SAMANYA LAKSHANA-
- Muscles futtic
- Ati vedana
- Sangya nasha
- Pada daha
SAMANYA LAKSHAN-
1. Inable movment of legs,
2. Uru pradesha & jangha me stibhdhata,
3. Toda, sfutan ,gourav,
4. Mamsa pesi me lactic acid jama hona,
5. Musles fatigue,
6. Cutting pain,burning & needling sensation,
7. Fever
8. Excessive sleep
9. Romharsha
10. Feeling of body being covered with wet cloth
NIDANA-
- Snigdha- ushna- guru- sheetal- drava- sushka ahara sevana
- Dadhi- dugdha- ati sneha sevana
- Foos made of rice
- Gramay- anupa- audaka mamsa sevana
- Divasvapna- ratrijagaran- langan- adhyasana
- Ayasa- bhaya- vegadharana
PURVARUPA-
- Anxiety- excessive sleep- coldness
- Sangya sunnata- heaviness-asthirta
- Feeling of artificial limb beinh attached to the body.
SAMPRAPTI-
1)nidan sevana-> dosa prakopa-> mandagni-> ama dosa utpatti-> meda & kapha se vata marga avrodha-> uru pradesha sanchaya-> stabdhata-> urusthambha
SAMPRAPTI GHATAKA
DOSA- kapha pradhan tridosha
DUSHYA- rasa, meda
ADHISTHAN- uru pradesha
SHROTO DUSTI PRAKAR- sanga,
AGNI- agnimandhya
SADHYATA-ASADHYATA-
SADHYA- upadrav rahit & nutan
ASADHYA-
- Burning feet
- Restlessness
- Tremors & pricking pain
SAPEKSHA NIDANA
Sarvang snehan then
ANUPSAYA(LAKSHAN ME VRIDDHI)-urusthambha or amavata
UPASHAYA(LAKSHAN ME KAMI)- vatavyadhi or sandhivata
PRICIPAL OF CHIKITSA
1. Panchkarma nishedha
2. Saman chikitsa-
- Sapan(dosa nasta karna)
- Dosho ka soshan
3. Rukshana chikitsa
4. Kshar prayoga
5. Arista prayoga
6. Madhudaka prayoga
SANSHAMAN CHIKTSA PATRA
1. (CURNA/KADHA-CURNA 1TSP BID WITH USHNA JALA & KADHA 4TSP + 4 CUP WATER AND BOIL – 1CUP RAHE TAB BID BEFORE MEAL)
A. Yavakshar 250mg + Pippali 2.5gm + Harad 2.5gm (curna k roop me)
B. Motha + harad + lodhra + padmakath +kutki
C. Devdaru + haldi + vacha + kutki
D. Chavya + chitrak + devdaru + harad
E. Triphala curna
F. Shatdharan curna
2. (RASA AUSHADHI 1 DOSE BID WITH MADHU CHATAN)
A. Gunja bhadra rasa-4gm + Karpad bhasma-5gm + Shringa bhasma-5gm ---(40 dose)
B. Vatagujankush rasa-5gm + Amavatari rasa-5gm + Praval bhasma-5gm---(40 dose)
3. (VATI 2 VATI BID)
A. Shilajatyadi vati
B. Shingnad gugglu
4. (ASAV/ARISTA 20ML BID WITH 20ML WATER)
A. Pippaliyasava
B. Dasamularista
C. Both
ADARSH CHIKITSA PATRA
1. gunjabhadra rasa-125mg + shringa bhasma-250mg (2 times with madhu)
2. Yograj gugglu-250mg + Agnitundi vati-250mg ( 2 times with gomutra)
3. Shaddharanga curna-3gm + Triphala curna-3gm ( 2 times with usnodaka)
4. Pippaliyasava-20ml (2 times with 20ml jala)
5. Astaktavar taila-10ml ( 2 times with milk )
PATHYA-APATHYA
PRANAYAMA
- Halasana
- Sarvangasana
- Vajrasana***
- Bhdrasana
- Ardhamatasyasana
- gomukhasana
(which is favourable)
DIET AND LIFESTYLE
Pathya(DO):
Ghrita, taila, vasa, tila, wheat, masa, Sali rice, sathi rice, kulatha, sura, parval, sahijana, baingan,lehsuna, anar, pakva aam, nimbu, ber, draksha, madhuk, goksura, dugdha, nariyal jala, gomutra, kanji, imli, anupa & jangam mamsa.
Jala krida, sanvahana, bhumi sayan, daha karma, brihmana karma, dhupa vata nasak karma.
Apathya(DON’T):
Chana, matar, kodo, arhar,dhanya, munga, jamun, supari, karela, patra saka,, kshariya pradartha,,tikshna, dushit jala.
Chinta, ratri jagaran, vega dharana, shram, ansan, stri sangam, hathi-ghoda savari, ek sthana rukna.
