Carsten Schnathorst (Kaŝi) to niewidomy muzyk, wokalista, kompozytor, showman i esperantysta. Pochodzi z Osnabrück i mieszka w Hamburgu. Tam gra w zespole The Living Music Box. Carsten śpiewa i gra na pianinie. Jego repertuar zawiera własne utwory oraz piosenki znane na całym świecie. Mówi, że kocha Polskę, a Tomaszów Mazowiecki to dla niego Tomaszów Demarczykowski… Jego koncerty mają zawsze niepowtarzalną atmosferę – są pełne różnych emocji i radości życia.
Carsten Schnathorst (Kaŝi) estas nevidanta muzikisto, komponisto, kanzonisto kaj esperantisto. Li devenas de Osnabrück kaj loĝas en Hamburgo. Tie li ludas en la ensemblo The Living Music Box. Carsten kantas kaj ludas pianon. Lia repertuaro enhavas liajn proprajn kantojn kaj kanzonojn bone konatajn en la tuta mondo. Li ofte diras, ke li amas Pollandon kaj Tomaszów Mazowiecki estas por li Tomaszów “Demarczykowski”….(tio estas aludo al konata kanzono plenumita fare de ne plu vivanta jam pola kantistino Ewa Demarczyk). Liaj koncertoj havas ĉiam neripeteblan atmosferon – estas plenaj de diversaj emocioj kaj de vivĝojo.
(konkursa teksto)
(tekst konkursowy)
"Ĉu ni Kara, por unu tago vizitu Tomaŝovon?" Demandis en bela kanto, Ewa Demarczyk. Ekde preskaŭ 3 jaroj mi konas tiun-ĉi kanzonon kaj ŝatas tiun emocian kantadon. Surprize okazis, ke mi akceptis ŝian, “inviton” al menciita urbo. La sesan de oktobro 2020 mi havis koncerton tie sur la scenejo en beletosa salono. Ankaŭ la organizantaro montriĝis ege varmkora. Antaŭ la Koncerto ni iris iom promeni, proksime de la koncertejo. La vento portis odoron de iaj kamenoj aŭ fornoj. Revenis al mi rememoroj el frua Infanaĝo. Ni iris dum sunbrila vetero. Sentiĝis aŭtunproksimaj ĝardenoj. Post la promeno ni revenis al la koncertejo. Jam ĉe komenco salutis min aplaŭdo. Mi kantis en kelkaj lingvoj; Esperanto, la hispana, la angla kaj en kelkaj pliaj. En miaj salutvortoj, mi menciis mian ege ŝatatan kanton de Ewa Demarczyk. La publiko estis vere ĉarma. Ni kune kantis la lastan melodion, „O mój rozmarynie”. Post la koncerto ni devis forveturi. Ho, kiel mi ŝatis resti en Tomaŝovo. La organizantaro bruligis fajron ekstere…. En kies etoso mi volis resti kiel eble plej longe. Ni adiaŭis kaj veturis hejmen al Vroclavo. Survoje mi pensis pri tiu-ĉi neforgesebla tago kun eŭforio kaj ĉarmo. Do, ĉu ni Kara iam denove vizitu Tomaŝovon? Mi esperas kaj atendas.
Carsten Schnathorst
„A może byśmy tak, najmilszy, wpadli na dzień do Tomaszowa?” Pytała w pięknej piosence, Ewa Demarczyk. Od prawie 3 lat znam tę piosenkę i lubię ten emocjonujący sposób śpiewania. Niespodziewanie zdarzyło się, że przyjąłem, jej „zaproszenie” do tego miasta. Szóstego października 2020 miałem tam koncert na scenie w pięknej sali. Organizatorzy okazali się bardzo serdeczni. Przed Koncertem poszliśmy trochę pospacerować w pobliżu jego miejsca. Wiatr niósł zapach z jakichś kominów albo pieców. Powróciły wspomnienia z mojego wczesnego dzieciństwa. Szliśmy przy pogodzie pełnej promieni słonecznych. Można było wyczuć pobliskie jesienne ogrody. Po spacerze powróciliśmy do miejsca koncertu. Już na początku powitały mnie oklaski. Śpiewałem w kilku językach: po esperancku, hiszpańsku, angielsku i w kilku innych. W moich słowach powitalnych wspomniałem moją ulubioną piosenkę Ewy Demarczyk. Publiczność była bardzo urocza. Razem śpiewaliśmy ostatnią melodię „O mój rozmarynie”. Po koncercie musieliśmy wyjechać. Och, jak bym chciał zostać w Tomaszowie. Organizatorzy rozpalili ognisko na zewnątrz… I w tym nastroju tego spotkania chciałem zostać jak najdłużej. Pożegnaliśmy się i wróciliśmy do Wrocławia. Po drodze myślałem o tym niezapomnianym dniu pełnym euforii i uroku. A więc drodzy, czy znowu kiedyś odwiedzimy Tomaszów? Mam taką nadzieję i tego oczekuję.
Carsten Schnathorst
Wykonanie / Plenumo: Carsten Schnathorst
Muzyka / Muziko: Carsten Schnathorst
Tekst / Teksto: Carsten Schnathorst
Wykonanie / Plenumo: Carsten Schnathorst
Muzyka / Muziko: Carsten Schnathorst
Tekst / Teksto (wiersz /versaĝo) „Mia Hejmurbo”): Halina Kuropatnicka-Salamon
Od urodzenia byłam zbuntowana przeciwko rzeczywistości. Na znak protestu darłam się całe noce przez pierwsze dwa lata doprowadzając do szaleństwa rodziców. Kiedy w maturalnej klasie na lekcji angielskiego powiedziałam, że planuję zwiedzić cały świat moi koledzy głośno się zaśmiewali. Studiowałam turystykę a później solidne prawo (aby przypodobać się mojemu mężowi). Jako prawnik pracowałam w Przedsiębiorstwie Turystycznym i dalej marzyłam o podróżach. Kiedy urodziłam drugiego syna przez przypadek usłyszałam o istnieniu uniwersalnego języka i wreszcie świat stał się kolorowy. Mój syn jeździł ze mną 16 lat po świecie. On też pokochał Esperanto. Na zakończenie roku, w przedszkolu, gdzie ostatnie 15 lat uczyłam dzieci języka esperanto, powiedziałam: Gratuluję – zostałyście Obywatelami Świata. Ja w tym języku mówiłam z mieszkańcami 74 krajów. Esperantyści są w 121 krajów i tylko od was zależy, czy tam pojedziecie i zobaczycie więcej niż ja...
Jam de la momento de la naskiĝo mi estis ribeligita kontraǔ realeco. Por demonstri mian proteston mi kriaĉis nokte dum la unuaj du jaroj de mia vivo per kio mi kondutis miajn gepatrojn al frenezo. Kiam mi, en la lasta klaso de liceo, dum la leciono de la angla lingvo, anoncis planon viziti la tutan mondon miaj gekolego laŭ te ridaĉis. Mi studis turismon kaj poste juron por ekplaĉi al mia edzo. Estante jam juristo mi laboris en la Turisma Agentejo kaj daǔre mi revis pri vojaĝoj. Kiam mi naskis mian duan filon tute hazarde mi ekaŭdis pri la universala lingvo kaj finfine mia mondo iĝis kolora. Mia filo ankaŭ ekamis Esperanton kaj dum 16 jaroj li vojaĝis kun mi tra la mondo. Okaze de fino de la lernojaro en la infanĝardeno, kie mi dum lastaj 15 jaroj instruis Esperanton, mi diris al infanoj: Gratulojn -Vi iĝis Mondaj Civitanoj. Mi havis okazon paroli Esperanton kun loĝantoj de 74 landoj. Esperantistoj loĝas en 121 landoj do, nur de Vi dependas, ĉu Vi vizitos ilin ĉiujn...
(konkursa teksto)
(tekst konkursowy)
Mi naskiĝis en malgranda urbo apud la germana landlimo. Vroclavo estis por mi nur la trajna stacidomo, kie mia familio ŝanĝis trajnojn vojagxante al la regiono de Lublino, de kie devenis miaj gepatroj.
Mi estis dekjara knabino kiam la unuan fojon oni permesis al mi vojaĝi solece al la geavoj. Ekipita per valizo kaj saketo sur la kolo kun la lerneja legitimilo, la bileto kaj mono por avinjo, per la trajno, post la 80-kilometra vojaĝo, mi atingis Vroclavon.
La granda stacidomo kaj rapiganta rapidanta) tien kaj reen amaso da homoj miregis min. Tamen mi estis kapabla infano !!! Senprobleme mi ektrovis la ĝustan kajon kaj kun amaso da pasaĝeroj mi preskaŭ perforte eniris la koridoron de la trajno iranta Lublinon. Mi eĉ ne perdis mian valizon!!! Sidante en la vagona koridoro sur mia valizo mi, lacega, dormetis konsternita aldone per la fumo de la cigaretoj "Sporto" fumataj fare de kunvojaĝantoj. La vojaĝo daŭris la tutan nokton. Matene ni estis en Lublino. Mi prenis la trajnon al Chełm, poste la eksterurban buson al Siedliszcze kaj tie estis jam miaj amataj geavoj.
