HƯỚNG DẪN BÁO CÁO, ĐÓNG GÓP CÂU HỎI
TẠI HTTPS://AOLANG.EDU.VN

Lưu ý khi viết câu hỏi:

1. Không đóng góp những câu hỏi có nguồn gốc từ Đường lên đỉnh Olympia của VTV3

Hiện tại kho câu hỏi trong hệ thống phần lớn lấy của Đường lên đỉnh Olympia (ĐLĐO) và đã ghi rõ nguồn của VTV3. Do vậy nếu người chơi đóng góp câu hỏi có nguồn gốc từ ĐLĐO sẽ dẫn đến trùng câu hỏi, khó kiểm soát và phát sinh sai lệch trong việc ghi nhận credit cho tác giả.

2. Hạn chế các câu hỏi lỗi thời, không mang nhiều ý nghĩa ở thời điểm hiện tại; hỏi các tiểu tiết không trọng yếu; hỏi kiến thức quá chuyên sâu, không phù hợp với học sinh

Đối tượng người dùng chủ yếu của ứng dụng AOLANG - The Adventure là học sinh, mà phần lớn là các học sinh có niềm yêu thích đối với chương trình Đường lên đỉnh Olympia. Do đó các kiến thức cần có sự chọn lọc cho phù hợp với đối tượng sử dụng thông tin.

2.1 Đối với các thông tin không có nhiều ý nghĩa ở thời điểm hiện tại: Đây thường là các câu hỏi mang tính thời điểm như thông tin về sự kiện, kỉ lục,... Ví dụ:

“Đội bóng nào vô địch FIFA World Cup 1990?” -> Mốc thời gian 1990 đã cách xa thời điểm hiện tại, và cũng không phải là mốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong lịch sử FIFA World Cup. Do vậy có thể bỏ qua những thông tin như thế này, hoặc đổi sang hỏi về mốc sự kiện gần nhất (chẳng hạn FIFA World Cup 2022).

“Món ăn nào của Việt Nam lọt vào top 10 món ăn …”. Thực tế là các tạp chí hoặc những người tạo nội dung số thường xuyên công bố các “top 10”, “top 5” để làm truyền thông. Những thông tin dạng này thường chịu biến động rất lớn, thay đổi thường xuyên, vì thế dù rất trân trọng sự tự hào của các bạn, chúng tôi không cho rằng những thông tin này đem lại giá trị lâu dài.

2.2 Đối với các tiểu tiết không trọng yếu:

Tiểu tiết không trọng yếu được hiểu là chi tiết không có ý nghĩa quan trọng trong phần nội dung của tác phẩm/mảng kiến thức bao hàm nó. Không nên đóng góp những câu hỏi về chúng. Ví dụ:

“Trong Truyện Kiều có bao nhiêu câu kết thúc bằng vần ao?” -> Đây là một “hiểu biết” vô thưởng vô phạt, không có ý nghĩa trong việc đo lường mức độ nắm rõ kiến thức của thí sinh. Nói cách khác, thí sinh không cần “quan tâm” đến chi tiết này khi tìm hiểu về Truyện Kiều. Do đó nó là chi tiết không trọng yếu, không phù hợp để sử dụng.

“Món chè khoán trong tác phẩm Vợ Nhặt của Kim Lân thực chất là món gì?”; “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi” là câu nói thường trực của nhân vật nào trong một tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng?” -> Chi tiết món chè khoán làm bằng cám là một hình ảnh đặc sắc, thể hiện cái đói khổ của thời cuộc và có tác dụng nghệ thuật quan trọng trong truyện ngắn Vợ Nhặt. Câu nói “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi” của cụ cố Hồng cũng là một chi tiết nổi bật. Do đó chúng là chi tiết trọng yếu, phù hợp để sử dụng.

