Same scene.. .sunbird species (นกกินปลี.. ที่ชั้น 4.. วิวเดิม)

เช้านี้ที่มุมเดิม (same scene) ชั้น 4 ข้างห้องทำงาน เมื่อวานมีนกกระจิบธรรมดามาเกาะ วันนี้ฉากเดิมเพียงแต่มีนางแบบใหม่ มาอวดโฉม ดูให้ดีก็บอกได้ว่า นกกินปลีอกเหลือง (Olive-backed Sunbird) ส่งเสียงร้องทักทาย แวะเข้ามาในสวนไม้ดอก ช่วงนี้มีดอกพวงชมพู ดอกแก้ว ดอกชวนชม และ ดอกลิปสติกที่บานดอกสะพรั่ง สมาชิกน้อยตัวนี้ใช้ปากรูปโค้งดูดกินน้ำหวาน กระโดดไปมา เชยชมดอกแล้วดอกเล่าของไม้ดอกที่ระย้างาม นามว่าดอกลิปสติก (Aeschynanthus radicans jack) มีลักษณะเป็นดอกช่อสีแดง มี 2-6 ดอก/1ช่อ เกสรโผล่พ้นปลายกลีบดอกพองาม

การกินน้ำหวานจากดอกไม้ คงเป็นที่มาของชื่อดั้งเดิมในภาษาละติน โดยนกกินปลีอกเหลือง จัดออยู่ในจีนัส Nectarinia ซึ่งก็ไม่แปลกเลยที่เห็นชื่อก็พอเดาได้ว่า น่าจะเกี่ยวข้องกับน้ำหวานของดอกไม้ ก็ Nectar นั่นไง ที่ดึงดูดหมู่มวลภมร ผึ้ง และนก ใช้ัยังชีพได้ และแถมประโยชน์ให้พืชในการช่วยผสมเกสรดอกไม้ นกกินปลีก็เช่นกัน ทรงปากที่โค้งก็จะเหมาะกับทรงดอกที่เป็นคล้ายหลอด ท่อ (tubular) สังเกตดูจากรูปจะเห็นว่า นกใช้ปากดูดน้ำหวานที่ฐานดอกจนหน้าแทบจะมุดลงไปในดอก นกกินปลีอกเหลืองที่มาเยื่ยมที่ชั้น 4 ปกติก็จะมาหากินทั้งเพศผู้ และเพศเมีย แต่วันนี้ไฉนเจอได้เฉพาะเพศเมีย ซึ่งลักษณะของตัวผู้จะมีสีคล้ำบริเวณคอและที่อกมีสีน้ำตาลแดง สังเกตได้ไม่ยากนัก

หากใครชอบนกกินปลีคงต้องปลูกดอกไม้ที่มีดอกเป็น tube คงช่วยทำให้เขามาเยี่ยมเยือนได้ถี่ขึ้น เพราะเท่าที่สังเกต พบว่าทุกครั้งที่ดอกลิปสติกบาน จะต้องมีอาคันตุกะน้อยมาทักทายยามเช้า-สาย เสมอ

นก นกตัวน้อย บินไปมา หาอาหาร

กิน กินน้ำหวาน สราญใจ ช่อดอกไหว

ปลี ปลีดอกกล้วย รูปทรงปาก บอกความนัย

อก อกเหลืองไซร้ บ่งชี้เพศ เมียแน่เชียว

เหลือง เหลืองแกมเขียว สีมะกอก บอกลักษณะตัว

สวยทั้งรูปทรง และสีสัน ลิปสติกไม่ว่าจะหมายถึงอะไร ก็จะบ่งบอกถึงความงาม ดอกไม้ลิปสติกปกติดจะมีความงามไม่น้อย วันนี้มีเรื่องเบื้องหลังความสวยงามของพืชชนิดนี้มาฝาก (เพื่อชดเชยที่เมื่อวานถ่ายรูปนกกินปลีกินน้ำหวานจากดอกลิปสติก เป็นการถ่ายรูปผ่านกระจกห้อง เลยภาพดอกไม้ไม่สวย)

ดอกลิปสติก (Aeschynanthus radicansjack ) ส่วนใหญ่เป็นพืช epiphyte พบครั้งแรกในเกาะสุมาตรา โดย Jack ในปี 1823 และมีกระจายทั่วไปในเขตร้อนชื้นแถบเอเซียจากศรีลังกา ไปจนปากัวนิกีนี จึงเป็นพืชที่พบได้ในเขตคาบสมุทรมลายา Peninsular Malaysia ในเมืองไทย พบได้ 20 ชนิด (Middleton, 2007) ชนิดที่เห็นในรูป ปลูกได้ง่าย ต้องการแสงรำไร ต้องการเอาใจใส่ ด้วยการรดน้ำให้พอเหมาะ ออกดอกตลอดปีถ้าใส่ปุ่ยบ้างเป็นระยะๆ

นกที่กินน้ำหวาน (Nectar feeders)ได้แก่นกฮัมมิง นกกินปลี ส่วนใหญ่จะมีลิ้นที่ยาวเป็นท่อเพื่อที่ใช้ในการรวบรวมน้ำหวานจากดอกซึ่งใช้แรงดึงจากท่อ capillary actionไม่ได้ใช้การดูด โดย (Well, 2007) รายงานว่านกกินปลีอกเหลือง (Olive-backed Sunbird) กินน้ำหวานจากดอกลิลลี โดยการแหย่ปากลงไปจนถึงฐานของ corolla

น้ำหวาน (Nectar) ซึ่งอยู่ที่ corolla บริเวณฐานของดอก ในดอกลิปสติกมีปริมาณไม่น้อย เพราะสังเกตว่ามองเห็นได้ว่ามีหยดของเหลว และนกกินปลีก็ใช้เวลากินน้ำหวานในแต่ละดอก มีรายงานการศึกษาวิเคราะห์หาองค์ประกอบในน้ำหวานของดอกลิปสติกและพืชกลุ่มเดียวกับ พบว่ามีปริมาน้ำตาลซูโครสต่ำ โดยได้เสนอแนะว่า ลักษณะเด่นดังกล่าวพบได้ในดอกไม้ที่นกกินปลีเข้าไปเกี่ยวข้องหาอาหาร (รวมนกในแฟมิลี Nectariniidae) Freeman et al. (1991)

นกกินปลีอกเหลืองเพศผู้ (สังเกตดูสีตั้งแต่คอ ถึงอกสีคล้ำ) เขาปรากฏกายเข้ามาพร้อมกับเพื่อนคู่ใจ แวะมากินน้ำหวานจากดอกลิปสติกเช่นทุกวัน ส่งเสียงเรียกทักทาย และกระโดดไปมาบนเถาไม้เลื้อยพวงคราม เชิญชวนให้หยิบกล้องขึ้นมา มองลอดเลนส์แล้วก็กดชัตเตอร์เร็วไว หวังว่าสักวันคงถ่ายรูปได้ทั้งสองตัว