Du monatojn poste, revenante, mi estis sufiĉe kuraĝa por eliri antaŭ la stacidomo en Vroclavo por spekti la urbon. Kompare kun mia urbeto tio ĉi estis metropolo. Vroclavo estis por mi la ĉefurbo pri kiu mi komencis revi. Mi decidis, ke kiam mi iĝos plenkreska – mi multe vojaĝos. Eble mi ekloĝos por ĉiam en Vroclavo?
Mi estis deksesjara kiam post la deviga militservo revenis mia pli aĝa frato kaj li trovis laborpostenon en Vroclavo. Li ekloĝis kun sia kolego en luita ĉambro. Mi memoras mian unuan "ekspedicion" al Vroclavo kun sako plena da regaloj pretigitaj fare de nia patrino. Mi provis vidi ĉion eblan survoje kaj pro tio mi iris la fratan loĝejon piede. La sako pezigis. Pluvetis. Finiĝis bone prizorgitaj stratoj kaj domoj – antaŭ mi estis domoj kun muroj difektitaj per dum milito, mizeraj ĝardenoj, restaĵoj de bariloj...
Mia frato, evidente malsata, atendis min malpacience. Interno de la mizera ĉambro entenis 2 ferajn litojn, tablon kun seĝoj... Vestaĵoj de la loĝantoj pendis sur la muro sur feraj najloj. La bretoj de du fenestroj estis plenaj de malpuraj teleroj kaj restantaj manĝaĵoj... Mia frato kun grandega apetito tuj komencis manĝi tion, kion mi alportis. Vidante lian kolegon mi estis timigita.
Paŭlo estis malbelaspekta knabo kun malpuraj ungegoj. Li laboris en presejo kie i.a. oni presis teatrajn afiŝojn por la Pola Teatro. Laboristoj en la presejo kutime ricevadis senpagajn teatrajn biletojn kaj ĝuste tian surprizon fondis wg mnie: faris al mi mia frato kaj lia kolego. Ili havis 3 biletojn por la teatraĵo de Eugene Ionescu "Rinocero". Tiu ĉi dramo apartenas al la klasiko de teatro de absurdo. Neniu informis min pri tio ĉi. Probable la informo por mia frato kaj por lia kolego nenion signifis. La TEATRO en Vroclavo! Mi ekimagis la mienojn de miaj koleginoj, kiam mi rakontos pri tio.
Ekster la domo pluvegis. La knaboj havis basbalajn ĉapojn; mi kurante la haltejon gardis mian hararon per gazeto. Kiam ni atingis la teatron mi iris la necesejon kaj provis per naztuko sekigi miajn harojn. Ektimigis min mia propra aspekto videbla en spegulo. Sub la okuloj estis disŝmirita mascaro por okulharojn kiun mi kaŝe ekuzis en mia hejmo por esti pli bela. Malsekaj haroj algluis mian kapon kaj vekis eĉ mian kompaton. Malseka robo algluiĝis sur miaj ostaj brakoj. Vidante min kun larmoj en okuloj mia frato iris la viran necesejon, kie li demetis sian blankan subĉemizon kaj sekrete donis ĝin al mi por ke mi povu reveni la virinan necesejon kaj denove provi sekigi miajn harojn.
La spektejon mi eniris jam post la tria sonoro havante esperon, ke neniu observos min. La teatraĵo montriĝis) malkutima kaj observante kaŝe reagojn de mia frato kaj de lia kolego mi havis impreson, ke ankaŭ ili ne sukcesis postsekvi intrigon.
Dum 2 horoj miaj haroj iĝis sekaj kaj mi ekvarmiĝis. Komence en la reentrajno mi , ke mi ruĝiĝis sur la vangoj ne pro emocio, sed pro alta temperaturo de mia korpo. Mia unua spektaklo en la vera teatro okazis montriĝis, multekosta, ĉar mi kaptis pneŭmonion sed neniam mi tion bedaŭris. Multfoje, starante poste antaŭ la Pola Teatro, mi rakontis tiun ĉi historion al geamikoj havante ĉiufoje larmojn de kortuŝo en la okuloj. Ho, Vroclavo!
Urodziłam się w małym miasteczku pod niemiecką granicą. Wrocław był stacją przesiadkową w drodze na coroczne wakacje na Lubelszczyźnie, skąd pochodzili moi rodzice. Miałam 10 lat kiedy po raz pierwszy pozwolono mi jechać samej do dziadków. Z walizką i woreczkiem z dokumentami i pieniędzmi dla babci na szyi dojechałam pociągiem 80 km do Wrocławia. Oszołomił mnie ogromny dworzec i tłum przemieszczający się w pośpiechu. Byłam rozgarniętym dzieckiem. Znalazłam peron, razem z tłumem wdarłam się na korytarz pociągu do Lublina i nawet nie zgubiłam walizki!!! Podróż trwała całą noc. Siedziałam na walizce i drzemałam zmęczona wrażeniami, oszołomiona dymem ze "Sportów" palonych przez sąsiadów. Rano był Lublin, kolejny pociąg do Chełma, autobus do Siedliszcza i ukochani dziadkowie. Dwa miesiące później, wracając, odważyłam się wyjść we Wrocławiu przed dworzec i spojrzeć na miasto. W porównaniu z moim miasteczkiem to była metropolia. Wrocław był dla mnie stolicą, o której zaczęłam marzyć. Postanowiłam, że kiedy dorosnę, będę podróżowała. Może zamieszkam na stałe we Wrocławiu?
Miałam 16 lat kiedy z wojska wrócił mój starszy brat i znalazł pracę we Wrocławiu. Zamieszkał tam wraz z kolegą na stancji. Pamiętam moją pierwszą wyprawę do Wrocławia z torbą pełną smakołyków przygotowanych przez mamę. Szłam pieszo pod wskazany adres aby zobaczyć po drodze jak najwięcej. Torba ciążyła, pogoda była dżdżysta. Skończyły się zadbane ulice i domy – przede mną były domy ze ścianami zniszczonymi seriami pocisków, zaniedbane ogrody, resztki płotów...
Brat czekał na mnie najwyraźniej wygłodniały. Skromne wnętrze skromnego pokoju mieściło 2 żelazne łóżka, stół z krzesłami... Na wbitych w ścianę gwoździach wisiała garderoba mieszkańców. Parapety 2 okien złożone były brudnymi naczyniami, jakimiś resztkami... Brat bez zwłoki rzucił się z ogromnym apetytem na przywiezione jedzonko. Byłam bardzo onieśmielona widokiem jego kolegi.
Paweł był "nienachalnie" przystojnym 20-latkiem z brudnymi paznokciami. Pracował w drukarni, gdzie drukowano m.in. afisze teatralne dla Teatru Polskiego. Pracownicy drukarni często dostawali bezpłatnie wejściówki i właśnie taką niespodziankę zafundował mi brat wspólnie z kolegą. Mieli 3 bilety na sztukę Eugène'a Ionesco "Nosorożec". Dramat ten jest zaliczany do klasyki teatru absurdu. Nikt mi tego wtedy nie powiedział. Pewnie dla nich też to nic nie znaczyło. TEATR we Wrocławiu!!! Wyobraziłam sobie miny moich koleżanek, kiedy będę o tym opowiadała.
Na dworze rozpadało się na dobre. Oni założyli czapki z daszkiem, ja biegnąc w letniej sukience na przystanek przykrywałam głowę gazetą. Kiedy dotarliśmy do teatru poszłam do toalety i próbowałam chustką do nosa osuszyć włosy. Przeraziłam się własnego wyglądu patrząc w lustro. Pod oczami rozmazał mi się tusz do rzęs pracowicie nałożony w tajemnicy przed mamą. Mokre włosy okleiły głowę i wzbudzały litość nawet we mnie. Mokra sukienka przywarła do moich kościstych ramion. Widząc mnie ze łzami w oczach brat zdjął w męskiej toalecie swoją białą podkoszulkę i ukradkiem dał mi ją abym wróciła do łazienki i znów spróbowała osuszyć włosy. Na widownię weszłam już po trzecim dzwonku z nadzieją, że nikt na mnie nie będzie patrzył. Sztuka była przedziwna i obserwując kątem oka reakcje brata i jego kolegi miałam wrażenie, że i oni nie nadążają za akcją.
Przez 2 godziny włosy wyschły, a ja się rozgrzałam. Dopiero w pociągu, w drodze powrotnej stwierdziłam, że rumieńce na policzkach wynikają nie z emocji, ale z podniesionej temperatury. Mój pierwszy w życiu spektakl w prawdziwym teatrze przypłaciłam zapaleniem płuc, ale nigdy tego nie żałowałam. Wiele razy stojąc później przed Teatrem Polskim opowiadałam tę historię przyjaciołom i za każdym razem miałam łzy wzruszenia w oczach. Ach, Wrocław!!!