2.3 Đối với các kiến thức chuyên sâu không phù hợp với đa số học sinh:

Với các kiến thức chuyên sâu, người đóng góp câu hỏi cần ý thức được rằng đây không phải là kiến thức phổ thông nhiều người biết/quan tâm, do đó độ khó thường cao và không nên được để vào chế độ Marathon (60 giây với tối đa 30 câu hỏi liên tiếp) vì mục đích của chế độ này chủ yếu để kiểm tra phản xạ của người chơi đối với kiến thức đã học.

Ví dụ:

- “Hai nhóm thiên hà hoạt động lớn nhất gồm các thiên hà Seyfert và các …” -> Kiến thức thiên văn quá chuyên sâu, không phù hợp với đa phần học sinh.

- “Hùm xám đường số 4” là biệt danh của vị tướng nào? -> Đặng Văn Việt tuy là một người anh hùng tài năng, song độ phổ biến của cái tên này không quá lớn.

- “Ai là người phát minh ra xe mô tô?” -> Xe mô tô là một phát minh có ý nghĩa nhất định, tuy thế người phát minh nó hẳn không phải một cái tên quá nổi bật giữa hàng nghìn nhà phát minh nổi tiếng khác.

Với những câu hỏi có kiến thức chuyên sâu, chúng tôi đề xuất các bạn giữ lại kiến thức này cho riêng mình bạn, hoặc chuyển câu hỏi sang chế độ Hurdling (mỗi câu hỏi có 10-25 giây suy nghĩ) và đặt chúng ở mức điểm phù hợp, đồng thời cung cấp thêm thông tin trong câu hỏi nhằm giới thiệu thêm cho người chơi về kiến thức này (vì không phải ai cũng biết tới chúng).

Ví dụ:

“Ông sinh năm 1920 ở Nghệ An, là Trung đoàn trưởng đầu tiên của Trung đoàn 174 - một trong ba trung đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Tuy không qua một trường quân sự dài hạn nào, nhưng ông đã chỉ huy nhiều mặt trận, đánh thắng hàng trăm trận. Trong chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950, đơn vị do ông cầm quân đã bắt sống cả 2 chỉ huy binh đoàn Pháp là Marcel Lepage và Pierre Charton. Lính Pháp kinh hãi gọi ông là "Hùm xám đường số 4". Ông cũng là người đã treo ngọn cờ của Việt Minh trên kinh thành Huế vào ngày 21/8/1945, ngay sau khi Tổng khởi nghĩa Tháng Tám nổ ra. Ông là ai?”

3. Quy ước về chính tả

Trước khi gửi câu hỏi, người đóng góp cần đảm bảo câu hỏi và đáp án được viết đúng quy tắc chính tả tiếng Việt hoặc tiếng Anh. Một số lỗi chính tả thường gặp và các quy ước khác như sau:

3.1 Lỗi sai nguyên âm, phụ âm, dấu thanh

ngoằn nghèo ❌-> ngoằn ngoèo ✅

vô hình chung ❌-> vô hình trung ✅

đẹp đẻ ❌-> đẹp đẽ ✅

3.2 Lỗi thiếu dấu câu, dấu ở cuối cụm không đặt sát từ liền trước hoặc bị đặt sát từ liền sau, dấu ở đầu cụm không đặt sát từ liền sau hoặc bị đặt sát từ liên trước

Ông là ai ❌-> Ông là ai?  

Đúng nhận , sai cãi ❌-> đúng nhận, sai cãi  ✅

Đúng nhận ,sai cãi ❌-> đúng nhận, sai cãi  ✅

Đúng nhận,sai cãi ❌-> đúng nhận, sai cãi  ✅

Sao con nói vậy ? ❌-> Sao con nói vậy?  ✅

Em “ đẹp” quá! ❌-> Em “đẹp” quá!  ✅

Em“đẹp” quá! ❌-> Em “đẹp” quá!  ✅

3.3 Lỗi không viết hoa danh từ riêng

hội an ❌-> Hội An  ✅

nguyễn thị thắm tươi ❌-> Nguyễn Thị Thắm Tươi  ✅

bác Hồ ❌-> Bác Hồ  ✅

3.4 Quy ước về phiên âm tên tiếng nước ngoài

Hiện tại ứng dụng chấp nhận các đáp án tên tiếng nước ngoài như sau:

✅ Tên đúng chính tả tiếng Anh: Sukhomlinsky, Kepler, Euler,...

