ปักษา...พาเพลิน...let’s learn some words (1)

วันอาทิตย์ยามเช้า ช่วงหกโมงเศษ มีโอกาสออกไปสัมผัส สายลมอ่อนๆ แสงแดดอุ่นๆ บริเวณหาดเลน ชายฝั่งม.อ.ของเรา พร้อมกับการต้อนรับอาคันตุกะแดนไกล นกชายเลนอพยพ (migratory bird).... ฤดูอพยพลงสู่ซีกโลกใต้ (southbound) ได้เริ่มแล้ว เรามีเพื่อนเก่ามาเยือนเช่นทุกปี แต่จำนวนจะเปลี่ยนไปหรือไม่ ..ต้องติดตามต่อไป น่าภูมิใจที่นกเหล่านี้ผ่านเข้ามาใช้พื้นที่ในอ่าวปัตตานี แถมยืนยันได้เช่นกันว่าขณะนี้มากันหลายชนิด ทั้งตัวจิ๋ว ตัวเล็ก ตัวโต (ได้แก่ Red necked Stint, Curlew Sandpiper(มีเยอะมาก), Lesser & Greater sand Plover, Black tailed & Bar tailed Godwit, Asiatic Dowitcherr, Whimbrel, Red Shank, Green Shank, Marsh Sandpiper, Common Sandpiper, Terek sandpiper, Tern sp. etc).ใครสนใจออกมาเดินเล่น ริมหาดเลนได้เลยนะค่ะ เจอเค้าแน่ๆ ช่วงนี้ นอกจากปักษาแล้ว ยังมีอะไรที่น่าสนใจที่ใช้เรียกชื่อนก....ปักษาพาเพลิน let's learn some words?? เชิญค้นหาว่า เรานำเสนออะไรให้เพลินๆนะคะวันนี้......Let's go....shall we??

นอกจากเพลินตาไปกับการบินเป็นหมู่แปรขบวน ฉวัดเฉวียนโชว์ด้านท้องเมื่อพลิกกลับตัว สีที่ตัดกันล้อกับแสงอาทิตย์ เป็นภาพที่น่าดูไม่น้อยเลย... ยืนยันว่าต้องไปดูด้วยตนเอง นกชายเลนอพยพ ส่วนใหญ่จะบินมาด้วยกันเป็นกลุ่มใหญ่ๆ การฝึกจำแนกว่าเป็นนกอะไร ?? เป็นเรื่องที่ค่อนข้างท้าทาย ต้องอาศัยข้อสังเกตประกอบกันหลายส่่วน ทั้งรูปร่าง ลักษณะ สีของขนชุดฤดูผสมพันธุ์ หรือชุดนอกฤดูผสมพันธุ์ นอกจากนี้อาจจะดูพฤติกรรมการกิน การบิน การเดิน เรียกได้ว่า “เรื้อเวที”มานาน ก็ต้องเปิดคู่มือดูนกยืนยัน ชี้ชวนกันเรียนรู้ ด้วยมีโจทย์ชวนคิดประเภทยากๆ รออยู่

ฟังเีสียงการสนทนาระหว่างพีๆน้องที่ดูนกก็เลยคิดเพลินไปหลายๆเรื่อง วันนี้นำเสนอหนึ่งเรื่อง..อะไรเหรอ...ลองดูนะ...

พี่ๆ.....ชี้ชวนกันดูและเปรยๆว่า .. Red necked Stint ยังมีขนชุดผสมพันธุ์อยู่เลย ลองเปิดดูในคู่มือ bird guide เปรียบเทียบกันดูซิว่าต่างกันตรงไหน?? กับชุดขนนอกฤดูผสมพันธุ์

น้องๆ .... ไม่รอช้าเปิดคู่มือทันใด และได้รับเสียงตอบกลับมาว่า ไม่เห็นมีเลย Red necked stint มีแต่ Rufous necked ใช่ตัวเดียวกันหรือเป่าว????