Mieszkanka Wrocławia (od roku 2013), miasta w którym znalazła nowych przyjaciół, ciekawe wyzwania i wiele możliwości. Zafascynowana poezją japońską – haiku (opisującą świat w sposób najkrótszy a zarazem wyczerpujący bo zaledwie w 17 sylabach), formą cinquain (22 sylabowa) i hajgą („przedstawiającą chwilę zamkniętą w migawce aparatu, dopełnioną miniaturą poetycką”). Jej utwory zostały opublikowane w indywidualnych tomikach wierszy pt.: „Witraże marzeń” oraz ”Chichot losu” (z dołączoną płytą „Wrocław w moim haiku” z wierszami haiku o miejscach bliskich jej sercu). Wiersze autorki zamieszczone są w antologiach tejże poezji pt.: „Mijają pory roku”, „W zwierciadle ogrodu” (w języku polskim i esperanto), „Otoczmy ogrody działkowe japońską poezją haiku” (w języku polskim i angielskim), jak również „Kolory nadziei” (w języku polskim i esperanto).
Loĝantino de Vroclavo (ekde 2013), la urbo en kiu ŝi trovis novajn amikojn, interesajn defiojn kaj multajn eblecojn. Ŝi fascinita per japana poezio – hajko (priskribanta la mondon plej mallonge sed samtempe komplete en 17 silaboj), per formo cinquain (22 silaba) kaj hajgo („prezentanta la momenton kvazaŭ fermitan en obturilo de fotoaparato, kompletigita per poezia miniaturo). Ŝiaj verkoj estis publikigitaj en individuaj volumetoj de versaĵoj sub la titoloj: „Vitraloj de revoj” kaj ”Kaŝrido de l’sorto” (kun aldonita disko „Vroclavo en mia hajko” kun versaĵoj hajko priskribantaj lokojn, kiuj estas proksimaj al ŝia koro). Versaĵoj de la aŭtorino estas aperigitaj ankaŭ en antologioj de poezio sub la titoloj: „Pasas la jarsezonoj”, „En spegulo de ĝardeno” (en la lingvoj pola kaj esperanta), „Ni ĉirkaŭu la ĝardenojn per japana poezio hajko” (en la lingvoj pola kaj angla), kaj ankaŭ „Koloroj de l’espero” (en la lingvoj pola kaj esperanta).
Idziemy razem i dalej – pod Zieloną Flagą!
Otrzymaliśmy od wrocławskich przyjaciół propozycje dwóch konkursów: interpretację zieleni jako koloru nadziei oraz wspomnienia, które połączyło nas w pożytecznym i pięknym działaniu… Dlatego zapraszamy was na 3-min. fragment spektaklu, którego wielomiesięczne przygotowanie dało nam wiele radości, uaktywniło artystyczne tęsknoty i dało godzinny wyraz naszym skrywanym marzeniom w przedstawieniu, opartym na piosence Wojciecha Młynarskiego „Jeszcze w zielone gramy”.
Nasza amatorska grupa seniorów zorganizowana w Nowym Sączu przez Centrum Edukacji Międzykulturowej, zaprosiła do współpracy poetę i kompozytora Jacka Mazaneca, który wzbogacił spektakl dwoma piosenkami własnej kompozycji, zaśpiewały też z nami dziewczynki z zespołu Miejskiego Ośrodka Kultury, które występowały na wielu imprezach esperanckich jako „Junaj Voĉoj”: Ania, Lidka Magda, Gosia, Joasia.
Jesteśmy tzw. Trzecim Wiekiem a niektórzy – nawet „czwartym”. Jest to pokolenie romantyków, społeczników, często z artystycznymi zainteresowaniami, bo żyliśmy w innej epoce – bez nachalnej reklamy telewizyjnej, setek tzw. przyjaciół w mediach społecznościowych i smartfonu w dłoni. Czytamy, deklamujemy i śpiewamy, wzrusza nas piękno świata i martwią brzydkie zachowania niektórych ludzi.
Aby się od tego odsunąć, uciekamy do naszej pięknej, słonecznej i zielonej krainy ESPERANCJI, gdzie szukamy dobra: przyjaźni, tolerancji, spokoju i piękna w każdej postaci. Zieleń w piosence to nadzieja na trwanie i działanie. Jeszcze w zielone gramy!
Halina, Alicja, Ania, Jola, Ziuta i Andrzej, Krysia, Halina, Wanda, Edward, Jan, inn.
Ni iru kune plu – sub la verda standardo
Ni ricevis de vroclavaj esperantistoj, proponojn de du konkursoj: interpretadon de verdo, kiel koloro de espero, kaj rakonton pri rememoro, kiu kunligis nin en utila kaj bela agado… Tial ni invitas vin al 3 minuta fragmento de spektaklo, kies kelkmonata preparado portis al ni ĝojon, aktivigis artajn sopirojn kaj montris dum 1-hora sceneja prezentado, niajn kaŝitajn revojn, fone je kanto de Wojciech Młynarski „Ankoraŭ ni verdon ludas…”
Nia amatoreca grupo de senjoroj, organizita en Nowy Sącz fare de Centro de Interkultura Agado, invitis poeton kaj komponiston Jacek Mazanec, kiu pliriĉigis la spektaklon per du propraj kantoj. Kune kantis ankaŭ knabinoj el Urba Centro de Kulturo (MOK) en Nowy Sącz, kiuj multfoje prezentiĝis dum E-aranĝoj kiel „Junaj Voćoj” – Ania, Lidka, Magda, Gosia, Joasia.
Ni estas, tiel nomata, „Tria Generacio” kaj kelkaj jam eĉ la „kvara”. Tio signifas la generacio romantika, sociema, ofte kun artaj interesoj, ĉar ni vivis en tute alia tempo – sen altrudaj televidreklamoj, centoj da fejsbukaj t.n. „amikoj” kaj sen saĝtelefonoj en manoj. Ni legis/as librojn, deklamas poezion, kortuŝas nin beleco de la mondo kaj malĝojigas fieco de homoj.
Por eviti malagrablaĵojn, oni serĉas portempan lokon en nia bela, suna kaj verda ESPERANTUJO, kie oni trovadas bonon: amikecon, toleremon, trankvilon kaj belecon en ĉiu aspekto.
La verdo en la kanto signifas esperon – por esti kaj agadi…
Ankoraŭ ni verdon ludas!
Halina, Alicja, Ania, Jola, Ziuta i Andrzej, Krysia, Halina, Wanda, Edward, Jan, k.a.
Halina Komar - ur.1937r. w Nowej Wilejce, mgr ekonomii, esperantystka od 1982r., 40 lat w turystyce, obecnie - Prezes Centrum Edukacji Międzykulturowej Nowy Sącz - Wrocław
Urodziłam się dawno temu, kiedy Wilno było w Polsce. Wygonili nas stamtąd Rosjanie w 1945r. na tzw. Ziemie Odzyskane, skąd wcześniej wypędzono z ich domów Niemców !
W taki sposób moje życie zostało wplątane w historię Polski, która już dla moich dzieci, wnuków i prawnuków jest „prehistorią”!
Młodość spędziłam wśród takich samych repatriantów z Kresów, przywiezionych w bydlęcych wagonach na Mazury i Pomorze, Dolny Śląsk i pomimo biedy – były to piękne lata, bo potem, nie natrafiłam już na taką serdeczność, otwartość, radość życia i dobroć, jaką roztaczali Kresowiacy.
Od pół wieku mieszkam w górach, najpierw na Podhale, a od 1976 jestem już na Ziemi Sądeckiej. Jest to miejsce z wyboru - tu postanowiłam zbudować rodzinny dom, mieszkać z dziećmi, wnukami, prawnukami, psami, żabami , 100 m. od lasu i tylko po 6 km od Rynku Nowego Sącza i 6 km od Rynku Starego Sącza! Mam też tutaj ogród, poezję, akwarele i … Esperanto.
Esperanto zjawiło się w moim życiu w stanie wojennym, kiedy zawalił się cały świat, bo jako „ekstrema” (byłam przewodniczącą Solidarności w Urzędzie Wojewódzkim) straciłam w jednym dniu grudniowym pracę, wszystkie funkcje społeczne, możliwość kontaktowania się z ludźmi, a męża także wyrzucono z pracy, co w konsekwencji doprowadziło do rozwodu. Pracując fizycznie jako „mgr magazynier” straciłam także zdrowie. Moje życie odmieniło właśnie Esperanto – nadało mu sens nawet w najgorszych czasach, a nawiązane kontakty z „wolnym światem” umozliwiły mi później utworzenie własnego biura turystycznego nazwanego KORLANDO – po esperancku: „Kraj Serca”.
Turystyka i Esperanto, pozwoliły mi poznać świat i zaprzyjaźnić z ludźmi na wszystkich kontynentach! To nieustająca przygoda, która trwa do dzisiaj. W latach 2007 – 2011 jako prezes Zarządu Głównego PZE (25 Oddziałów w kraju), redagowałam i wydawałam "Pola Esperantisto".
Dziesięciokrotnie zorganizowałam panel dyskusyjny na Forum Ekonomicznym w Krynicy, gdzie weszliśmy silnym zespołem „osobistości” ze świata esperanckiego w najpoważniejszą imprezę ekonomiczno-społeczno-naukowo-kulturalno-biznesową dla Europy Wschodniej.