✅Phiên âm từ tiếng Anh ra Tiếng Việt được sử dụng phổ biến, có gạch nối hoặc không có gạch nối, các âm tiết được viết liền nhau: Xu-khôm-lin-xki, Xukhômlinxki, Kép-lơ, Képlơ,...

✅Phiên âm từ tiếng Pháp ra tiếng Việt được sử dụng phổ biến, có gạch nối hoặc không có gạch nối, các âm tiết được viết liền nhau: Kê-ple (Kepler), Ơ-le (Euler), Méc-lanh (Merlin), Xanh Ximông (Saint-Simon), Ác-si-mét (Archimedes),...

❌Tạm thời KHÔNG chấp nhận tên ở ngôn ngữ khác hoặc phiên âm ra tiếng Việt từ các ngôn ngữ khác, kể cả ngôn ngữ gốc của tên gọi: Oi-lơ (Euler trong tiếng Đức), A-khi-mi-đi-xơ (Archimedes trong tiếng Hy Lạp).

Về lâu dài chúng tôi tiến tới chỉ chấp nhận tên đúng chính tả tiếng Anh và không chấp nhận phiên âm. Người dùng nên có kế hoạch để tự nâng cao trình độ ngoại ngữ của bản thân nếu cần thiết.

3.5 Quy ước về sử dụng dấu ba chấm và dấu nháy

✅ Sử dụng dấu ba chấm viết liền sau dấu phẩy khi thực hiện liệt kê trong tiếng Việt. Ví dụ: chuột, trâu, hổ, mèo,...

❌ KHÔNG sử dụng dấu ba chấm để liệt kê trong tiếng Anh mà dùng etc. kèm theo. Ví dụ: Bill, Charlie, Percy, Fred, George, Ronald, Ginny, etc. are some names I can think of.

✅ Sử dụng dấu ba chấm viết liền từ đằng trước để thể hiện ý ngập ngừng. Ví dụ: Thế… anh nghĩ sao về việc này?

✅ Sử dụng dấu ba chấm viết cách từ đằng trước cho câu hỏi điền khuyết. Ví dụ: Từ nào còn thiếu trong những câu sau: “Nhiều … thì mưa, thưa … thì nắng”?

✅ Sử dụng dấu ba chấm đặt trong ngoặc đơn khi muốn thể hiện rằng đã lược bỏ một trích đoạn. Ví dụ: Đoạn “Buồn trông cửa bể chiều hôm (...) Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi” không chỉ có tác dụng tả cảnh mà còn gợi lên nhiều trạng thái cảm xúc.

❌ Sử dụng dấu nháy kép (ngoặc kép) đúng theo quy tắc trong tiếng Việt, KHÔNG sử dụng dấu nháy đơn ( ’ ) để thay thế.

✅Khi một câu hoặc vế của câu kết thúc bằng trích dẫn thì dấu đóng ngoặc kép được đặt trước dấu chấm câu, không cần dấu chấm kết thúc câu trước khi đóng ngoặc kép.

Ví dụ:

❌Có câu nói: “Văn học là nhân học.” 

❌Có câu nói: “Văn học là nhân học.”. 

✅Có câu nói: “Văn học là nhân học”.  

3.6 Xuống dòng hoặc sử dụng dấu / viết sát vào cụm liền trước, viết cách cụm liền sau để ngăn cách giữa các câu thơ

✅ "Làm thơ thì phải có vần/ Nếu không có vần thì thơ hơi ngang"

✅ "Làm thơ thì phải có vần

Nếu không có vần thì thơ hơi ngang"

4. Đảm bảo các quy tắc về diễn đạt

Trước khi gửi câu hỏi, người đóng góp cần đảm bảo câu hỏi và đáp án được viết đúng quy tắc diễn đạt trong tiếng Việt hoặc tiếng Anh. Một số lỗi diễn đạt thường gặp và các quy ước khác như sau:

4.1 Lỗi run-on sentence: Thiếu ngắt nghỉ phù hợp, các cụm chủ-vị không được phân tách bằng công cụ ngữ pháp phù hợp

Ví dụ:

❌ Đây là một công trình được trao giải Nobel Y Sinh năm 1901, nói về một phương pháp mới chữa các bệnh truyền nhiễm cụ thể là bệnh bạch hầu.

