Çilek (Fragaria), gülgiller (Rosaceae) familyası içinde yer alan bir bitki cinsi ve bu cins içinde yer alan türlerin meyvelerinin ortak adıdır.
Tohumları meyvenin üzerinde (dışarıda) bulunan birkaç meyveden biridir. Bu yönüyle, çilek bir istisnadır, çünkü çoğu meyvenin tohumları meyvenin içinde bulunur.
Dünyada, adlandırılmış 20'den fazla çilek türü vardır; ayrıca, çeşitli melezler ve kültivarlar da bulunur. Dünya çapında ticari olarak en çok yetiştirilen çilekler, bahçe çileği olarak adlandırılan Fragaria × ananassa melezinin kültivarlarıdır.
Çilekler, yoğun C vitamini barındırırlar.
Türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Çilek türlerini, içerdikleri kromozom sayılarına göre sınıflandırmak olasıdır. Farklı 7 kromozomdan oluşan temel bir set tüm türlerde ortak olarak bulunurken, farklı türler farklı poliploitlik (temel bir kromozom takımını [n] çoklu sayıda içerme durumu) gösterirler:
diploit türlerde 2 takım (2n, toplam 14) kromozom vardır;
tetraploit türlerde 4n, hekzaploit türlerde 6n, oktoploit türlerde 8n ve dekaploit türlerde de 10n kromozom bulunur.
İstisnaları olsa da kabaca, daha çok kromozom içeren çilek türlerinin daha dayanıklı olduğundan ve hem bitki, hem de meyve olarak daha büyük geliştiğinden bahsedilebilir.
Diploit türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Fragaria daltoniana, Himalayaların bir çilek türüdür
Orman çileği (Fragaria vesca), Kuzey Yarımküre türüdür
Bir Asya türü Fragaria nilgerrensis’in çiçeği
Sosnovka, Penza Oblastı, Rusya'dan yabani çilekler (Fragaria viridis)
Menemen Emiralem yetiştirilen çilekler.
Estonya, Keila'da fotoğraflanan Fragaria viridis meyvesi
Tetraploit türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Hekzaploit türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Dekaploit türler ve melezler[değiştir | kaynağı değiştir]
Çeşitli başka Fragaria türleri de önerilmiştir ve bunların bazıları, günümüzde, yukarıda sayılmış türlerin bazılarına ait alt türler olarak tanınmaktadırlar (Bakınız: GRIN sınıflandırma veri tabanı).
Fragaria'ya benzerlikler gösteren yalancı çilek ve kısır çilek, Potentilla cinsine dahil olan türlerdir. İngilizcede "strawberry tree (çilek ağacı)", Türkçede ise "koca yemiş" olarak adlandırılan ve meyvesi de yalancı çilek meyvesiyle benzerlik gösteren Arbutus unedo ise tamamen başka bir familyanın, fundagiller (Ericaceae) familyasının üyesidir.
About this person
About this person
About this person
About this person
About this person
About this person
About this person
About this person