Automaty paczkowe jako źródło drobnoustrojów w przestrzeni publicznej
Witaj na stronie naszego wydarzenia!
Wydarzenie realizowane przy wsparciu finansowym Gminy Lublin, w ramach Programu Lublin Akademicki pt. „Automaty paczkowe jako źródło drobnoustrojów w przestrzeni publicznej”.
W ubiegłym roku nasze Studenckie Koło Naukowe znalazło się wśród zwycięzców IV edycji Konkursu Lublin Akademicki, którego celem jest promocja oraz wsparcie inicjatyw akademickich realizowanych na terenie miasta.
Niniejsce badania zostały przeprowadzone przez członków Studenckiego Koła Naukowego mikroGRAM działającego przy Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
POZNAJ NASZ ZESPÓŁ!
Jesteśmy studentami różnych kierunków studiów:
Farmacji, Analityki Medycznej, Biomedycyny i kierunku lekarskiego.
Razem tworzymy Studenckie Koło Naukowe mikroGram!
Badania realizowaliśmy pod opieką dr inż. Sylwii Andrzejczuk, dr Martyny Kasela, dr Agnieszki Grzegorczyk oraz dr Anny Biernasiuk w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
DLACZEGO AUTOMATY PACZKOWE?
Automaty paczkowe zdobyły w ostatnich latach niezwykłą popularność i stały się jedną z najczęściej wykorzystywanych przez Polaków metod dostawy. Według najnowszych raportów, Polska znajduje się na pierwszym miejscu pod względem całkowitej liczby automatów paczkowych wśród krajów Unii Europejskiej oraz na drugiej pozycji w skali globalnej, zaraz po Chinach. Z powierzchni ekranów dotykowych i przycisków tych urządzeń korzystamy często, pozostawiając na nich bakterie, grzyby i wirusy pochodzące z naszej skóry czy dróg oddechowych. W niektórych przypadkach mogą to być także drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze dla człowieka, co stwarza ryzyko ich przenoszenia między osobami korzystającymi z automatów paczkowych. Transmisja takich drobnoustrojów jest również możliwa, ponieważ mikroorganizmy pozostają żywe na powierzchni ekranów od kilku godzin nawet do kilku tygodni.
CO ZBADALIŚMY?
Zbadaliśmy, ile mikroorganizmów występuje na powierzchni ekranów dotykowych automatów paczkowych i, czy są wśród nich także bakterie potencjalnie patogenne. Badanie objęło 16 dzielnic Lublina, w których według najnowszych danych, zameldowanych jest powyżej 10 tys. mieszkańców.
W każdej z dzielnic, zbadane zostały cztery losowo wybrane automaty paczkowe. Zbadaliśmy automaty paczkowe pięciu firm kurierskich.
Pobraliśmy z nich wymazy oraz odciski z wykorzystaniem specjalnych pożywek mikrobiologicznych, które następnie zostały przetransportowane do laboratorium Katedry i Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i poddane badaniu.
JAK WYGLĄDAŁO BADANIE W LABORATORIUM?
Płytki wypełnione podłożem mikrobiologicznym służące do oceny liczby drobnoustrojów na powierzchniach ekranów dotykowych umieszczono w inkubatorach, a po procesie inkubacji liczono wyrosłe na nich kolonie mikroorganizmów. Wynik podaliśmy jako jtk/25 cm², czyli tzw. jednostki tworzące kolonie (w praktyce odpowiadające liczbie komórek bakterii i grzybów) na jedną płytkę (powierzchnię 25 cm²). Wymazy z ekranów oraz przycisków posiewano na różne podłoża mikrobiologiczne, w tym takie służące do wykrywania bakterii tj. pałeczek Gram-ujemnych, np. E. coli lub gronkowców oraz grzybów, np. pleśniowych i drożdżopodobnych. Przykładowe zdjęcia wzrostu grzybów i bakterii na pożywkach mikrobiologicznych prezentujemy poniżej (górny rząd fotografii - wzrost grzybów; dolny rząd - wzrost bakterii).
Kolejnym etapem diagnostycznym było wykonanie preparatów mikroskopowych pozwalające uwidocznić np. kształt czy układ komórek bakterii, a także końcowa identyfikacja mikroorganizmów wykorzystująca nowoczesną technikę spektrometrii mas MALDI-TOF-MS (ang. Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization Time-of-Flight Mass Spectrometry). To technika wykorzystująca spektrometrię mas, tzn. identyfikującą mikroorganizmy do gatunku lub rodzaju na podstawie charakterystycznego "odcisku palca" drobnoustrojów wynikającego z obecności specyficznych białek w jego komórce. Identyfikację wykonała dr Dorota Pietras-Ożga w Katedrze Epizootiologii i Klinice Chorób Zakaźnych, Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.