✅ Đây là một công trình được trao giải Nobel Y Sinh năm 1901, nói về một phương pháp mới chữa các bệnh truyền nhiễm, cụ thể là bệnh bạch hầu.

✅ Đây là một công trình được trao giải Nobel Y Sinh năm 1901, nói về một phương pháp mới chữa các bệnh truyền nhiễm (cụ thể là bệnh bạch hầu).

❌Câu chuyện kể về Jim và Della - một cặp vợ chồng trẻ ở New York (Mỹ), họ kết hôn và sống trong một căn hộ nhỏ trong khu phố ẩm thấp của những người lao động nghèo.

✅The gift of the Magi kể về Jim và Della - một cặp vợ chồng trẻ ở New York (Mỹ). Họ kết hôn và sống trong một căn hộ nhỏ trong khu phố ẩm thấp của những người lao động nghèo.

❌ Chỉ sau một đêm vào năm 2012, đoạn băng hình của một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất xứ sở kim chi Psy biểu diễn điệu nhảy nào đã gây sốt toàn cầu?

✅ Chỉ sau một đêm vào năm 2012, đoạn băng hình của một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất xứ sở kim chi - Psy - biểu diễn điệu nhảy nào đã gây sốt toàn cầu? (Câu này còn sai fact vì trước Gangnam Style thì Psy chưa thực sự nổi bật, nhưng ở đây chỉ bàn đến diễn đạt).

4.2 Lỗi sentence fragment: Câu chưa đủ thành phần chính (chủ ngữ hoặc vị ngữ) nhưng đã ngắt câu.

Ví dụ:

❌ Tương truyền kể lại bà đã kinh hãi hô thật lớn: “Ôi Chúa ơi!” -> Thiếu chủ ngữ (ai kể lại?)

✅ Tương truyền, bà đã kinh hãi hô thật lớn: “Ôi Chúa ơi!”

4.3 Lỗi về từ loại, thể chủ động - bị động

❌ Trong lịch sử, các phong trào dành cho thiếu nhi luôn được diễn ra rầm rộ và được quan tâm rất lớn của học sinh.

✅ Trong lịch sử, các phong trào dành cho thiếu nhi luôn diễn ra rầm rộ và nhận được sự quan tâm rất lớn của học sinh.

4.4 Lỗi diễn đạt đa nghĩa, gây hiểu nhầm

Ví dụ:

How many minutes are there in one third of an hour and 180 seconds?

How many minutes are there in one third of an hour and 180 seconds?

-> Chưa rõ nên hiểu là ⅓ của 1 giờ rồi cộng với 180 giây, hay là ⅓ của (1 giờ và 180 giây)

4.5 Lỗi diễn đạt lặp từ/cấu trúc quá nhiều

Ví dụ:

Ông sinh năm 1907 ở Hà Nội, là một nhà thơ, nhà văn, nhà hoạt động sân khấu người Việt Nam. Ông là chủ tịch đầu tiên của Hội Nghệ sĩ Sân Khấu Việt Nam. Ông tự nhận mình chỉ là “Một khách tình si / Ham vẻ đẹp có muôn hình, muôn vẻ”. Ông được đánh giá là Cắm ngọn cờ chiến thắng cho thơ mới. Ông có các tác phẩm rất nổi tiếng như Nhớ rừng, Ma túy, Gói thuốc lá,.... Ông mất năm 1989 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

4.6 Lỗi sử dụng ngôn ngữ nói thay vì ngôn ngữ viết

Ví dụ:

❌ Có mấy vị tiến sĩ trong Tao Đàn nhị thập bát tú?