Zorganizowaliśmy także, wspólnie z Międzynarodową Ligą Niewidomych Esperantystów - Międzynarodowy Kongres Niewidomych Esperantystów w Muszynie, wielki turnus rekreacyjny w Złockiem, Ago-Semajno oraz Ago Tago dla młodzieży, Tygodnie Aktywności Ciała i Umysłu dla seniorów, na targach i wystawach w świecie promujemy nasz region i kraj. Aż 8,5 roku trwały przekonywania Jurka Owsiaka, aby nas wpuścił na WOODSTOCK/POL’and’ROCK i już 4 lata mieliśmy zbudowaną na terenie Akademii Sztuk Przepięknych - WIELOKULTUROWĄ WIOSKĘ ESPERANTO!
Jest tutaj świetna atmosfera do działania, ludzie są aktywni, chętni do współdziałania. Wszystko, co zaczynamy, natychmiast przynosi efekty: nasz SUTW od razu wyszedł na czoło UTW w kraju, nasz Oddział „sprowokował” setki artykułów gazetowych, drukowaliśmy lekcje esperanto w tygodniku nowosądeckim MIASTO, w ramach promocji regionu wydaliśmy kilkanaście folderków esperanckich, wydajemy książki, albumy, filmy. Prowadzimy ciągłe kursy Esperanto, nasi wolontariusze obsługiwali Kongres Światowy Esperanta w Polsce (Białystok) a teraz montujemy 20-osobowe Zespoły Robocze do obsługi naszej WIOSKI ESPERANTO na największym Festiwalu Europy Zadań i pomysłów na działanie nigdy nam nie zabraknie.
Od kilkunastu lat wielką szansę dla aktywności na wielu płaszczyznach, stanowi dla nas Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku – rozwija nas intelektualnie, wprowadza w nowe dziedziny zainteresowań, uczy kreatywności i współżycia społecznego. Nie myślę, że jestem stara, chociaż mam 83 lata – ja wiem, że jestem pożytecznym członkiem społeczności lokalnej: w mojej małej wsi, gdzie faktycznie mieszkam i gdzie mogę działać w Domu Ludowym, z ramienia Klubu Esperanto uczestniczę w pracy Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu. Koordynowałam kilkanaście międzynarodowych Projektów Partnerskich GRUNDTVIGA „Uczenie się przez całe życie” oraz projektów strategicznych ERASMUS+. Uhonorowano mnie przez UEA – Światowy Związek Esperantystów w Rotterdamie, który uznał mnie za „zasłużonego esperantystę” podczas Światowego Kongresu w Seulu, dzięki Fundacji w Hadze „ edukado.net” dostałam się do Panteonu sławnych edukatorów, przy jednoczesnym wyróżnieniu jako EDU-inspirator przez Narodową Agencję Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Reprezentowałam Region lub Województwo, w tym – jako „AMICUS HOMINUM”, obdarowano mnie „Złotym Jabłkiem” Starostwa Nowosądeckiego, ale mam też TARCZĘ HERBOWĄ Nowego Sącza oraz Złoty Krzyż Zasługi RP. Zawdzięczam to środowisku, w którym mam szansę działać, rodzinie i przyjaciołom. Halina Komar
Halina Komar, nask. 1937j. en Nowa Wilejka, mag. de ekonomio, esperantistiĝis 1982, 40 jaroj en turismo, aktuale - prezidantino de Centro de Interkultura Edukado Nowy Sącz-Wrocław.
Mi naskiĝis antaŭ la Dua Mondmilito, kiam Wilno apartenis al Pollando. Forpelis nin de tie rusoj en 1945j. por veturigi nin al tiel nomata „Tero Reakirata”, kie atendis nin domoj de germanoj, ĵus forpelitaj okcidenten!
Tiamaniere mia vivo enplektiĝis en la historion de Pollando, kio por miaj bofiloj, bonepoj kaj pranepoj – iĝis jam prehistorio…
Junecon mi travivis inter la samaj repatrujiĝantoj el „Kresy” (foraj, iamaj teritorioj de Pollando), veturigitaj devige en brutara vagonaro al Mazuria Regiono, Pomerio kaj Malsupra Silezio, do – „regionoj purigitaj” de antaŭaj posedantoj. Malgraŭ mizero, tio estis bela periodo de mia vivo, ĉar poste jam neniam mi trovis tian korecon, malfermitecon, vivĝojon kaj bonetoson kiel inter „Wilniukoj” (personoj devenantaj de Wilno).
Jam kvindek jarojn mi loĝas en montaro, unue en Podhale (Nowy Targ) kaj de 1976 en Nowy Sącz, Stary Sącz kaj en proksima vilaĝo. Tie mi konstruis familian domon, por loĝi kun infanoj, nepoj, pranepoj, hundoj, ranoj, 100 m. de arbaro kaj nur 6 km de Urbodomo en Nowy Sącz kaj 6 km – de centro en Stary Sącz. Tie mi havas ĝardenon, poezion, kaj… Esperanton.
Esperanton mi trovis en la plej terura tempo de mia vivo, dum t.n. Hejma Milito 1981. Falis mia mondo, ĉar kiel „ekstrema persono” (mi fondis kaj gvidis grandan SOLIDARNOŚĆ en Novsonĉa Vojevodio) mi perdis dum unu decembra tago: laboron, ĉiujn sociajn funkciojn. La sekureca servo (t.e. sekreta polico) kontrolis min tage kaj nokte. La edzo ankaŭ perdis laboron kiel alta oficiro de pola armeo, kio rezultis per nia divorco… Mi devis labori fizike kiel magistro-magazenisto kaj damaĝis per tio ankaŭ mian sanon. Mian vivon ŝanĝis ĝuste Esperanto – aldonis al ĝi sencon eĉ dum la plej ĉagrenaj momentoj kaj ebligis kontaktiĝi kun „libera mondo” , kio post falo de komunismo kaj kun helpo de esperantistoj - donis ŝancon organizi propran turisman buroon nomitan KORLANDO t.e. Lando de Koro…
Turismo kaj Esperanto permesis al mi ekkoni la mondon kaj amikiĝi kun homoj el ĉiuj kontinentoj! Tio estas senĉesa aventuro, kiu plu daŭras… Dum jaroj 2007-2011 mi gvidis Ĉefan Estraron de Pola Esperanto Asocio (25 Filioj), redaktis kaj eldonis Polan Esperantiston.
Dekfoje mi organizis nome de EEU podiajn diskutojn dum Ekonomika Forumo en Krynica, kien ni eniris en la plej seriozan ekonomie-socie-politike-science-biznese-kulturan eventon por Orienta Eŭropo – tiel nomatan “pola Davos”.
Kun Internacia Ligo de Blindaj Esperantistoj ni organizis Internacian Kongreson en Muŝina, grandan ripoz-ferion en vilaĝo Złockie kaj aliajn Esperanto-aranĝojn: AGO-SEMAJNO kaj AGO – TAGO por junularo internacia en Nowy Sącz, Semajnoj de Aktivado de Korpo kaj Cerbo por Senjoroj, kaj jam ekde 4 jaroj ni konstruis Multkulturan Vilaĝon ESPERANTO dum la plej granda Festivalo en Europo - WOODSTOCK/POL’and’ROCK (ni petis pri tia ebleco dum 8,5 j. la Organizanton – Jurek Owsiak).
Estas ĉi tie bona etoso por agado, aktivaj homoj volontemaj al kunlaboro. Ĉio komencita – tuj donas rezultojn. Sandecia Universitato de Tria Aĝo ne nur atingis primaran pozicion inter UTA-oj sed kreis Fondaĵon por tuta lando. Niaj E-lecionoj konstante estas gvidataj por loĝantaro de la urbo, kaj ankaŭ ili estis prezentitaj en urba senpaga gazeto. Ni eldonas librojn, albumojn, filmojn kaj multon da promociaj broŝuroj pri nia Regiono. Niaj Volontuloj servis dum Universala Kongreso en Bjalistoko kaj ankaŭ ĉiujare 20-personoj servas en Esperanta Vilaĝo dum Grandega Festivalo.
Ekde dekkelkaj jaroj, la ŝancon por aktivado donas la Sandecia UTA, kiu disvolvas nian intelekton, gvidas en novajn interesojn, instruas kreemon kaj socian kunvivadon. Mi ne pensas pri mia 83-jara maljuneco, sciante pri mia agadebleco en loka socio – en malgranda vilaĝo kie mi nun loĝas kaj kie mi povas agi en Vilaĝa Kulturdomo. En Nowy Sącz mi kunlaboras kun Urba Centro de Kulturo. Mi havis ŝancon inventi/krei / koordini dekkelkajn internaciajn Partnerajn Projektojn GRUNDTVIG „Lernado dum la tuta vivo” kaj projektojn strategiajn ERASMUS+. Honorigis min UEA el Rotterdamo donante la nomon „Merita Esperantisto” dum Universala Kongreso en Seulo, Danke al Fondaĵo Edukado.net https://edukado.net el Hago mi eniris en PANTEONON de famaj edukantoj, samtempe ricevinte inviton al EDU-inspiranto de Nacia Agentejo je Fondaĵo por Disvolvo de Sistemo de Edukado (FRSE).
Multfoje mi reprezentis Regionon aŭ Vojevodion, inter alie kiel persono ricevinta la premiojn: AMIKUS HOMINUM, „ZŁOTE JABŁKO” [La Ora Pomo} ricevita de distrikta estraro ,Tarcza Herbowa (Blazonŝildo) ricevita de Urbestro kaj Ora Meritkruco de Pola Respubliko.
