดอยผ้าห่มปก แต่ดอยหลวงเชียงดาวยังมีความพิเศษต่างไปจากที่อื่นซึ่งนักเดินทางจะรู้จักกันดีว่าถ้าจะเดินทางขึ้นยอดดอยหลวงเชียงดาว จะต้องนำน้ำสำหรับอุปโภคบริโภคขึ้นไปเอง เนื่องจากเป็นเทือกเขาหินปูนที่ไม่มีแหล่งน้ำข้างบน

ดอยเชียงดาวหรือดอยหลวงเชียงดาวเป็นเทือกเขาหินปูนจึงมีความพิเศษรวมไปถึงด้านระบบนิเวศที่ไม่เหมือนที่อื่น เป็นสถานที่ที่พบพืชพรรณแบบกึ่งอัลไพน์ (sub-alpine)เพียงที่เดียวของประเทสไทย ที่นี่สามารถพบพืชและสัตว์ที่ไม่พบในเขตอื่นของประเทศ เป็นที่ที่มีสิ่งมีชีวิตถิ่นเดียว (endemic) ของไทยและมีชื่อลงท้ายว่าเชียงดาวเต็มไปหมด เช่น ค้อเชียงดาว ( Trachycarpus oreophilus ) , สิงโตเชียงดาว ( Bulbophyllum albibracteum ), สิงโตขนตาขาว( B.comosum ), สิงโตตาแดง ( B. muscarirubrum ), สิงโตเล็บเหยี่ยว( B. wendlandianum ),อั้วปากฝอยเชียงดาว( Habenaria limprichtii ) รวมไปถึงสัตว์หายากเช่น ผีเสื้อสมิงเชียงดาว กวางผาซึ่งเป็นสัตว์ป่าสงวนของไทย และไก่ฟ้าหางลายขวาง

....

ผมมีเวลาเดินทางในเชียงใหม่หลายวันเนื่องจากตั้งใจจะไปตามสถานที่ดูนก ๆ สำคัญหลายแห่งเท่าที่เวลาจะอำนวย แต่ก็ไปเชียงดาวในเวลาช่วงท้ายของการเดินทาง โดยขึ้นที่หน่วยพิทักษ์ป่าห้วยมะกอกหรือที่เรียกรู้จักกันดีว่าเด่นหญ้าขัด ซึ่่งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว และเป็นสถานีที่นิยมใช้เป็นสถานีฐานสำหรับเดินทางไปยอดดอยหลวงเชียงดาวที่ไกลที่สุดที่รถยนต์สามารถขึ้นไปส่งถึง (ต้องเป็นรถโฟร์วีล) ส่วนผู้ที่จะเดินทางขึ้นไปยังยอดดอยหลวงเชียงดาวจะต้องเดินทางต่อด้วยเท้าไปด้วยตัวเอง สำหรับผมถึงแม้ไม่ได้ไปถึงยอดดอยหลวงเชียงดาว แต่เด่นหญ้าขัดก็เป็นสถานที่ที่ดีสำหรับการดูนกแล้ว

นกในความฝันใฝ่ของนักดูนกทั้งหลายทั้งนักดูนกไทยและนักดูนกต่างประเทศที่ได้มาดูนกที่เชียงดาวก็ได้แก่ นกไต่ไม้ใหญ่ (Giant Nuthatch) นกไต้ไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลกที่มีการกระจายพันธุ์ในเขตหิมาลัยตั้งแต่เนปาล อินเดีย พม่า มาจนถึงตอนเหนือของประเทศไทย ดอยหลวงเชียงดาวได้ชื่อว่าอาจจะเป็นที่ที่พบนกไต่ไม้ใหญ่ได้ง่ายที่สุดในโลก และไก่ฟ้าหางลายขวาง (Mrs.Hume's Pheasant) ผมก็เป็นหนึ่งในนักเดินทางที่หวังว่าจะพบเขาได้...ถ้าโชคดีพอ ความหวังของผมอยู่ที่นกไต่ไม้ใหญ่เสียมากกว่า ส่วนไก่ฟ้าหางลายขวางเรียกว่าไม่กล้าหวัง เพราะมีคนมากมายที่ตามไปเฝ้ารอดูเพื่อที่จะเห็นไก่ฟ้าที่อาจจะเรียกได้ว่าสวยที่สุดในเมืองไทย แต่แล้วก็ผิดหวังกลับไป...

....