JAKIE WYNIKI BADAŃ UZYSKALIŚMY?
Średnią liczbę drobnoustrojów na powierzchni ekranów dotykowych automatów paczkowych w poszczególnych dzielnicach Lublina można zobaczyć na poniższym wykresie. Najwyższe zanieczyszczenie mikrobiologiczne powierzchni zanotowano w przypadku urządzeń znajdujących się w dzielnicach: Czuby Północne, Czuby Południowe oraz w Dzielnicy Dziesiątej, a najniższe dla Bronowic, Czechowa Północnego oraz Tatarów. Miało to głównie związek z tym, iż dwie pierwsze dzielnice zamieszkuje największa liczba osób, potencjalnych użytkowników urządzeń paczkowych. Z tego powodu nasza analiza wykazała dodatnią korelację między poziomem zanieczyszczenia a liczbą zameldowanych mieszkańców.
JAKIE DROBNOUSTROJE SĄ OBECNE NA POWIERZCHNIACH DOTYTKOWYCH AUTOMATÓW PACZKOWYCH W LUBLINIE?
Pomimo znacznego stopnia zanieczyszczenia mikrobiologicznego powierzchni automatów paczkowych większość z drobnoustrojów stanowiły niegroźne dla człowieka bakterie i grzyby pochodzące z naturalnego środowiska miejskiego, które na urządzenia dostają się wraz z osiadającym na powierzchniach kurzem i pyłkami roślin.
Przykładowo, na wszystkich badanych powierzchniach obecne były bakterie należące do tlenowych laseczek z rodzajów Bacillus czy Paenibacillus, naturalnie występujące w powietrzu atmosferycznym. Są to bakterie niezwykle oporne na trudne warunki środowiskowe, ponieważ mają zdolność do wykształcania tzw. przetrwalników lub endospor - grubościennych form komórkowych opornych na wysychanie i promieniowanie UV, dzięki czemu mogą przetrwać na powierzchniach długie tygodnie. Są to jednak niegroźne dla człowieka drobnoustroje, które bardzo często wyizolować można także z naszej mikrobioty skóry.
Stwierdzono także obecność wielu gatunków ziarenkowców, a zwłaszcza gronkowców, czyli bakterii pochodzących ze skóry człowieka. Jest to naturalną konsekwencją tego, że powierzchnie ekranów automatów paczkowych są często dotykane przez ludzi, np. Staphylococcus epidermidis (gronkowiec skórny)
i S. capitis (kolonizujące skórę głowy u człowieka).
Stosując spektrometrię mas, wykryliśmy także obecność tzw. bakterii oportunistycznych czyli takich, które mogą wywołać zakażenia u osób z osłabionym układem odpornościowym. Przykładem takich bakterii wyizolowanych z badanych powierzchni są Bacillus cereus - laseczka woskowa czy Escherichia coli - pałeczka okrężnicy, które mogą wywołać zatrucia pokarmowe.
Czy zatem należy panikować? Absolutnie NIE!
Wystarczy tylko poprawnie myć ręce!
CZY NALEŻY SIĘ BAĆ BAKTERII I GRZYBÓW POWIERZCHNI AUTOMATÓW PACZKOWYCH?
Większość z bakterii i grzybów obecnych na powierzchni automatów paczkowych stanowią niegroźne dla zdrowia mikroorganizmy środowiskowe. Takie bakterie i grzyby znajdują się wszędzie w naszym otoczeniu, szczególnie na zewnątrz.
Niestety, na powierzchniach w przestrzeni publicznej mogą się także znajdować bakterie pochodzenia kałowego, alergizujące zarodniki grzybów lub nawet wirusy tj. wirus grypy. Jednym z najbardziej efektywnych sposobów na ograniczenie kontaktu z potencjalnie patogennymi mikroorganizmami, które znajdują się w naszym otoczeniu, jest prawidłowe mycie dłoni po powrocie do domu.
Prawidłowe mycie dłoni prowadzi do pozbycia się nawet do 90% mikroorganizmów z powierzchni naszej skóry dłoni!
CO DALEJ?
W ostatnich latach obserwuje się stały wzrost częstości występowania bakterii opornych na antybiotyki w środowisku. Z tego powodu nasze dalsze badania skupią się także na określeniu czy wykryte na powierzchni automatów paczkowych bakterie są oporne na działanie antybiotyków.
MASZ DO NAS PYTANIA?
Jeśli masz do nas jakieś pytania w związku z prowadzonymi badaniami napisz na adres e-mail: zmf.umlub@gmail.com.
Zapraszamy do współpracy!
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOK!
