Τόση αυστηρότητα επιβάλλουν οι Πατέρες προς τους κακοδόξους γιατί η Εκκλησία δεν διασπάται μόνο από τους αιρετικούς, αλλά και από αυτούς που πιστεύουν και διαδίδουν τα παρόμοια: «Ούχ υπό των αιρετικών διατέτμηται μόνον, αλλά και υπό των τα αυτά φρονείν αλλήλοις λεγόντων διασπάται»,^[1] γράφει ο Μ. Βασίλειος. Ενώ ο ιερός Χρυσόστομος επιβε-βαιώνει: «Όχι μόνο οι αμαρτάνοντες, αλλά και εκείνοι που επαινούν τους αμαρτάνοντες υφίστανται την ίδια η και χειρότερη τιμωρία».^[2] «Κάθε κληρικό –λέει ο άγιος Συμεών ο Θεολόγος– του οποίου η πίστις, οι λόγοι και τα έργα δεν συμφωνούν με τις διδασκαλίες των Αγίων πατέρων να μην τον δεχόμαστε στην οικία μας. Αλλά να τον αποστρεφόμεθα και να τον μισούμε ως δαίμονα, έστω κι αν ανασταίνει νεκρούς και κάνει άλλα μύρια θαύματα».^[3] Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης αποφαίνεται: «Οι μεν αιρετικοί εντελώς ναυάγη-σαν στην πίστη, άλλοι όμως δεν χάθηκαν από τους αιρετικούς λογισμούς τους άλλα από την κοινωνία με την αίρεση».^[4] Θεωρεί «προδοσία της Ορθοδόξου Ομολογίας» το να παραμένει κάποιος εν κοινωνία με τον κακοδοξούντα επίσκοπόν του».^[5] Αυτές οι Πατερικές θέσεις ενσωματώθηκαν και στα Πρακτικά της Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου: «Όποιος δικαιώνει αίρεση ας είναι αναθεματισμένος». Ο ιερός Χρυσόστομος μας εξηγεί: «Όχι μόνο αν κάποιοι λένε συνολικά αντίθετα πράγματα που ανατρέπουν τα πάντα, αλλά και το παραμικρό αντίθετο να διδάξουν να είναι αναθεματισμένοι».^[6] «Από αυτούς πρέπει να πεταγόμαστε μακρυά όπως πεταγόμαστε όταν συναντάμε ένα φίδι, και να διακόπτουμε κάθε κοινωνία και να φεύγουμε με όλη μας την δύναμη, ακόμα κι αν μας φαίνονται σεβάσμιοι και πράοι», διδάκει ὁ Μ. Φώτιος.^[7] «Αν κάποιος προσ-ποιούμενος ομολογεί την ορθή πίστι, αλλά κοινωνεί με τους αιρετικούς να τον προτρέπετε να διορθωθεί. Εάν σας υποσχεθεί ότι θα διακόψει την κοινωνία με τους αιρετικούς –και το πράξει– να τον έχετε ως αδελφό σας, εάν δεν το πράξει ξεκόψτε από αυτόν»,^[8] διευ-κρινίζει ο Μ. Αθανάσιος.

Όταν ο αιρετικός Πατριάρχης Καλέκας κα-θαίρεσε τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά και τους ομόφρονές του, ο ιερός Ιωσήφ έγραφε: «Ποιά είναι η Εκκλησία που μας έχει αποδιώξει; Η Εκκλησία των Απόστόλων; Εμείς όμως είμαστε υποστηρικταί της και συμφωνούμε μαζί της… Επομένως δεν μας έχει αποβάλει η Αποστολική Εκκλησία…αλλά η καινοφανής Εκκλησία και τα παράδοξα δόγματα [του Καλέκα]. Έπειτα «χειροτονείς» και τον εαυτό σου Εκκλησία… Γιατί είσαστε Εκκλησία; ...Από το ότι δεν κάνεις διά-κριση μεταξύ των ανιέρων και των Αγίων; Από το ότι επιτρέπεις την είσοδο του ιερού σε όλους τους μολυ-σμένους και βέβηλους; …». Και κατέληγε: “Αποκο-πτέον ημάς της εκείνου κοινωνίας».^[9]

Σημειωτέον, ότι ο Καλέκας ήταν εν ενεργεία πατρι-άρχης! Στη σκέψη του αγίου Γρηγορίου «Όποιος δεν ακολουθεί την Αλήθεια, δεν ανήκει στην Εκκλησία, ακόμα κι αν ονομάζεται ποιμένας η αρχιποιμένας».^[10]

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Μ. Βασιλείου, Ἐπιστολὴ πρὸς Μέγα Ἀθανάσιο, P.G. 32, 425.

[2] Ἰ. Χρυσ., Ἐκλογαὶ καὶ Ἀπανθίσματα, Λόγος ΚΔ΄, 40, ἐκδ. Ματθαίου Λαγγῆ.

[3] Ἁγ. Συμεὼν τοῦ Νέου θεολόγου, Λόγος 6^ος.

[4] P.G.99, 1164A.

[5] P.G. 99, 1365

[6] Ἰω. Χρυσοστόμου, Ἑρμηνεία εἰς τὴν Πρὸς Γαλάτας.

[7] Ε.Π.Ε. 12, 400,31.

[8] Μ. Ἀθανασίου, Τοῖς τὸν μονήρι βίον ἀσκοῦσι…

[9] Ἀρχ. Βασ. Παπαδάκη ὅ.ἀ., σελ. 274-275.

[10] Ἀναίρεσις γράμματος Ἰγνατίου Ε.Π.Ε. 3, 606.