หลังจากนอนค้างคืนที่เด่นหญ้าขัด ผมก้ออกไปดูนกตั้งแต่เช้า ซึ่งก็พบนกต่าง ๆ มากมาย หลายตัวเป็นนกชนิดใหม่ที่ผมไม่เคยเห็นเช่นนกปากนกแก้วคิ้วดำ นกพญาไฟแม่สะเรียง ได้เห็นนกไต่ไม้ใหญ่เพียงแว่บเดียว แล้วเขาก็จากไป แต่นั่นก็เพียงพอแล้วสำหรับนักดูนกที่ได้เห็นนกที่อยากเห็น ผมยังมีความฝันลึก ๆ ว่าจะพบไก่ฟ้าหางลายขวางบ้าง ถึงแม้ความฝันจะน้อยนิดแต่ก็ทุกย่างก้าวที่เดินไป ก็มีความหวังที่จะได้เห็นหางของไก่ฟ้าเดินตัดแว้บ ๆ เข้าไปข้างทางอยู่ตลอดเวลา

ถึงแม้จะผิดหวังแต่ก็รู้สึกดีที่ได้หวัง

จนบ่ายคล้อยก็เดินกลับแคมป์ ยังเจอนกอีกหลายชนิดเช่น นกระวังไพรแก้มสีน้ำตาล นกระวังไพรปากเหลือง ก่อนถึงแคมป์เล็กน้อย ป่าบริเวณข้างทางซึ่งมีลักษณะเป็นลาดชันลงไป มีต้นไม้ใหญ่ขึ้นห่าง ๆ กัน ที่พื้นค่อนข้างโล่งเตียน มีหญ้าขึ้นสูงต่ำห่าง ๆ กัน ที่พื้นมีนกกะรางหัวขวานหากินอยู่กับพื้น พอมันเหลือบมาเห็นผม มันก็ตกใจบินหนีขึ้นไปเกาะกิ่งไม้สูง ผมยืนดูมันด้วยความขำขันอยู่สักพัก แต่วินาทีต่อมาที่ผมหันกลับมาเห็นความเคลื่อนไหวที่พื้น ก้เห็นนกตัวใหญ่ไม่น้อย มันก็ตกใจที่เห็นผมแล้วก็กระโดดบินหนีไปเข้าไปในพุ่มไม้ลึก มองเห็นหางยาวโคนหางสีขาวสะดุดตา ....

ไชโย... วินาทีนั้น... ผมได้เห็นไก่ฟ้าหางลายขวางแล้ว

ผมกลับแคมป์ไปด้วยความดีใจเหลือที่จะพูดได้ ได้แต่ขอบคุณทุกสิ่งทุกอย่าง ขอบคุณโชคชะตา เจ้าป่าเจ้าเขาที่ดลใจให้ได้เจอนกแห่งความฝัน

ผมกลับออกไปดูนกรอบเย็นอีกครั้ง แม้ในใจจะไม่หวังอะไรอีกแล้วเนื่องจากได้พบเห็นที่อยากพบ แต่แล้วผมก็พบตัวเองไปยืนอยู่ที่พบไก่ฟ้าหางลายขวางเมื่อตอนบ่ายอีกครั้งหนึ่ง

บริเวณที่เคยเห็นไก่ฟ้า เงียบสงบปราศจากความเคลื่อนไหว ไม่มีสัญญาณว่ามีสิ่งมีชีวิตใดอยู่ใกล้เคียง ...

ผิดหวังไหม.. ตอบได้ว่าไม่ผิดหวังเลย การดูนกที่ฝันถึงเพียงสักครั้งก็มากพอ โชคไม่ได้เข้าข้างคนเราตลอดเวลา เพียงเท่านี้ก็เกินจะดีใจแล้ว

แต่วินาทีที่ผมจะหันหลังแล้วเดินดูนกต่อไป เหมือนโชคชะตายังเข้าข้าง...

ผมก็เห็นไก่ฟ้าหางลายขวางกำลังยืนบนตอไม้ที่อยู่ลึกไปจากข้างทางนิดเดียว เขายืนอย่างนิ่งสงบ กำลังหันหลังให้เหมือนกำลังยืนพักผ่อนในยามเย็น หางยาวเฟื้อยพาดลงมาถึงพื้นดิน ตำแหน่งที่ยืนเห็นเขาได้ทั้งตัว

เขายังมองไม่เห็นผม....

ผมหันไปถ่ายรูปเขา เขาก็ยังยินไม่ได้สนใจ

เสียงชัตเตอร์ลั่นเบา ๆ ต่อเนื่อง เป็นวินาทีที่ผมแทบจะทำอะไรไม่ถูก ไม่กล้าขยับมากมาย เขายืนอยู่ใกล้มาก ๆ ใกล้จนกล้องถ่ายรูปผมไม่สามารถเก็บภาพเขาทั้งตัวได้

ผมลองขยับกล้อง... เขาตกใจ... บินหนีไป...

แต่ผมก็ได้รูปเขาที่เกินความพอใจแล้ว

ได้เห็นตัวก็มากเกินความดีใจ

ได้รูปสักรูปก็มากเกินยินดี

แค่นี้ก็ขอบคุณโชคชะตามากแล้ว...

....

ผมลงจากเด่นหญ้าขัดในวันต่อมา แต่ภาพไก่ฟ้าหางลายขวางยืนเกาะเต็มตัวยังติดตา ...

.... และคงจะไม่มีวันลืม ....