พี่ๆ ..ช่ายยย ...(เสียงลากยาว) ก็ตัวเดียวกันนั่นแหละ บางครั้งก็เห็นว่าเรียกได้ทั้งสองชื่อ เพราะไม่ว่าจะ Rufous หรือ Red ก็ความหมายเดียวกันนะ หมายถึง “สีแดง”

น้องๆ ... อ๋อเหรอ... เข้าใจแล้วค่ะ วันนี้ได้เรียนรู้เพิ่มอีกหนึ่งคำแล้วละซิ ....ดีใจจัง

วันนั้นที่เราดูนกชายเลนอพยพเราเจอทั้ง Red necked Stint & Red Knot โดย Red necked Stint เรียกว่า นกสติ้นท์คอแดง เป็นนกที่มีขนาดเล็ก ในชุดขนช่วงฤดูผสมพันธุ์ มีสีแดงที่คอและอกเห็นชัดเจน เช่นกันเราเจอ Red Knot นกน๊อทเล็ก ซึ่งขนชุดฤดูผสมพันธ์มีหัวและตัวสีแดงเข้ม แต่ถึงจะแดงอย่างไรนกชายเลนส่วนใหญ่แล้วก็ไม่ออกแดงมากมายเช่นกับนกป่าเพระนกชายเลนก็จะมีสีสันที่กลืนกับพื้นที่หากินซึ่งเป็นหาดเลนโคลน

ชวนคุย..ขยายความ

ถ้าเป็นนกป่า คำภาษาอังกฤษที่ใช้ระบุเกี่ยวกับ“สีแดง”ที่ปรากฏในชื่อของนก พบได้หลายคำมาก คล้ายๆ สีแดงในบ้านเรา ที่มีเฉดสีต่างๆไปบ้างเล็กน้อย แดงดอกกุหลาบ แดงอมน้ำตาลคล้ายเปลือกเมล็ดเกาลัด ลองนับดูนะค่ะ ว่าภาษาอังกฤษใช้คำอะไรบ้างที่ระบุเฉดสีแดงในชื่อของนกที่ระบุลักษณะประจำตัวของชนิดนั้นๆ

Ruddy ...สีแดงเช่น

Ruddy Turnstone นกพลิกหิน (นกชายเลนอพยพ)

Ruddy -breasted Crake นกหนูแดง

Rufous.. สีแดง?? เช่น

Rufous winged philentoma นกจับแมลปีกสีน้ำตาลแดง

Rufous tailed tailorbird นกกระจิบกระหม่อมแดง

Crimson.. สีแดงเลือดนก??.เช่น

Crimson Sunbird กินปลีคอแดง

Crimson-breasted Woodpecker นกหัวขวานอกแดง

Crimson-winged Woodpecker นกหัวขวานปีกแดง

Maroon สีแดงก่ำ?? เช่น

Maroon Woodpecker นกหัวขวานแดง

Maroon-breasted Philentomaนกจับแมลงอกแดง

Rusty.. แดง-สีสนิมเหล็ก?? เช่น

Rusty-naped Pitta นกแต้วแร้วใหญ่หัวสีน้ำตาล

Scarlet.. แดงเพลิงสดใส?? เช่น

Scarlet-rumped Trogon นกขุนแผนตะโพกแดง

Scarlet Minivet นกพญาไฟใหญ่

Carmine...สีแดง ?? เช่น

Carmine ฺBee- eater นกจาบคา มีสีแดงที่อก (ชนิดนี้ไม่พบในเมืองไทย)

Red.. สีแดงทีี่คุ้นเคย?? เช่น

Red -napped Trogon นกขุนแผนท้ายทอยแดง

รู้จักคำเหล่านี้เพิ่ม.. หวังว่าต่อไป เมื่อไหร่ที่เจอในบริบทต่างๆ ก็เดาไว้ก่อนเลยว่า ต้องแดงแรงฤทธิ์แน่ๆ ว่าแต่อะไรแดงก็ต้องค่อยๆสังเกตไป อย่างเช่น ในกรณีภาพยนต์ เรื่อง Gone with the wind ทีมี Scarlet O’ Hara แสดงโดย Vivien Leigh;สังเกตได้ว่า เสื้อผ้าที่สวมใส่มักจะด้วยชุดสีแดง หมวกเท่ๆ.....ขอให้สนุกในการสังเกตการใช้คำศัพท์เหล่านี้ต่อไป

ปักษา...พาเพลิน..let's learn some words.........