Mi estas dankema al la sorto, kiu donis al mi la ŝancon vivi kaj agi inter bonaj homoj - familie, amikece kaj socie... Samideane!
Halina Komar.
Kazimiera Iłłakowiczówna
Niech się wszystko odnowi, odmieni....
O jesieni, jesieni, jesieni .....
Niech się nocą do głębi przeźrocza
nowe gwiazdy urodzą czy stoczą,
niech się spełni, co się nie odstanie,
choćby krzywda, choćby ból bez miary,
niesłychane dla serca ofiary,
gniew czy miłość, życie czy skonanie,
niech się tylko coś prędko odmieni.
O jesieni!... jesieni! ... jesieni!
Ja chcę burzy, żeby we mnie z siłą
znowu serce gorzało i biło,
żeby życie uniosło mnie całą
i jak trzcinę w objęciu łamało!
Nie trzymajcie, nie wchodźcie mi w drogę
już się tyle rozprysło wędzideł ...
Ja chcę szczęścia i bólu, i skrzydeł
i tak dłużej nie mogę, nie mogę!
Niech się wszystko odnowi, odmieni! ...
O jesieni! ... jesieni! ... jesieni…
Przedstawiony wiersz wyraża brak zgody na utratę nadziei. Życie mija zbyt szybko i okazuje się że, z pozoru stary człowiek, może mieć młode serce, kreatywny umysł, piękne marzenia i dalekosiężne plany.
I pomimo stopniowej utraty sprawności – wzrok, słuch, mobilność – on zauważa i interpretuje więcej, głębiej, łatwiej łączy zjawiska, szybciej rozwiązuje problemy własne i otoczenia. I chociaż coraz mniej jest zieleni wokół nas, to ciągle trwa złota polska jesień, a dawną urodę – zastępuje mądrość i doświadczenie.
Minęła osiemdziesiątka, a ja właśnie w tym miesiącu stworzyłam dwa międzynarodowe projekty, zbudowałam Konsorcjum z 5 podmiotów NGO do wspólnych zadań, czekamy tylko aby nas opuścił covid-19, aby zabrać się do pracy…
Jesień też może być piękna, dopóki mamy młode serca i marzenia…
Halina Komar
La poetino montras malkonsenton pro perdo de espero, Vivo trapasas tiom rapide, ke oni rimarkas, kiam maljune aspektanta homo, plu havas junan koron, kreigan cerbon, belajn revojn kaj horizontan planadon…
Kaj kvankam progresas malakcelado – videbleco, aŭskultpovo, mobilaj obstakloj – li/ŝi rimarkas kaj interpretas plimulte, facile kaj profunde kunligas faktojn, plirapide solvas la problemojn proprajn kaj ĉirkaŭajn. Malgraŭ la verdaĵoj ien foras, plu daŭras ora pola aŭtuno, kaj antaŭan belaspekton – anstataŭas saĝeco kaj sperto.
Trapasis 80 jaroj, sed ĝuste ĉi monate mi feliĉe kreis du internaciajn projektojn, konstruis Konsorcion de 5 diversaj Organizaĵoj por realigi komunajn, civitanajn taskojn. Nune ni atendas nur forigon de koronaviruso, por komenci la laboron…
Aŭtuno ankaŭ povas esti bela, ĝis kiam ni havas junajn korojn kaj revojn…
Halina Komar
Tri knabinoj (Lidia Helena, Patrycja Barwińska kaj Gizela Kaczanowska) kantas en ensembleo CEM, kaj partoprenis la UK-on en Nitra SK Ili gvidis grandan marszadon tra la urbo (en siaj porscenejaj vestajxoj), vere propagandan kaj entuzjasman. E-FAMILIO – Arta kaj Kantista Ensemblo multgeneracia, konsistanta el veraj gefamilianoj kaj ilia kantema amikeca rondo…
Dum la UK en Nitra ili havis 2-partan spektaklon – komence okazis Koncerto „La vivo estas bela”, kiam oni kantis sole, duope, triope, kun grupo. En la dua parto- jam la tuta grupo sukcesis kantigi la publikon kun alvoko „KUNKANTADO AMIKIGAS!” Tiam estis kunkantitaj E- kantoj, konataj „tra tuta, la vasta terglobo”, kie „Esperanto estas la lingvo por mi, por vi, por ni…”
Kaj la komuna, ĝoiga kunkantado montris ankaŭ, ke „Esperantistoj – tutsamfamilias, junaj, maljunaj plene harmonias”…
(E-FAMILIO – Arta kaj Kantista Ensemblo multgeneracia, konsistanta el veraj gefamilianoj kaj ilia kantema amikeca rondo… E-FAMILIO agas ĉe CENTRO de INTERKULTURA EDUKADO en Nowy Sącz, muzike protektas ĝin Alicja Skalska, lingve – Halina Komar. Krom kantantaj amatoroj partoprenas ĝin profesiuloj: Joanna Albrzykowska Clifford (lirika soprano), Tomasz Wolak (pianisto, kunkantado), Jan Kłoskowski (baso).
Halina Komar
Trzy dziewczęta (Lidia Helena, Patrycja Barwińska i Gizela Kaczanowska) śpiewają w Zespole CEM. Uczestniczyły w Światowym Kongresie Esperanta w Nitrze. Szły na czele wielkiego marszu uczestników Kongresu przez miasto (w swoich strojach estradowych), pokazując propagandowy entuzjazm esperanckiego środowiska.
Podczas UK w Nitrze, Zespół miał dwuczęściowy spektakl – najpierw był Koncert „Życie jest piękne”, gdy śpiewano solo, w duecie, tercecie lub grupowo. W drugiej części - już cała grupa miała okazję rozśpiewać publiczność pod hasłem „WSPÓLNE ŚPIEWANIE ZAPRZYJAŹNIA”. Wówczas śpiewano piosenki znane „na całym szerokim świecie”, gdzie „Esperanto jest językiem dla mnie, dla ciebie, dla nas…”. To wspólne radosne śpiewanie pokazało także, że „esperantyści są jedną wielką Rodziną – młodzi i starzy współżyją w harmonii”…
(E-FAMILIO – jest artystycznym i śpiewaczym wielopokoleniowym Zespołem, składającym się z prawdziwych rodzin i ich śpiewających przyjaciół. E-FAMILIO działa przy CEM (Centrum Edukacji Międzykulturowej) w Nowym Sączu, muzycznie opiekuje się zespołem Alicja Skalska a od strony językowej – Halina Komar. Oprócz śpiewających amatorów, uczestniczą także zawodowi śpiewacy: Joanna Albrzykowska-Clifford (sopran liryczny), Tomasz Wolak (pianista- śpiewak) oraz Jan Kłoskowski (bas).
Halina Komar
Ewa Rewers z Wrocławia. Z Klubem Esperanckim związana jestem od ok. 20 lat. Interesuje się turystyką i fotografią.
Ewa Rewers el Wrocław. Kun Vroclava Esperanto-Klubo kaj kun Silezia Esperanto-Asocio, mi estas ligita ekde ĉirkaŭ 20 jaroj. Mi interesiĝas pri turismo kaj fotografado.
Kocham swój wrocławski ogród, schabowe i podróże. Najpiękniejszy kwiat – to piwonia. Świat jest piękny, ludzie cudowni (bywają)… I tyle!
Mi amas mian ĝardenon en Vroclavo, la kotletojn faritajn el porka lumbaĵo kaj vojaĝojn. La plej bela floro – estas peonio. La mondo estas bela, la homoj estas mirindaj (de tempo al tempo)…. Kaj ĉio!
Młoda para (buddyści, Sri Lanka)
Juna paro (budhistoj, Srilanko)
Młoda para (buddyści, Sri Lanka)
Juna paro (budhistoj, Srilanko)
Drzewo życzeń (Sri Lanka)
Arbo de bondeziroj (Srilanko)
Modlitwa
Preĝo
Panna młoda. Do końca wesela siedzi sama - weselnicy mogą się z nią fotografować.
La juna novedziniĝintino ĝis fino de la nuptofesto sidas sola – la festantoj havas okazon fari fotojn kun ŝi.
Młoda para (muzułmanie, Sri Lanka)
Juna paro (islamanoj, Srilanko)
Młoda para (muzułmanie, Sri Lanka)
Juna paro (islamanoj, Srilanko)
Prezent dla panny młodej – złoty naszyjnik (0,7 kg złota)
Donaco por juna novedziniĝintino – ora koliero (0,7 kg)
Młoda para (katolicy, Sri Lanka)
Juna paro (katolikoj, Srilanko)
Młoda para (prawosławni, Ukraina)
Juna paro (ortodoksaj kristanoj, Ukrainio)
TIO ESTAS POR MIA FAMILIO
Rozdrabnianie ziarna w „moździerzu”.
