Οδηγίες διδασκαλίας
Η διδασκαλία του μαθήματος απευθύνεται στους μαθητές της Α' Γυμνασίου οι οποίοι διδάσκονται για την αρχαία δραματική ποίηση στο μάθημα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Η διδασκαλία πραγματοποιείται αποκλειστικά με χρήση ΤΠΕ. Μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα του συγκεκριμένου μαθήματος στο βιβλίο του μαθητή, πιέζοντας εδώ.
Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε τάξεις του δημοτικού στο μάθημα των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι διδακτικοί στόχοι, τα στοιχεία προετοιμασίας του μαθήματος και το εκπαιδευτικό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η συγκεκριμένη διδασκαλία.
Διδακτικοί στόχοι
Βασικός σκοπός της διδασκαλίας είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τη σημαντικότητα του αρχαίου ελληνικού δράματος στην αρχαιότητα αλλά και την επιρροή του στη σημερινή εποχή. Οι επιμέρους στόχοι χωρίζονται σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων.
Σε επίπεδο γνώσεων
Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις γύρω από το αρχαίο ελληνικό δράμα.
Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τους κύριους εκπρόσωπους της αρχαίας δραματικής ποίησης της κλασσικής περιόδου (Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αριστοφάνης).
Να γνωρίζουν τα βασικά τεχνικά βοηθήματα του θεάτρου.
Να ξεχωρίζουν τον ρόλο των ηθοποιών και τον ρόλο του χορού.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων
Να διακρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε είδους του αρχαίου δράματος.
Να διακρίνουν τα μέρη της αρχαίας τραγωδίας και της αρχαίας κωμωδίας.
Να αναγνωρίζουν τα βασικά μέρη ενός αρχαίου θεάτρου.
Να ξεχωρίζουν τη διαφορά του νοήματος ανάμεσα στο αρχαίο δράμα και τη σύγχρονη έννοια του.
Σε επίπεδο στάσεων
Να αναπτύξουν θετική στάση για το αρχαίο θέατρο και την παρακολούθηση παραστάσεων έργων της αρχαιότητας.
Να αναπτύξουν κριτική σκέψη ως προς τις θεατρικές παραστάσεις, τις σειρές και τις ταινίες που παρακολουθούν σε σχέση με τα θέματα που πραγματεύονται.
Στοιχεία προετοιμασίας
Απαραίτητες δεξιότητες για τη συμμετοχή των μαθητών στην παρούσα διδασκαλία αποτελούν η γνώση ορθής χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή κινητών συσκευών ΤΠΕ και η περιήγηση μέσω αυτών στο διαδίκτυο. Επίσης, απαραίτητη δεξιότητα αποτελεί η κατανόηση της έννοιας του νοητικού χάρτη και η δημιουργία του, με χρήση κάποιας συσκευής ΤΠΕ. Τέλος, χρήσιμο θα ήταν να έχουν εργαστεί κατά το παρελθόν με φόρμες Google ως μέθοδο αξιολόγησης.
Για την καλύτερη κατανόηση του πλαισίου στο οποίο αναπτύχθηκε το αρχαίο δράμα, θα ήταν χρήσιμο οι μαθητές να έχουν παρακολουθήσει μία θεατρική παράσταση, όπως και να γνωρίζουν βασικά στοιχεία για την κλασσική εποχή στην Αθήνα.
Με τη παρούσα διδασκαλία μπορεί να διαφανούν ορισμένες λανθασμένες αντιλήψεις που ενδεχομένως να έχουν οι μαθητές για το συγκεκριμένο θέμα. Για το λόγο αυτό, γίνεται προσπάθεια αυτές οι λανθασμένες αντιλήψεις να διορθωθούν. Μία λανθασμένη αντίληψη που μπορεί να υπάρχει στους μαθητές είναι η διαφορά της έννοιας του αρχαίου με το σύγχρονο δράμα. Επίσης, οι μαθητές ενδεχομένως να αντιλαμβάνονται μόνο την τραγωδία ως μέρος του αρχαίου δράματος και όχι την κωμωδία ή το σατυρικό δράμα. Τέλος, μία ακόμη ενδεχόμενη λανθασμένη αντίληψη των μαθητών είναι η ταύτιση της κωμωδίας με το σατυρικό δράμα ή ακόμη και η άγνοια της ύπαρξης του σατυρικού δράματος.
