Azerbaycan Tarixi 9

AXC hkumti Tiflisdn bura iyunun 16-da kr. Hmin vaxtda birinci Mvqqti hkumt tkil olunur. Ftli xan Xoyski Nazirlr urasnn sdri seilir, eyni zamanda o daxili ilr naziri vzifsini d icra edirdi. AXC tarixind cmi be hkumt tkil olunmudur. Onlardan n Ftli xan Xoyski, ikisin is Nsib by Yusifbyli balq etmidir. Bu hadislr zaman imali Azrbaycanda iki siyasi qtb mvcud idi. Mrkzi Gnc olan Yelizavetpol quberniyasnn razilrind AXC dvlti, lknin rq blglrind is boleviklr bada olmaqla Sovet hakimiyyti faliyyt gstrirdi. Hl 1918-ci ilin aprelin 25-d boleviklr zlrinin Bak kommunasn v Bak Xalq Komissarlar urasn yaratmdlar. Bu hkumt Sovet Rusiyasna tabe olub qarsna AXC-ni lv etmk mqsdini qoymudur. Dvlt mstqilliyini qorumaq mqsdil AXC hkumti 1918-ci iyunun 4-d Osmanl imperiyas il slh v dostluq haqqnda mqavil imzalayr. Osmanl ordusu Gncy daxil olur. Bundan sonra xsusi Azrbaycan hrbi korpusu yaradlr. Bu korpus Osmanl ordusu il birg Qafqaz islam ordusunu tkil edir.da Gnc zrin hrkt edn Bakkomunann silahl dstlri hmin ordu trfindn bir ne dyd darmadan edilir v geri oturdulur. 1918-ci ilin iyulun 31-d Bak Xalq Komissarlar uras hakimiyytdn imtina edir. hrd hakimiyyt danak v meneviklrdn tkil olunmu Sentrokaspi (Mrkzi Xzr) diktaturasnn lin keir, lakin artq sentyabrn 15-d Qafqaz islam ordusu Bakn azad edir. Bunun ardnca hr AXC-nin rhbrliyi d kr. 1918-ci ilin dekabrn 7-d AXC parlamentinin tntnli al olur. Parlament 97 deputatdan ibart olmu, onun sdri is limrdan by Topubaov seilmidir.

Yeni tarixi inkiaf mrhlsind Azrbaycan Respublikasnn qarsnda dvlt mstqilliyinin mhkmlndirilmsi, demokratiya, hquqi, dnyvi dvlt qurulmas, lknin razi btvlynn brpas, Dalq Qaraba probleminin milli maraqlara uyun hlli, halinin thlksizliyinin v rifahnn tmin edilmsi kimi mhm tarixi vziflr dururdu.

Azerbaycan Tarixi 9

Download Zip 🔥 https://urlca.com/2y2MmH 🔥

Azrbaycanllar hm d dnyann n qdim dvltilik nnlrin malik olan xalqlarndandr. Tarixi Azrbaycan torpaqlarnda dvltilik nnlrinin tqribn 5 min illik tarixi var. Azrbaycan razisind ilk dvlt qurumlar v ya etnik-siyasi birliklr hl eramzdan vvl IV minilliyin sonu - III minilliyin vvllrindn balayaraq yaranb.

Manna dvlti yalnz Azrbaycann deyil, elc d dnyann dvltilik mdniyyti tarixind mhm yer tutur. Manna btn regionda ba vern hrbi-siyasi hadislrd yaxndan itirak edir, Azrbaycan torpaqlarn l keirmy alan qvvtli qonularna - Aur v Urartu dvltlrin qar mbariz aparrd.

Eramzdan vvl VIII srin sonu - VII srin vvllrindn balayaraq Azrbaycann hrbi-siyasi tarixind kimmerlr v iskitlr, hminin iskitlrl eyni kkdn olan saklar v massagetlr mhm rol oynamaa baladlar.

Eramzn vvllrind lkmiz z tarixinin n ar snaq dvrlrindn biri il qarlad: III srd Azrbaycan Sasani-ran imperiyas, VII srd is rb xilafti ial etdi. allar lky oxsayl irandilli v rb mnli hali krdlr. Glm hali mhm hrbi-strateji hmiyyt malik olan mntqlrd v n mhsuldar torpaqlarda yerldirildi, onlara geni imtiyazlar verildi. Lakin btn bunlar Azrbaycann qdim dvltilik nnlrini mhv ed bilmdi v Azrbaycan xalqnn tkkl prosesi davam etdi. Uzun tarixi dvr rzind Azrbaycann btv halda hmin imperiyalarn trkibind olmas nticsind lknin btn blglri arasnda daxili laqlr, ilk nvbd, ticart laqlri genilndi. Azrbaycann imal v cnub, rq v qrb blglri arasnda etnik-siyasi v mdni birliyin yaranmas yolunda mhm irlilyi ba verdi.

Xilaft daldqdan sonra - IX srin ortalarndan Azrbaycann qdim dvltilik nnlri yenidn dirldi: Azrbaycan torpaqlarnda Sacilr, irvanahlar, Salarilr, Rvvadilr, ddadilr dvltlri yarand. Siyasi, iqtisadi v mdni hyatn btn sahlrind oyan ba verdi. 600 il qdr davam edn sasani v rb sartindn sonra yerli dvltlrin yaranmas, slam dininin btn lk razisind yaylmas Azrbaycann sonrak inkiafnda mhm rol oynad. Lakin rb xilaftinin tnzzlndn sonra yaranm dvltlrdn he biri uzun tarixi dvr rzind Azrbaycann btn razisini hat edn vahid, davaml, qdrtli dvlt evril bilmdi v davaml siyasi sabitlik tmin olunmad. Azrbaycan Orta Asiyadan Aralq dnizi sahillrin v Drbnd keidindn ran krfzin qdr geni razilri hat edn Byk Slcuq imperatorluunun trkibin daxil edildi.