✅ Có bao nhiêu vị tiến sĩ trong Tao Đàn nhị thập bát tú?

❌ Hãy cho biết nhân vật lịch sử đấy là ai?

✅ Hãy cho biết nhân vật lịch sử ấy là ai?

✅ Hãy cho biết nhân vật lịch sử đó là ai?

4.7 Lỗi sử dụng chữ số thay cho số từ đối với trường hợp không phải số liệu

❌ Truyện ngắn 2 đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam là 1 trong những…

✅ Truyện ngắn Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam là một trong những…

5. Không sử dụng ngôn ngữ kỳ thị, gây chia rẽ, kích động, xúc phạm hoặc công kích cá nhân

Đây là quy tắc ứng xử tối thiểu trên mạng và bạn đã biết rõ điều đó. Tuy nhiên chúng tôi vẫn có nghĩa vụ phải nhắc lại cho các bạn.

6. Chúng tôi khuyến khích người đóng góp câu hỏi giữ thái độ khách quan, trung lập, không kèm theo cảm xúc cá nhân khi đề cập đến các thông tin hoặc nhân vật còn gây tranh cãi (Phan Thanh Giản, Trương Vĩnh Ký, Gia Long, Bảo Đại, Mạc Đăng Dung,...)

7. Độ dài khuyến cáo của câu hỏi: Xem ở phần Mở rộng của Bước 6.

Lưu ý khi nhập đáp án: Người đóng góp phải chủ động đảm bảo đã liệt kê tương đối đầy đủ các đáp án khả dĩ. Quy ước thể thức nhập đáp án như sau:

Dấu ~| để ngăn cách các câu trả lời đúng khác nhau

Ví dụ:

“Một năm có bao nhiêu mùa?”

4 mùa~|4~|Bốn mùa~|bốn

Dấu ~+ để ngăn cách các vế của câu trả lời, KHÔNG phân biệt thứ tự

Ví dụ:

“Tây Sơn Tam Kiệt gồm những ai?”

Nguyễn Nhạc~+Nguyễn Huệ~+Nguyễn Lữ

Dấu ~> để ngăn cách các vế của câu trả lời, CÓ phân biệt thứ tự

Ví dụ:

“Trong quá trình vật rơi từ trên cao xuống thì thế năng …, động năng …”

giảm~>tăng

Dấu ~| (ngăn cách giữa các câu trả lời đúng) sẽ có ưu tiên lớn hơn ~+ và ~> (ngăn cách các vế trong một câu trả lời).

Ví dụ:

“Một quãng tám trên bàn phím piano gồm có … phím trắng và … phím đen”

7~>5~|Bảy~>năm~|7~>năm~|bảy~>5

“Ngũ hành bao gồm kim, mộc, thổ và hai yếu tố nào nữa?"

Thủy~+hỏa~|thủy~+hoả~+|thuỷ~+hoả~+thuỷ~+hỏa~|thủy và hỏa~|thủy và hoả~+|thuỷ và hoả~|thuỷ và hỏa~|hỏa và thủy~|hoả và thủy~|hỏa và thuỷ~|hoả và thuỷ

LƯU Ý: Giữa các dấu ngăn cách này KHÔNG ĐƯỢC CÓ DẤU CÁCH MÀ PHẢI VIẾT LIỀN 

❌Bốn mùa ~|bốn

❌Bốn mùa~| bốn

❌Bốn mùa ~| bốn

✅ Bốn mùa~|bốn

Khuyến cáo Những trường hợp cần điền vào ô Giải thích khi đóng góp câu hỏi:

✅Câu hỏi tự luận tính toán (không giới hạn trong phạm vi môn Toán).

✅Kiến thức mà người đóng góp thấy cần giải thích thêm, nếu không giải thích thì người đọc và trả lời câu hỏi sẽ khó có thể hiểu được vấn đề.