Η αξιολόγηση του μαθητή γίνεται μόνο στο τέλος της διδασκαλία καθώς οι υπόλοιπες δραστηριότητες υπηρετούν άλλους σκοπούς. Η αξιολόγηση περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών και αντιστοίχισης σε διάφορες μορφές. Επιπλέον, περιλαμβάνονται ερωτήσεις στις οποίες ο μαθητής καλείται να γράψει κάποιο μικρό κείμενο, είτε σύμφωνα με όσα έμαθε, είτε σύμφωνα με την κριτική ματιά που ενδεχομένως ανέπτυξε. Το τεστ αξιολόγησης διαχωρίζεται ανάλογα με το θεματικό πεδίο και τους στόχους που αξιολογεί.
Εκπαιδευτικό μοντέλο
Η διαδικασία της διδασκαλίας στηρίζεται στην ηλεκτρονική μάθηση με χρήση του διαδικτύου (online e-learning).
Η ιστοσελίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διδακτικό εργαλείο είτε με τη μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης (flipped classroom), κατά την οποία ο/η μαθητής/μαθήτρια θα μελετήσει το εκπαιδευτικό υλικό στον προσωπικό του/της χώρου, με τον ρυθμό και τον τρόπο που το ίδιο το άτομο επιθυμεί. Η αξιολόγηση των γνώσεων που αποκόμισε, θα πραγματοποιηθεί στην τάξη. Για το σκοπό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το φύλλο εργασίας που επισυνάπτεται εδώ.
Αν ο/η εκπαιδευτικός επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την παρούσα ιστοσελίδα στην τάξη κατά τη διάρκεια του μαθήματος, συστήνεται να χρησιμοποιήσει τη διδακτική μέθοδο που περιγράφεται παρακάτω. Η διδακτική προσέγγιση βασίζεται στη μάθηση μέσω διερεύνησης και η διάρκεια της υπολογίζεται στις 4 διδακτικές ώρες. Η διερεύνηση είναι καθοδηγούμενη, υπάρχει ομαδοσυνεργατικότητα ενώ το εκπαιδευτικό μοντέλο που ακολουθείται είναι αυτό των 5Ε των Bybbee et al. (2006). Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά τα 5 στάδια διδασκαλίας.
Φάση Α: Εμπλοκή
Ο εκπαιδευτικός θέτει το ερώτημα στους μαθητές: "Τί γνωρίζετε για το αρχαίο ελληνικό δράμα;" Έπειτα από την ερώτηση αυτή αφήνει να εξελιχθεί μία συζήτηση στην τάξη και οι μαθητές αναπτύσσουν τις ιδέες τους γύρω από το θέμα. Μετά από αυτό, οι μαθητές χωρίζονται σε ζευγάρια και τους δίνεται ένα τάμπλετ ή ένας φορητός υπολογιστής ώστε να εργαστούν. Ο εκπαιδευτικός γράφει τη διεύθυνση της ιστοσελίδας στο πίνακα της τάξης και κάθε ζευγάρι μεταβαίνει σε αυτήν. Στην αρχική σελίδα υπάρχουν εικόνες που αναπαράγονται αυτόματα και δημιουργούν τις πρώτες εντυπώσεις γύρω από το αρχαίο δράμα. Έπειτα μεταβαίνουν στην καρτέλα "Αρχικές απόψεις" και το κάθε ζευγάρι γράφει τις απόψεις του. Οι απόψεις αποθηκεύονται αυτόματα σε έγγραφο excel με το αντίστοιχο όνομα, ώστε ο εκπαιδευτικό να έχει εύκολη και άμεση πρόσβαση στις αρχικές απόψεις των μαθητών του. Η διάρκεια αυτής της φάσης διδασκαλίας υπολογίζεται στα 25'-30'.