PANCHKARMA CONTRAINDICATED IN URUSTHAMBHA******
1. UDHAVARTAN-
A. Madhu 250gm + sarso 250gm + deemak ki mitti 250gm –(curna)--- udhavartan sarvasariara
B. Ashvagandha/nimba chal/devdaru/all-udhvartan
2. LEPA-
A. Danti + dravanti + tulsi beej + sarso –(curna)- lepa in Morning
B. deep Sarso kalpa in gomutra over night- lepa in morning
RASODHI/BHASMA/PISTI-(120-250MG WITH MADHU/USHNODAKA)
- Vatagajankush rasa-(vatsanabh,mundi,ras sindura
- Mahavata gajankush rasa-(abhrak,vatsanabh)
- Chintamani rasa-(svarn,abhrak,ghrita kumari)
- Vatachintamani rasa-(svarn,praval,mukta,kumari)
- Chaturmukha rasa-(svarn,kumari)
- Yogendra rasa-(svarn,mukta,kumari)
- Vatari rasa-(guggul,triphala)
- Sarvang sunder rasa-(abrak,gandhak,kapilu)
- Vatavidhvansan rasa-(erand,abhrak)
- Trelokyachintamani rasa-(hirak,svarn,kumari)
- Rasraj rasa-(svarn,parad,gandhak,kumari)
- Akangvir rasa-(kapilu)
- Navratnaraj mrigank rasa-(svarn,hirak,pusparag)
- Svarn bhasma
- Abhrak bhasma
CURNA-(3-6GM WITH MADHU/USHNODAKA)
- Ashvagandha curna
- Nagradhya curna-(sunthi,kapilu)
- Panchkol curna-(pippali,pippalimula,chavya)
- Narsingh curna-(bhallataka)
- Shaddharan curna-(chitrak,indrayava,patha)
KAVATH/ASAV/ARISHTA-(20-40ML WITH SAMABHAG WATER)
- Maharasnadi kvatha
- Rasnasaptak kvatha-(rasna,erand)
- Rasana dashmula kvatha-(rasna,brihatidvya,sonapatha)
- Masabaladi kvatha-(udad,bala)
- Rasanadi kvatha
- Gokshuradi kvatha-(gokshura,eranda)
GHRITA(20-30ML WITH USHNODAKA)
- Dashamuladi ghrita-(dashmula,ghrita,pushker mula,karcura,tulasi,trikatu)
- Ashvagandha ghrita
- Nakuladhya ghrita-(nevla mamsa,dasamula)
- Changaladhya ghrita-(aja mamsa,brihat panchmula)
- Hansadya ghrita-(hansamamsa,saindhav,eranda)
- Chitrakadhya ghrita-(chitrak,sunthi,rasna)
- Majja sneha-mamsa sneha,dasamula)
- Chatusneha –(triphala,kulatha,sahijana)
TAILA
(ABHYANTAR PRAYOGARTH TAILA(10-20ML WITH DUGDHA,USHNODAKA)
- Rason taila-(rason,tila)
- Mulakadhya taila-(muli svaras,tila taila,bala)
- Bala taila-(bala,dasamula,kulatha)
- Ashvagandha taila-(ashvagandha,kesar,mulethi,sariva)
(ABHYANTER & BAHYA PRAYONARTHA TAILA)
- Narayan Taila-(Bilva,Sayonak,Bala,Ashvagandha)
- Prasarni taila-(gandhaprasarni,chitrak,pippalimula)
- Nakul taila-(yastimadhu,jeerak,dasamula)
- Masa taila-(masa,atish,yava,gokshura)
- Mahamasa taila-(masa,dasamula,ajamamsa)
- Amritadhya taila-(guduchi,tila taila)
(BAHYA PRAYOGARTHA TAILA)
- Vishgarbha taila-9dhatur,kusta,vacha,marich)
- Mahavishgarbha taila-(dhatur,nirgundi,katutumbi)
GUGGALU PRAYOGA-(500 MG-1GM WITH MADHU/JALA)
- Yograj gugglu-(chitak,pippali,gugglu)
- Mahayograj gugglu-(trikatu,triphala,erand,gugglu)
- Kesor gugglu-(triphala,guduchi)
- Singhnada gugglu-(gugglu,tripahal,sarsapa taila)
- Panchmrit loha gugglu-(triphala,gugglu,gandhak)
- Amrita gugglu-(guduchi,triphala,punarnava)
- Satavari gugglu-(satavari, gugglu)
- Lakshadi gugglu-(laksha,gugglu)
ASHAV/ARISTA(10-20ML WITH JALA)
- Dasamularista-9dasamula,puskermula,chitrak)
- Balarista-(bala)
- Ashvagandharista-(ashvagandha,musali,rasna)
- Drakshasava-(draksha,dhataki,nirgundi0
RASAYAN YOGA-(10-15GM WITHDUGDHA/JALA)
- Chayvanprash-(dasamula,amlaki)
- Brahma rasayana-(amlaki,haritaki,dasamula)
- Shilajatu(500mg bid)
- Shivagutika-(haritaki)
KASTA AUSHADHI-
- Nirgundi, bala, gugglu, sunthi, lasuna, bhallataka, hingu, sahijana, rasana, dasamula, ashvagandha, eranda, masa, ghrita, vasa, majja, shilajatu, brahmi, jatamansi, vacha, pippali, konch, satavari, prasarni, devdaru, vidara, kapilu, vidarikand, vatsanabh, dhatura.