Dispecigo de grajno en pistilo
Przesypywanie mąki na sito
Elŝutado de faruno en kribrilon
Przesiewanie mąki
Kribrado de faruno
Koniec pracy – rodzina będzie miała co jeść
Fino de la laboro – la familio havos la nutraĵon
Podobno we wczesnym dzieciństwie nie rozstawałam się z "piśkiem" czyli ołówkiem. To była moja ulubiona "zabawka". Ale poetką ani pisarką nie zostałam... I dobrze. Wolę czytać; mam wielu ukochanych pisarzy i poetów. W wieku lat chyba jedenastu zaczęłam podsłuchiwać, podpatrywać starszego brata i próbować grać sobie w domu na akordeonie. Okazało się to dla mnie dość łatwe, kocham ten instrument do dziś. Ale muzykiem nie zostałam... I dobrze. Nie pokochałam nut i pewnie bym się z nimi męczyła. Wolę chodzić na koncerty i podziwiać profesjonalistów. To samo było ze śpiewem. Śpiewałam chętnie i chyba nieżle w chórach, zespołach wokalnych i na weselach oczywiście! I... śpiewaczką ani wokalistką nie zostałam. Też dobrze. Ale cieszę się, że moja praca zawodowa i zainteresowania związane były zawsze z pisaniem, z muzyką i śpiewem. Od pięćdziesięciu lat mieszkam w Szczecinie. O języku esperanto wiedziałam zawsze, ale to tutaj spotkałam Esperantystów. Po swoich ciekawych życiowych przygodach z językami rosyjskim, niemieckim, angielskim, duńskim i...migowym uczę się pomału kolejnego. Innego od wszystkich innych na świecie!!!!
Może zostanę esperantystką?...
Ŝajne, en frua infanaĝo, mi ne disiĝis de la plumo aŭ krajono. Ĝi estis mia plej ŝatata "ludilo". Sed mi ne fariĝis poetino aŭ verkistino ... Kaj tio estas bona. Mi preferas legi; Mi havas multajn amatajn verkistojn kaj poetojn. En la aĝo de dek unu jaroj, mi komencis subaŭskulti mian pli aĝan fraton kaj provi ludi akordionon hejme. Ĝi rezultis esti tre facila por mi, kaj mi amas ĉi tiun instrumenton ĝis hodiaŭ. Sed mi ne fariĝis muzikistino ... Kaj tio estas bona. Mi ne amis la muziknotojn kaj mi probable laciĝus pri ili. Mi preferas iri al koncertoj kaj admiri la profesiulojn. Estis same pri kantado. Mi volonte kaj probable bone kantis en korusoj, voĉaj grupoj kaj ĉe geedziĝfestoj kompreneble! Kaj ... mi ne fariĝis kantistino aŭ kanzonistino. Bone ankaŭ. Sed mi ĝojas, ke mia profesia laboro kaj interesoj ĉiam rilatis al verkado, muziko kaj kantado. Mi loĝas en Ŝtetino ekde kvindek jaroj. Mi ĉiam sciis pri Esperanto, sed nur ĉi tie mi renkontis esperantistojn. Post miaj interesaj vivaventuroj kun la rusa, germana, angla, dana kaj...signolingvo, mi lernas alian lingvon. Ĝi estas malsama disde ĉiuj aliaj lingvoj en la mondo !!!!
Eble mi esperantistiĝos? ...
W styczniu minie rok, jak w moim maleńkim (1,3m x 2,4m) pokoiku - "czytelni" zawisła reprodukcja pewnego obrazu, wyróżniając się wyraźnie wśród innych wiszących tam obrazków i obrazeczków. To prezent. Sama nigdy bym nie wpadła na to, żeby ją zakupić… Dziwny obraz i ... dla wielu... dziwny, chociaż wielki i sławny twórca - Salvador Dali. Treść obrazu związana jest z moją niemałą już kolekcją figurek łabędzi i ma całą swoją historię.
WRZESIEŃ 2018 - Jestem pierwszy raz na ARKONES-ie w Poznaniu. Wszystko mnie interesuje! Śledzę informacje, uczestniczę w prelekcjach, podziwiam koncertujących artystów, podglądam pomysły, czuję atmosferę... W oko wpada mi hasło na ulotkach i afiszach w różnych miejscach - KION KOLEKTAS ESPERANTISTOJ... Podoba mi się. I od razu postanowienie. Moje łabędzie też trzeba gdzieś pokazać!...
KWIECIEŃ 2019 - Nasza szósta SZCZECIŃSKA WIOSNA ESPARANCKA. Przy pomocy prawie całej swojej rodziny i przyjaciół urządzam tę wystawę. Pomimo że nie była zamieszczona w programie, ani nie miała choćby maleńkiego wernisażu - była chyba śliczna. Było na co popatrzeć. Mogłam się cieszyć. W międzyczasie okazało się, że inni esperantyści ze Szczecina też coś kolekcjonują... Rodzi się pomalutku plan na następną wystawę, może w następnym roku na kolejnej WIOŚNIE. To... mają... być... słonie - głównie figurki, ale może nie tylko...
MAJ 2019 - Dokładnie 30. maja jestem u bratanka Przemysława z okazji 40. rocznicy jego urodzin. Mają dom daleko poza miastem. Jest piękna pogoda, sporo gości, pyszne jedzonko, fajne pomysły. Jesteśmy głównie na zewnątrz, ale swobodnie można przemieszczać się między mieszkaniem a ogródkiem. Jestem tu może drugi raz... Na ścianie w saloniku widzę obraz w ramie. Zaciekawił mnie. Z daleka poznaję kreskę i surrealistyczny klimat Salvadora Dalego. Za chwilę podchodzi Przemek i pyta - A wiesz, ciocia, jak ten obraz się nazywa? I czyta... ŁABĘDZIE ODBIJAJĄCE SIĘ W WODZIE JAKO SŁONIE... Oniemiałam. Nie miałam pojęcia. Kilka obrazów Dalego rozpoznaję, ale tego nie znam. Przyglądam się dłuższą chwilę. Faktycznie - na pierwszym planie, wyżej, trzy łabędzie w różnych pozycjach, a pod nimi dokładnie trzy słonie, jeszcze niżej woda. Szyje łabędzi są trąbami słoni... Niesamowite!!! Tylko artysta coś takiego może skojarzyć, wymyślić!... Stoję jeszcze chwilę zadziwiona zestawieniem... łabędzie i słonie... coś podobnego!... Znak jakiś?... Symbol?... Przypadek?... Dla mnie zdarzenie niezwykłe!... Wystawa będzie, chociaż jej właścicielka - miłośniczka słoni jako zwierząt bardzo rozumnych i inteligentnych, niechętnie rozstaje się ze swoją artystyczną kolekcją. Wystawa będzie. "Łabędzie odbiły się w wodzie jako słonie"...
GRUDZIEŃ 2019 - Moi bratankowie wiedzą, że jestem "zakręcona" na punkcie Andersena i łabędzi. Wiedzą od dawna. Ale o tym bym nie pomyślała... Na moje 69.urodziny dostaję od nich w prezencie ... reprodukcję TYCH łabędzi i słoni!... Ale się dzieje!!! Wkrótce obraz oprawię i zamieszka w mojej maleńkiej domowej "czytelni". Dobrze, że nie jest duży. Ale oryginał też chyba nie. Będę na niego spoglądała i na pewno tu będzie powstawał cały scenariusz kolejnej wystawy kolekcjonerskiej. KION KOLEKTAS ESPERANTISTOJ... Będzie się działo!...
KWIECIEŃ 2020…?... Pod koniec marca odwołaliśmy SxEP... Nie będzie WYSTAWY. Ale... odbijemy to sobie. A co!?... Bo przecież....ŁABĘDZIE...potrafią odbijać się jako ...SŁONIE....
Gxis la...
NAUKA CZYTANIA
Wykonanie: Halina Różanek
Teksty: Maria Pawlikowska – Jasnorzewska "Pocałunki" (1926)
Tłumaczenie: Kazimierz Strzelecki
Muzyka: Henry Mancini (1924 - 1994)
LERNADO DE LEGADO
Cieszę się życiem w rodzinie esperanckiej! Byłam na kongresach esperanckich - poznawałam świat i ludzi. Uwielbiam śpiewać, tańczyć, podróżować. Należę do Zespołu Pieśni i Tańca „Szczecinianie” a w wolnych chwilach uczę się tańca latino.
Teraz czytam książki, słucham dużo muzyki, jeżdżę na rowerze i chętnie fotografuję piękną przyrodę.
Mi ĝojas pri la vivo en esperanta familio! Mi partoprenis en Esperanto-kongresoj. Mi ekkonis la mondon kaj la homojn. Mi tre ŝatas kanti, danci, vojaĝi. Mi apartenas al Ensemblo de Danco kaj Kanto „Szczecinianie” kaj en libera tempo mi lernas la dancon latino.
Aktuale mi legas librojn, aŭskultas muzikon , biciklas kaj mi volonte fotas belan naturon.
https://www.youtube.com/watch?v=3JfNrLx3Wm4
Andrzej Sochacki, obecnie emeryt, z zawodu technik mechanik. Esperantysta od 1975 r. Fotograf - amator. Publikacje od 1986 r. Współpracował z redakcjami „Heraldo de Esperanto”, „Esperanto”, „La Ondo de Esperanto”, „El Popola Ĉinio”, „Eventoj”, „Wydarzenia”, „Pola Esperantisto”, „Tornado” „Lodza Informilo”, „Biuletyn Apudvistula bulteno” „Pola Esperantisto”; członek Polskiego Związku Esperantystów, Universala Esperanto Asocio, Tutmonda Esperantista Ĵurnalista Asocio.
