การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
เมื่อพูดถึงการปลูกพืชปกติโดยทั่วไปเราก็จะนึกถึงการปลูกพืชลงแปลงที่มีดินเป็นส่วนประกอบ ดังนั้นคนที่มีพื้นที่ไม่เพียงพอหรือมีพื้นที่ขนาดเล็กไม่สามารถปลูกพืชได้ จึงมีการคิดค้นหาวัสดุหรือสิ่งแวดล้อมธรรมชาติต่างๆมาทดแทนดินและพืชที่ปลูกได้รับสารอาหารเพียงพอต่อการเจริญเติบโต พืชที่ปลูกต้องสามารถนำมาบริโภคได้ จึงมีการคิดค้นการปลูกพืชในน้ำ ที่เราเรียกว่า ไฮโดรโพนิกส์ เป็นการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน แต่ใช้วัสดุอื่นแทนดิน เช่น การปลูกพืชโดยใช้น้ำแทนดิน คือ ทำการเพาะเมล็ดพืชในแผ่นฟองน้ำ ภาชนะใช้ถังน้ำทึบแสง เติมน้ำใส่พอประมาณ นำแผ่นโฟมตัดให้มีขนาดเท่ากับความกว้างของถังน้ำ เจาะรูพอที่จะใส่ฟองน้ำที่มีต้นกล้า เติมสารละลาย A,B ส่งในน้ำ ใส่ออซิเจนที่ใช้เลี้ยงปลา เพื่อเพิ่มออกซิเจนให้กับพืช และอีกวิธีหนึ่งเรียกว่าการปลูกแบบ ซับสเตรท คือ การใช้ขุยมะพร้าวหรือกากมะพร้าว ทรายแทนดินเพื่อให้รากพืชสามารถยึดเกาะได้ ต้องเป็นวัสดุที่อุ้มน้ำและระบายน้ำได้ดี เพราะจะมีการให้ธาตุอาหารแบบละบายน้ำพืชจะได้รับสารอาหารโดยตรง
อ้างอิง ดิเรก ทองอร่าม.2550. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : ซีเอ็นยูเคชั่น.
ถวิล สุขวงษ์. 2546. การปลูกพืชไม่ใช้ดิน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แม็ค
https://docs.google.com/document/d/1UBDAdXbF47BKe-erLRxEspFJMZvNzkQ3jgzAocORwzk/edit?usp=sharing
เครื่องมือปลูกพืช
ในอดีตการทำการเกษตรในการปลูกพืชแต่ละครั้งต้องใช้คนหรือเกษตรกรเป็นผู้ปลูกพืชและมีอุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ทุ่นแรงในการทำงาน เช่น จอบ เสียม พลั่ว ส้อมพรวน ช้อนพรวน เป็นต้น แต่ในปัจจุบัน ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง มีการทำเทคโนโลยีที่ทันสมัยเข้ามาใช้ในการเกษตร เพื่อลดการใช้แรงงาน เพิ่มผลผลิต ลดต้นทุนในการจ้างแรงงาน เพราะปัจจุบันระบบการเกษตรมุ่งเน้นการเกษตรแบบอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ใช้พื้นที่อย่างกว้างขวาง จึงนำเครื่องมือต่างๆเข้ามาใช้ในการเกษตรมากยิ่งขึ้น เพื่ออำนวยความสะดวกสบายของเกษตรกรสมัยใหม่ เช่น เครื่องพรวนดิน เครื่องขึ้นแปลง เครื่องหยอดเมล็ด เครื่องปลูกต้นพืช เครื่องให้ปุ๋ย เครื่องเก็บเกี่ยว และอีกมากมาย แต่เราจะมาพูดถึง เครื่องมือสำหรับปลูกพืช ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 แบบด้วยกัน คือ เครื่องปลูกพืชเป็นระยะ เป็นเครื่องมือที่กำหนดระยะห่างระหว่างต้นและแถวได้อย่างแม่นยำ , เครื่องหยอดเมล็ด เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการหยอดเมล็ดพืชขนาดเล็ก จำพวกธัญพืชที่เน้นจำนวนต้นภายในแถวจำนวนมาก , เครื่องหว่าน เป็นเครื่องมือการปลูกพืชที่ไม่กำหนดระยะห่างระหว่างต้นและแถว , เครื่องปลูกเฉพาะงาน เป็นเครื่องมือที่ใช้ปลูกพืชตามชนิดและลักษณะของพืช
อ้างอิง วินิต ชินสุวรรณ , 2530.