Byk Slcuq imperatorluunun squtundan sonra qvvtlnn irvanahlar v Eldnizlr dvltlri Azrbaycan xalqnn dvltilik nnlrinin davam etdirilmsind v daha da yksliind mhm rol oynadlar. Yaxn v Orta rqin n qdrtli dvltin evriln Azrbaycan Eldnizlr dvlti xalqmzn etnik-siyasi tarixind xsusi kiy malikdir. Azrbaycan intibah znn Xaqani, Nizami, cmi zirvsin ucald.

XV srin sonu - XVI srin vvllrind Azrbaycan dvltiliyi znn tarixi tkamlnd yeni mrhly qdm qoydu. Uzun Hsnin nvsi, grkmli dvlt xadimi ah smayl Xtai btn Azrbaycan torpaqlarn z hakimiyyti altnda birldir bildi. Paytaxt Tbriz hri olan vahid, mrkzldirilmi Azrbaycan dvlti - Sfvi dvlti meydana gldi. Sfvilrin hakimiyyti dvrnd Azrbaycann dvlt idariliyi mdniyyti daha da yksldi. ah smayl, ah Thmasib, ah Abbas v digr Sfvi hkmdarlarnn faliyyti, uurlu daxili v xarici siyasti nticsind Sfvi dvlti qsa mddtdn sonra Yaxn v Orta rqin n qdrtli imperiyalarndan birin evrildi.

Buna baxmayaraq, vtnprvr insanlarn, grkmli ziyallarn faliyyti saysind Azrbaycan xalqnn mnvi inkiaf tmin edildi, onun tarixi yadda, milli mdniyyti qorunub saxland.

Tssf ki, Azrbaycan Xalq Cmhuriyytinin ilk qrarlarndan biri olduqca mrkkb tarixi raitd - ermni hrbi birlmlrinin azrbaycanllara qar etnik tmizlm siyasti v zlrin dvlt qurmaq n torpaq iddialar irli srmsi raitind, Batumi danqlar nticsind ld edilmi kompromis varianta sasn rvann paytaxt kimi Ermnistana verilmsi oldu. Bu byk tarixi shv Azrbaycan xalqnn hyatnda nvbti facilr v ermnilrin davaml ekspansiyasna yol ad.

1969-cu il iyulun 14-d Heydr liyevin respublika rhbrliyin glmsi Azrbaycann qarsnda duran bir ox taleykl suallara aydn cavablar taplmas v onlarn ardcllqla hll edilmsi baxmndan tarixi hadis oldu.

1993-c ild xalqn tlbi il mummilli lider Heydr liyevin hakimiyyt qaydndan sonra vziyyt dyimy balad. 1993-c il iyunun 15-d Heydr liyev Azrbaycan Respublikas Ali Sovetinin sdri seildi. Hmin gn tariximiz Milli Qurtulu Gn kimi daxil oldu. Milli Mclis iyunun 23-d prezident slahiyytlrini Ali Sovetin sdri Heydr liyev hval etdi.

Zngin dvltilik irsin malik Azrbaycan xalq anl kemii il qrur duyur, ld etdiyi v gz bbyi kimi qoruduu azadln tarixi uur kimi qiymtlndirir, lknin suverenliyi v razi btvly urunda hr cr fdakarla hazr olduunu nmayi etdirir.

Ali Ba Komandan, Prezident lham liyevin rhbrliyi il 2020-ci ild Azrbaycann mhtm Qlbsi il nticlnmi 44 gnlk Vtn mharibsi bu zmi v iradni, tarixi irs v mdniyyt olan sonsuz sdaqti aydn kild ks etdirir.

Burda hr dan altnda bir tarix var. Hr bir abid tarixin ayr-ayr shiflrindn xbr verir. Gzdikc, grdkc, oxuduqca n is kf edirsn v hr dfsind d yenidn aiq olursan. Bura Azrbaycandr.

Azrbaycan xalq dnyann n qdim dvltilik nnlri olan xalqlarndandr v tqribn 5 min illik dvltilik tarixin sahibdir. Azrbaycan razisind ilk dvlt qurumlar v etnik-siyasi birliklr hl eramzdan vvl IV minilliyin sonu III minilliyin vvllrindn balayaraq Urmiya hvzsind yaranmd. Burada meydana glmi n qdim Azrbaycan dvltlri btn regionun hrbi-siyasi tarixind mhm rol oynayrdlar. Hmin dvrd Azrbaycanla Dcl v Frat vadilrind yerln v dnya tarixind drin iz qoymu qdim umer, Akkad v Aur (Assuriya) dvltlri, habel Kiik Asiyadak Het dvlti arasnda sx qarlql laqlr vard.

Eramzdan vvl I minillikd v bizim erann I minilliyinin vvllrind Azrbaycan torpaqlarnda Manna, skit (Skit, Skif) ahl, Atropatena v Albaniya kimi qvvtli dvltlr mvcud olub. Bu dvltlr Azrbaycanda dvlt idariliyi mdniyytinin daha da ykslmsind, lknin iqtisadi-mdni, etnik-siyasi tarixind, elc d vahid xalqn tkkl prosesind mhm rol oynayblar. ff782bc1db