Organizator i uczestnik wielu wystaw fotograficznych w Polsce i krajach europejskich m.in .: Galeria Via Portici 17.07 - 14.08 1988 r. Włochy; 15-17.07.2004 GOK Bogoria Polska, 40. Esperanckie dni w Brisztonas na Litwie w 2004 r. , pokongresowa Wystawa Fotograficzna w Białymstoku; Wystawa 125 lat Esperanta w Staszowie; Przygotował wystawy fotograficzne na różne imprezy esperanckie takie jak: Arkones w Poznaniu, GRUPE w Gliwicach, Staszowskie Dni Esperanta, Esperanckie Dni Krakowa, Letniej Szkoły Esperanckiej, Poludnica 2019 na Słowacjii.
Prowadził E-klub w Staszowie w latach 1986-2003. Posiada archiwum zdjęć esperanckich od 1985 roku. Uczestniczył w ponad 150 imprezach esperanckich i spotkań esperanckich. Obecnie aktywnie działa w PTTK uprawiając jazdę na rowerze oraz turystykę pieszą.
Andrzej Sochacki, nuntempe pensiulo, teknikisto. Esperantisto de 1975 j. Fotisto – amatoro. Publikado de 1986 r. Kunlaboris kaj kunlaboras kun redakcioj de ”Heroldo de Esperanto”, “Esperanto”,” La Ondo de Esperanto”, “El Popola Ĉinio”, “Eventoj”, “Wydarzenia”, “Pola Esperantisto “, “Tornado” “Lodza Informilo”, “Apudvistula bulteno” “Pola Esperantisto” k.a. Membro de Pola Esperanto Asocio, Universala Esperanto Asocio, Tutmonda Esperantista Ĵurnalista Asocio.
Organizis kaj partoprenis en multe da foto-ekspozicioj en Pollando kaj Europaj landoj i.a: Galerio Via Portici 17.07 - 14.08 1988 r.Italio ;15-17.07.2004 GOK Bogoria Pollando, 40-a Baltiaj Esperanto-Tagoj en Brisztonas en Litovio en 2004 j, postkongresa Foto-ekspozicio en Bjalistoko; Ekspozicio 125 jarojn de Esperanto en Staszów; Prizorgis foto-ekspozicioj dum pluraj: ARKONES, GRUPE, Esperantaj Tagoj de Staszów, Krakovaj E-Tagoj, Freŝo, Somera Esperanto Studado, Poludnica 2019 kaj aliajn.
Gvidis E-klubon en Staszów en jaroj 1986-2003j. Posedas esperanta foto-arkivo de 1985j. Partoprenis en pli ol 150 E-aranĝoj i.a UK-oj, IJK-oj, SES –oj, mem organizis kaj estis kunorganizanto plurajn Esperantaj Kongresoj kaj renkontiĝojn. Nuntempe aktive agas en biciklista kaj turisma agado.
Zdjęcia przedstawiają barwny korowód uczestników Światowego Kongresu Esperanta w Nitrze w Słowacji. W tej manifestacji przyjaźni poszli nie tylko uczestnicy kongresu, ale też miejscowe zespoły artystyczne i lokalni działacze. Mieszkańcy Nitry podziwiali barwny i hałaśliwy korowód nie zawsze wiedząc co oznaczają owe zielone flagi. Jednak radość udzielała się wszystkim i wspólnie już szli do centrum miasta, gdzie odbywał się ciąg dalszy tego esperanckiego festiwalu.
La fotoj montras buntan paradon de partoprenantoj de la Universala Kongreso de Esperanto en Nitra, Slovakio. Ĉi tiu amika pruvo ĉeestis ne nur partoprenantoj de la kongreso, sed ankaŭ lokaj artaj grupoj kaj aktivuloj. La loĝantoj de Nitra admiris la buntan kaj bruan procesion, ne ĉiam sciante, kion signifas la verdaj flagoj. Tamen la ĝojo disvastiĝis al ĉiuj, kaj ili estis survoje al la urbocentro, kie okazis la daŭrigo de ĉi tiu Esperanto-festivalo.
MAŁGOSIA. Bardzo aktywna uczestniczka Pracowni Teatralnej (Fundacji Przyjazny Dom im. Stanisława Jabłonki); uwielbia tańczyć, śpiewać i recytować; zajmuje się też malowaniem i rysowaniem; kocha podróżować i zwiedzać nowe miejsca; bardzo otwarta na ludzi; lubi pomagać w pracach domowych; uczy się esperanta - "nasze esperanckie Słoneczko"!
MAŁGOSIA. Tre aktiva partoprenantino de Teatra Laborejo (Fondaĵo Amika Domo laŭ nomo de Stanisław Jabłonka); ŝi tre ŝatas danci, kanti, reciti; ŝi okupiĝas ankaŭ per pentrado kaj desegnado; ŝi amas vojaĝi, viziti novajn lokojn; ŝi estas aperta al la homoj; ŝi ŝatas helpi dum hejmaj laboroj, lernas Esperanton kaj ŝi estas nomata „nia esperanta Suneto”!
Józefa Gregorowicz - mama Małgosi
Danuta Maryńska. Ukończyłam szkołę muzyczną na kierunku wokalnym. Śpiewałam jakiś czas w chórze Opery Wrocławskiej. Oprócz muzyki interesuję się językami obcymi. Ukończyłam kursy językowe: angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego. Chętnie podróżuję po Polsce i świecie. Najdalej byłam na Syberii, Mongolii i w Indiach. Od kilku lat należę do Towarzystwa Miłośników Kwiatów. Od dawna wykonywałam kompozycje z żywych kwiatów. Były prezentowane w Arsenale podczas co rocznej wystawy naszego Towarzystwa. W czasie wolnym haftuję.
Danuta Maryńska. Mi finis voĉ-fakultaton de muzika lernejo. Mi kantis dum iu tempo en la koruso de Vroclava Opero. Krom muziko mi interesiĝas pri fremdaj lingvoj. Mi finis kursojn de lingvoj: angla, germana, rusa kaj itala. Mi volonte vojaĝas tra Pollando kaj la mondo. Plej malproksime mi estis en Siberio, Mongolio kaj Barato (Hindio). Ekde kelkaj jaroj mi apartenas al Societo de Flor-amantoj. De longa tempo mi faris florbukedojn. Ili estis ekspoziciitaj en Arsenal-muzeo dum ekspozicio de nia Societo. Dum libera tempo mi brodas.
Moje przyjście do ruchu esperanckiego nastąpiło w 1976 roku, we Wrocławiu. Ukończyłem kursy I i II stopnia (Esperanto) i niestety na tym poprzestałem, stwierdzając. że wystarczy mi znajomość języka w mowie potocznej i w piśmie.
Od 1977 roku brałem udział w esperanckich imprezach, począwszy od spotkań w Klubie we Wrocławiu przy ulicy Dubois, następnie regularnie w Międzygórzu („Złota Polska Jesień”).
W 1977 roku przeprowadziłem się do Kalisza. Dobrze funkcjonowało tam Koło Esperanto zlokalizowane w Klubie Spółdzielni Mieszkaniowej. Najbardziej zasłużonymi działaczami Esperanto byli doktor (lek. ftyzjatra) Andrzej Węgrzyn oraz pan Józef Pawlak. Odbywały się coroczne kursy języka Esperanto. Urządzaliśmy spotkania klubowe, dyskoteki, wyjazdy do Karpacza, międzynarodowe spotkania esperanckie w Jarocinie.
Na początku XXI wieku przystąpiliśmy do Śląskiego Związku Esperantystów z siedzibą we Wrocławiu.
Osobiście uczestniczyłem w spotkaniach klubowych, zwłaszcza tych noworocznych oraz w organizowanych przez Stowarzyszenie wczasach, zarówno nad morzem, jak i w górach.
Mi esperantistiĝis en la jaro 1976. En la urbo Vroclavo mi finis la kursojn de la unua kaj de la dua gradoj kaj konstatis, ke por mi sufiĉas tiu ĉi kono de la lingvo Esperanto.
Ekde la jaro 1977 mi partoprenis en diversaj esperantaj aranĝoj, komence en renkontiĝoj en la Vroclava Klubo ĉe la strato Dubois, poste en esperantistaj feriadoj „La Pola Ora Aŭtuno” en Międzygórze.
En la jaro 1977 mi translokiĝis de Vroclavo al la urbo Kaliŝo, kie ankaŭ agadis geesperantistoj. Nia esperantista grupo el Kaliŝo organizis diversajn aranĝojn kaj eĉ internaciajn renkontiĝojn en Jarocin.
Komence de XXI jarcento la kaliŝa Esperanto-grupo aliĝis al Silezia Esperanto-Asocio, kiu havas sidejon en Vroclavo. Malgraŭ tio, ke mi loĝas en la distanco 140 km norde de Vroclavo mi ofte alvenas tien por partopreni en la klubaj aranĝoj. Nunjare la Asocio organizis esperantajn feriadojn ĉe la maro kaj en la montaroj.