เครื่องจักรการเกษตรและการจัดการเบื้องต้น. ภาควิชาวิศวกรรมเกษตร คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
มหัศจรรย์ต้นอ่อนข้าวสาลี
ต้นอ่อนข้าวสาลีนั้นเป็นพืชตระกูลหญ้าชนิดหนึ่ง ที่นิยมรับประทานไปทั่วทั้งโลก เนื่องจากต้นอ่อนข้าวสาลี เป็นแหล่งรวมสารอาหารที่ร่างกายต้องการกว่า 100 ชนิด และต้นอ่อนข้าวสาลียังเป็นที่รู้จักในกลุ่มผู้ป่วยโดยเฉพาะโรคมะเร็งและคนรักสุขภาพ โดยจะมีขั้นตอนการเพาะดังนี้ นำเมล็ดข้าวสาลีแช่น้ำไว้ 1 คืน ถ้าน้ำขุ่นจึงค่อยเปลี่ยนน้ำเพื่อไม่ให้เมล็ดเน่า ต่อจากนั้นโรยเมล็ดในวัสดุปลูก นำวัสดุปลูกทับอีก 1 ชั้น ใช้กระสอบป่านปิดถาดเพาะ รดน้ำตาม รดน้ำวันละ 1 ครั้ง เมื่อต้นอ่อนมีอายุได้ 7 วัน ให้ทำการตัดแล้วสามารถนำไปคั้นน้ำดื่มได้เลย เมื่อตัดเสร็จ ถัดไปอีก 1 สัปดาห์ ต้นอ่อนจะงอกขึ้นมาใหม่และสามารถเก็บผลผลิตรุ่นที่ 2 ได้ รดน้ำวันละครั้ง แต่สารอาหารจะไม่มากเท่ากับรอบที่ 1 ส่วนสรรพคุณของต้นอ่อนข้าวสาลี คือ ช่วยลดความอยากอาหารเหมาะสำหรับคนที่ต้องการจะลดน้ำหนัก ช่วยบำรุงการไหลเวียนเลือด ช่วยกระตุ้นการทำงานของกระเพาะอาหาร ช่วยดับกลิ่นปาก และช่วยผลัดเซลล์ผิวหนังให้ขาวและนุ่มชุ่มชื้นขึ้น
มนต์สวรรค์ จินดาแสง.2556.
ต้นอ่อนข้าวสาลี(วีทกราส) สุดยอดอาหาร ต้านมะเร็ง. (พิมพ์ครั้งที่5).
นนทบุรี: สำนักพิมพ์ภารกิจ
พัชกุล จันทนมัฏฐะ.2525.
ข้าวสาลี. กองการข้าว กรมวิชาการเกษตร บางเขน กรุงเทพ.
Vertical Farm เกษตรแนวตั้ง
เกษตรแนวตั้งแนวตั้งคือการทำเกษตรในที่ร่ม ปลูกผักในโรงเรือน โรงเรือนจะเป็นโรงเรือนแบบมิดชิด โดยมีตาข่ายในการป้องกันแมลง ปลูกเป็นชั้นๆสูงขึ้นไปจะเป็นทรงคล้ายตัว A การให้น้ำจะค่อยๆให้อย่างช้าๆ น้ำที่ไหลล้นลงมา นำไปบำบัดสามารถวนไปใช้ใหม่ได้ แสงได้รับในปริมาณที่เท่ากันบางที่ต้องใช้หลอดLEDช่วยในการให้แสงแก่พืชแสงเพราะอาทิตย์อย่างเดียวพืชได้รับแสงไม่เพียงพอ ระบบรางจะหมุนโดยใช้ไฟฟ้า ผลผลิตที่ได้ก็จะมากขึ้นหลายเท่า ถ้าเทียบกับผลผลิตจากพื้นที่แนวราบ
ฟาร์มหุ่นยนต์บริษัทญี่ปุ่นกำลังจะเปิดตัวขึ้น ซึ่งเป็นฟาร์มแห่งแรกของโลก สร้างขึ้นเพื่อมาแทนแรงงานคน หุ่นยนต์ที่สร้างขึ้นจะสามารถทำแทนได้ทุกอย่างตั้งแต่ปลูกผัก ดูแลผัก รดน้ำ ใส่ปุ๋ย ล้างผักไปจนถึงแพ็คบรรจุ เมื่อเทียบกับฟาร์มทั่วไปที่มีขนาดเท่ากันจะได้ผลผลิตมากกว่า 5-10 เท่า
ผู้คนบริโภคผักมากขึ้นแต่พื้นที่ปลูกผักไม่เพียงพอเช่นประเทศญี่ปุ่น สิงคโปร์ การปลูกผักแนวตั้งจึงเป็นวิธีที่แก้ปัญญานี้ได้ดีเลยทีเดียว
หนังสืออ้างอิง - นันทนิต์ อนุศาสนะนันทน์.2555. เกษตรกรรมธรรมชาติ.เล่มที่5:วารสารเกษตรธรรมชาติ.