✅Ý kiến gây tranh cãi hoặc thông tin khoa học mới công bố, chưa được nhiều người biết đến hoặc công nhận -> dẫn link bài báo khoa học hoặc nguồn tin cậy vào phần Giải thích 

Quy ước điền từ khóa tìm kiếm đối với các câu hỏi Marathon: Từ khóa tìm kiếm là từ khóa để người đọc thực hiện tìm kiếm trên Google và tự tìm hiểu kiến thức được đề cập trong câu hỏi. Hiện nay, phần lớn từ khóa tìm kiếm đang được để mặc định là toàn bộ nội dung câu hỏi, hoặc đáp án của câu hỏi đó. Một số ví dụ về cách đặt từ khóa tìm kiếm khi đóng góp:

🎉Câu hỏi về Thác Bản Giốc --> từ khóa tìm kiếm là Thác Bản Giốc.

🎉“Lễ hội sâm Ngọc Linh được tổ chức ở tỉnh nào?”, đáp án “Quảng Nam” thì từ khóa tìm kiếm là “Lễ hội sâm Ngọc Linh” chứ không phải “Quảng Nam” vì kiến thức cần tìm hiểu là về Lễ hội sâm Ngọc Linh.

🎉“Tam giác cân có ít nhất bao nhiêu góc bằng nhau?” thì từ khóa tìm kiếm là “tam giác cân” chứ không phải “2”.

🎉Với những câu không biết nên để nhập khóa tìm kiếm là gì (ví dụ câu tính toán) thì để trống, hoặc sao chép toàn bộ câu hỏi vào ô từ khóa tìm kiếm (với những câu không phải Toán).

Tựu trung, bạn hãy tự hỏi rằng: sau khi gặp phải câu hỏi này, nếu muốn tìm hiểu thêm về kiến thức ở câu hỏi đó thì “mình sẽ tìm gì trên Google?”, từ đó chọn ra từ khóa phù hợp.

Hiện tại lựa chọn mặc định khi đóng góp câu hỏi là câu 10 điểm ở chế độ chơi (Vòng thi) Marathon, thuộc lĩnh vực Toán học. Người chơi cần tiến hành lựa chọn Vòng thi, Độ khó và Lĩnh vực trước khi gửi câu hỏi lên hệ thống.

Gợi ý chọn Vòng thi và Độ khó của câu hỏi:

✅Câu hỏi giải thích hoặc rất nhiều vế: 40 điểm hurdling;

✅Tính toán phức tạp: 40 điểm hurdling hoặc 30 điểm hurdling;

✅Đáp án phải gõ dài: 30 điểm hurdling hoặc 20 điểm hurdling;

✅Câu hỏi khó trên mức trung bình: 30 điểm hurdling hoặc 20 điểm hurdling;

✅Câu hỏi tương đối dễ, nhưng quá dài cho Marathon hoặc có kèm yếu tố “suy luận”: 10 điểm hurdling;

✅Câu hỏi dễ, cũ, đơn giản, nhiều người có thể biết: Marathon

Độ dài khuyến cáo cho một câu hỏi ở Marathon là dưới 30 từ (hoặc âm tiết), hoặc nhiều nhất khoảng 36-38 từ (âm tiết). Câu hỏi dài hơn nên được đưa vào Hurdling.

Tuy nhiên chúng tôi khuyến khích người đóng góp chủ động “cắt gọt” diễn đạt cho câu hỏi gọn lại. Một số mẹo cắt ngắn diễn đạt có thể kể tới: bỏ đi một số từ đệm không ảnh hưởng tới ý nghĩa của câu (rất, rằng,...), thay thế một cụm từ bằng cụm khác ngắn hơn (nhân vật lịch sử nào -> ai,...),....

Hướng dẫn cách chọn Lĩnh vực cho các câu hỏi:

Một câu hỏi có thể được phân vào nhiều lĩnh vực khác nhau. Với câu hỏi thuộc đề mục không có sẵn (Tin học, Triết học, Thiên văn học, Giáo dục quốc phòng, Giáo dục công dân,...), người dùng chọn Hiểu biết chung (Chúng tôi chuẩn bị tiến hành gộp gói "Lĩnh vực khác" và gói "Hiểu biết chung").