Φάση Β: Εξερεύνηση
Οι μαθητές επισκέπτονται το εικονικό μουσείο "Ανακαλύπτουμε το αρχαίο θέατρο" με το ζευγάρι τους, μεταβαίνοντας στην καρτέλα "Επίσκεψη στο μουσείο". Εκεί περιηγούνται αυτόνομα και αλληλεπιδρούν με όποια στοιχεία του μουσείου επιθυμούν. Στο εικονικό αυτό μουσείο υπάρχουν διαδράσεις οι οποίες σχετίζονται με την ανάγνωση κειμένου, την ακρόαση πληροφοριών, εικόνες, βίντεο αλλά και διαδραστικά παιχνίδια. Οι μαθητές παίζοντας τα διαδραστικά παιχνίδια του μουσείου, ελέγχουν τις γνώσεις που αποκόμισαν μέσα από την περιήγησή τους. Επιπλέον, μετά την περιήγηση στο μουσείο οι μαθητές μπορούν να επισκεφτούν την καρτέλα "Θεωρητικό πλαίσιο" ώστε να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους σε κάποια σημεία ή να ανακαλύψουν στοιχεία που τους ξέφυγαν στο μουσείο. Υπάρχει ένα βίντεο κινουμένων σχεδίων με υπότιτλους με βασικές πληροφορίες γύρω από το αρχαίο θέατρο. Επιπλέον, υπάρχει ενσωματωμένη στη σελίδα, μία εφαρμογή στην οποία ο μαθητής μπορεί να αναζητήσει διαδραστικά τις πληροφορίες που αναζητά και όχι γραμμικά. Η διάρκεια αυτής της φάσης διδασκαλίας υπολογίζεται στα 40'-45'.
Φάση Γ: Επεξήγηση
Οι μαθητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ζευγάρια. Σε αυτή τη φάση διδασκαλίας καλούνται να κατασκευάσουν έναν νοητικό χάρτη, γύρω από τις έννοιες που διδάχθηκαν. Για να επιτευχθεί αυτό μεταβαίνουν στην καρτέλα "Νοητικός χάρτης" όπου υπάρχει ενσωματωμένη μία εφαρμογή δημιουργίας νοητικού χάρτη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα. Οι μαθητές μπορούν να κατασκευάσουν τον νοητικό χάρτη με τον τρόπο που επιθυμούν και να εισάγουν τα στοιχεία που οι ίδιοι επιθυμούν. Έπειτα μπορούν να αποθηκεύσουν ή να εξάγουν τον χάρτη τους ως εικόνα και να τον παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους, μέσω του προτζέκτορα της τάξης. Η διάρκεια αυτής της φάσης διδασκαλίας υπολογίζεται στο 20'-25'.
Φάση Δ: Επέκταση
Στη φάση αυτή οι μαθητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες βάσει των πληροφοριών που αποκόμισαν από την περιήγηση τους στο μουσείο και του θεωρητικού πλαισίου που μελέτησαν. Οι δραστηριότητες βρίσκονται στην καρτέλα "Ασκήσεις κατανόησης" και είναι διαδραστικές, αλλά διαφορετικές από αυτές που συνάντησαν στις προηγούμενες φάσεις. Οι μαθητές που συνεχίζουν να εργάζονται σε ζευγάρια μπορούν να επιλέξουν τη θεματική των δραστηριοτήτων που θα ασχοληθούν με όποια σειρά θέλουν και όχι γραμμικά. Επίσης, μπορούν να ελέγξουν τις απαντήσεις του ή ακόμη και να επαναλάβουν την κάθε δραστηριότητα. Η διάρκεια αυτής της φάσης διδασκαλίας υπολογίζεται στα 20'-25'.
Φάση Ε: Αξιολόγηση
Στη φάση της αξιολόγησης οι μαθητές εργάζονται ατομικά και επιλύουν τη φόρμα αξιολόγησης που βρίσκεται στην καρτέλα με το αντίστοιχο όνομα. Οι απαντήσεις των μαθητών συγκεντρώνονται σε ένα υπολογιστικό φύλλο της Google το οποίο έχει το ίδιο όνομα με τη φόρμα αξιολόγησης. Η αξιολόγηση περιέχει τρεις ενότητες, όσες και οι κατηγορίες στόχων που τέθηκαν στην αρχή. Η διάρκεια αυτής της φάσης υπολογίζεται στα 35'-45'.