Prezenty urodzinowe
Naskiĝtagaj donacoj
Od lewej: Benia (Szczecin), Peter (Berlin), Jasia (Szczecin), Graca (Rio de Janeiro), Andrzej (Szczecin) i ja (Kalisz)
De maldekstre: Benia ( el Szczecin), Peter (el Berlin), Jasia (el Szczecin) Graca (el Rio de Janeiro), Andrzej (el Szczecin), mi tio estas Świętosław Fortuna (el Kalisz)
Obiad w koreańskiej tradycyjnej restauracji
Tagmanĝo en korea tradicia restoracio
W hali kongresowej
En la kongresa halo
Wojciech Ławnikowicz ukończył Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Gra na fortepianie i gitarze, śpiewa, wykonuje utwory m.in w esperanto i intensywnie uczy się tego języka.
Wojciech Ławnikowicz studis en Muzika Akademio laŭ nomo de Karol Lipiński en Vroclavo. Li ludas je fortepiano kaj gitaro, kantas, plenumas la kantojn inter alie en Esperanto kaj intense lernas la lingvon.
Fot. / Fot.: Małgorzata Nocko
Mallonga biografia noto:
Mi naskiĝis en unua duono de dua duono de dudeka jarcento kaj mi daŭre vivas.
Wanda Sojecka. Ekolog i fotograf amator. Brałam udział w kilku projektach, plenerach i konkursach fotograficznych. Miałam trzy wystawy indywidualne oraz kilkanaście zbiorowych. Oprócz robienia zdjęć - kocham góry („zaliczyłam” prawie wszystkie w Europie), jazdę na nartach i rowerze. Od kilku lat pasjonuję się tańcem w kręgu. Tańczę dla relaksu, aby zapomnieć o codziennych trudach i kłopotach, by poczuć się wolnym i spełnionym, by być blisko z innymi, by pokonywać siebie i by doceniać siebie, by się pocieszyć w trudnych chwilach (szczególnie istotne w obecnym, „covidowym” czasie).
Wanda Sojecka. Ekologistino kaj amatora fotistino. Mi partoprenis en pluraj projektoj, subĉielaj fotoaranĝpj kaj fotokonkursoj. Mi havis tri individuajn kaj dekkelkajn kolektivajn ekspoziciojn. Krom fotado - mi amas montarajn ekskursojn (mi preterpasis preskaŭ ĉiujn montarojn en Eŭropo). Mi ŝatas skii kaj bicikli. Ekde kelkaj jaroj mi tre ŝatas pri dancojn en rondo. Mi dancas por malstreĉiĝi, forgesi pri ĉiutagaj malfacilaĵoj kaj problemoj, senti min libera kaj plenumita, esti proksima al aliaj, superi min kaj aprezi min, konsoli min en malfacilaj momentoj (tio estas precipe grava en la nuna, "koronavirusa" tempo) .
Maciej Kałuszyński urodził się w 1942 roku w Lublinie. Jest psychologiem i filozofem, autorem artykułów i książek o tematyce etycznej, w szczególności o tematyce szkolno-oświatowej. Obecnie, aby ćwiczyć swoją znajomość esperanta, pisze różne historie, w tym humorystyczne, dotyczące historii myśli filozoficznej i filozofii.
Maciej Kałuszyński naskiĝis en la jaro 1942 en Lublin. Li estas psikologo kaj filozofo, aŭtoro de artikoloj kaj libroj pri etikaj problemoj, precipe pri problemoj kunligitaj kun lernejo kaj edukado. Nuntempe por ekzerci scipovon de Esperanto, li skribas diversajn rakontojn inkluzive ankaŭ humurajn kiuj rilatas al historio de filozofia pensmaniero kaj filozofia.
Od 8 lat opiekuję się całkowicie niesprawną, leżącą Mamą chorą na Alzheimera. Nie miałam żadnych wątpliwości, czy zabrać Ją do siebie. Zrezygnowałam z mojej ulubionej pracy w przedszkolu, gdzie dorabiałam do emerytury. Dostosowałam moje życie do potrzeb Mamy. Nigdy nie żałowałam swojej decyzji - nagrodą za moją pracę jest uśmiech Mamy i to, że mogę z Nią być. Opieka nad leżącą chorą wymaga czasu. Chorą trzeba umyć, ubrać, nakarmić, zmieniać pozycję w łóżku, posadzić na wózku, zawieźć na spacer ... Mimo że jest to praca w wymiarze 24 godziny, znajduję czas na ulubione zajęcia: maluję, rysuję, haftuję, uprawiam ogródek, robię przetwory, dużo czytam - zwłaszcza w nocy, kiedy przekładam Mamę na drugi bok i wybijam się ze snu. Lubię śpiewać, recytować. Zimą robię obrazki z zebranych jesienią kawałków roślin. Próbuję nauczyć się gry na akordeonie, od roku biorę udział w Międzynarodowym Konkursie Czytelniczym E- Sumoo w języku esperanto. Marzę, aby znów chodzić po górach, ale wszystko w swoim czasie.
Ręce ... biegające po kołdrze, szydełkujące ... ręce mojej 94-letniej Mamy od lat przykutej do łóżka. Ręce spracowane.
Oczy ... Przed chwilą rozbiegane, teraz szukające ... usiłujące coś sobie przypomnieć ...
- Mamusiu, gdzie jesteś?
We Lwowie? W ochronce, gdzie jako 5-miesięczne niemowlę znalazłaś się po śmierci rodziców?
Może w rodzinie, która wzięła Cię na wychowanie i nie wypełniła należycie swoich obowiązków wobec Ciebie, siedmioletniej, łaknącej ciepła i miłości dziewczynki?
A może stoisz teraz z łopatą nad rowem, w przemoczonych butach, zagnana przez okupanta do kopania okopów?
Wiem! Wróciłaś ze swoją gromadką z miasta, z pełną torbą za małych ubranek dla Twoich dzieci ... ale Ty zrobisz z tego cudeńka, dorobisz mankieciki, ściągacze, kołnierzyki ... Wyszydełkujesz, ubierzesz swoją szóstkę drobiazgu … Ręce szydełkują, pracują zawzięcie ... W łóżku, na wózku ...
- Mamusiu! Popatrz, jak pięknie dziś w parku … lubisz tu być, wiem.
Obserwuje drzewa, biegające dzieci, patrzy na mnie, spojrzenie bliższe … Tak, tak - mówi i głaszcze kocyk na wózku ruchem jednostajnym, nieprzerwanym ... znów gdzieś odchodzi … gdzieś jest ...
– Mamusiu, gdzie jesteś? Wróć do mnie, proszę … powiedz mi znów: “Jesteś! Dziękuję Ci, kochanie.”
Popatrz, to chusta, którą zrobiłaś mi lata temu, pamiętasz? Poznajesz?
Patrzy na mnie uważnie … ten wzrok … przypomina sobie, poznaje mnie! Ach, jak ja tęsknię za tym spojrzeniem, tak rzadkim, coraz rzadszym ... klękam przy wózku, kładę moją głowę na Jej kolanach. Wiatr muska delikatnie nasze twarze ... Czuję dłonie Mamy na mojej głowie, głaszcze mnie, słyszę: “Jesteś … Dziękuję Ci, moja kochana ...”
Mamusiu, to ja, Basia ...
Tak, tak ...
Piękna jest jesień w parku. Tak piękna, jak ta chwila teraz ...
TRWAJ, CHWILO ...
Lubię muzykę i dlatego nagrałem swoją improwizację.
Mi ŝatas muzikon kaj tial mi registris mian improvizon.
Georgo i Teresa dobrali się, jak w korcu maku. Razem wędrują przez świat – czy to góry, czy to morze; zarówno zimą, jak i latem. Razem śpiewają, razem tańczą Lubią przejażdżki rowerowe, zimą narty biegowe, a przede wszystkim wyprawy samochodowe. Ich żywioł to Esperanto i wszystko co z nim związane. Cieszą się każdym dniem, który mogą spędzić w „esperanckim kręgu rodzinnym”.
Georgo, nieustający optymista, człowiek wielu talentów (i zawodów), grywający na wielu instrumentach (na nerwach też potrafi grać) działa na różnych frontach.
Teresa zbyt mało widocznych talentów posiada, ale z pasją oddaje się fotografii (kiedyś bardziej niż obecnie) i tańcom w kręgu.
Georgo kaj Teresa trovis sin reciproke kiel du papaveroj en buŝelo. Kune ili vagas tra la mondo - ĉu tra montoj, ĉu tra la maro; vintre kaj somere. Ili kantas kaj dancas kune, ili ŝatas biciklajn veturojn, skikurojn vintre kaj antaŭ ĉio aŭtomobilajn vojaĝojn. Ilia vivpasio estas Esperanto kaj ĉio rilata al ĝi. Ili ĝuas ĉiun tagon, kiun ili povas pasigi en la "Esperanta rondo familia ".
Georgo, konstanta optimisto, viro kun multaj talentoj (kaj profesioj), kiu ludas diversajn instrumentojn (li ankaŭ povas ludi per nervoj), agadas sur diversaj kampoj.
Teresa havas tro malmultajn videblajn talentojn, sed ŝi pasie okupiĝas pri fotado (iam pli volonte ol nun) kaj dancoj en rondo.