“น้ำมันกระเทียม” ทางเลือกใหม่ของคนรักสุขภาพ
ปัจจุบันกระเทียมมีจำนวนมาก ด้วยกลิ่นที่รุนแรงเป็นเอกรักษ์ คนส่วนใหญ่จึงไม่นิยมรับประทานหรือรับประทานในปริมาณที่น้อยไม่เพียงพอสำหรับที่ร่างกายต้องการ จึงได้มีวิธีการคิดค้นการแปรรูปกระเทียมด้วยวิธีการต่างๆ เช่น กระเทียมดอง กระเทียมแบบผง รวมทั้งน้ำมันกระเทียม (ในรูปแบบแคปซูล) ฯลฯ
น้ำมันกระเทียม (ในรูปแบบแคปซูล) กำลังเป็นที่นิยมในยุโรปและอเมริกา เพราะเป็นทางเลือกที่สะดวกที่จะรับประทานในรูปแบบที่ง่ายกว่ากระเทียมสด ในกระเทียมมีวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด เช่น วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี ธาตุเหล็ก ธาตุสังกะสี เป็นต้น น้ำมันกระเทียมยังอุดมไปด้วยคุณประโยชน์มากมาย อาทิเช่น ลดไขมันในเลือด, โรคหัวใจ, ความดันโลหิตสูง, รักษาโรคโลหิตจาง, ไขหวัดใหญ่ ยังมีสารอัลลิซินที่ช่วยป้องกันโรคภูมิแพ้และยังสามารถรักษาโรคต่างๆอีกมากมาย
ส่วนวิธีการสกัดน้ำมันกระเทียมนี้ใช้วิธีการสกัดด้วยการกลั่นด้วยไอน้ำ ใช้กระเทียมสด 10 กิโลกรัมจะได้น้ำมันกระเทียมเข้มข้น 4 ซีซี หลังจากเจือจางแล้วสามารถนำมาบรรจุแคปซูลได้ 4000 แคปซูล
อัตราการรับประทาน 3-8 แคปซูลต่อวัน
-ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันต่อร่างกาย
-ลดไขมันในเลือด
-ลดความดันโลหิตสูง
หนังสืออ้างอิง - “พืชผักอุตสาหกรรม”รศ.ดร.ไฉน ยอดเพชร สำนักพิมพ์รั้วเขียว ครั้งที่ 2 2542
-“การแปรรูปผลผลิตการเกษตร” รสสุคนธ์ พุ่มพันธุ์วงศ์ สำนักพิมพ์ประสานมิตร 2548
การแปรรูปอาหาร (การดอง)
การถนอมอาหารด้วยการหมักดอง คือการยืดอายุหรือการถนอมอาหาร การดองเกิดจากการนำสารบางชนิดมาทำปฏิกิริยากับอาหาร ซึ่งส่งผลให้มีรสชาติอาหารนั้นเปลี่ยน นอกจากรสชาติที่เปลี่ยนไปแล้วยังรักษาคุณภาพของอาหารหรือวัตถุดิบนั้นๆอีกด้วย เคล็ดลับในการทำอาหารหมักดอง จะต้องมีภาชนะที่บรรจุ วัตถุดิบ อุณหภูมิ และน้ำที่ใช้ในการหมักดองต้องสะอาด ปลอดภัย และความอ่อน-แก่ อายุของวัตถุดิบต้องเท่ากันในแต่ละครั้ง การใส่น้ำในการดองต้องให้ท่วมอาหารหรือวัตถุดิบทุกครั้ง เครื่องปรุงและวิธีการทำต้องได้มาตรฐานไม่ผิดหรือข้ามขั้นตอน หลังการดองควรปิดภาชนะให้มิดชิดเพื่อไม่ให้สิ่งเจือปนและเชื้อโรคเข้า และเก็บในที่ไม่มีแสง ในการทำแตงกวาดองนั้นปัจจุบันเป็นที่นิยมในหลายๆประเทศทั่วโลก เช่น อเมริกา ญี่ปุ่น เกาหลี มีวัตถุดิบในการทำดังนี้ เกลือ น้ำเปล่า น้ำส้มสายชู กลิ่นตามชอบ กรดมะนาว(citric acid) โดยมีขั้นตอนดังนี้ นำแตงกวามาล้างแล้วเรียงในภาชนะบรรจุ เติมน้ำเปล่าลงในถังให้น้ำท่วมแตงกวาเล็กน้อย จากนั้นใส่เกลือ น้ำส้มสายชู และกรดมะนาวลงไป ปิดฝาภาชนะเขย่าเล็กน้อยให้ส่วนผสมเข้ากัน เก็บภาชนะในที่ไม่ถูกแสง จากนั้น3 วันนำมารับประทานได้
ผักเปลี่ยนชีวิต
สวนผัก Caef’s Garden Farm เจ้าของสวนคือคุณลุง อาซาโนะ ปลูกผักต่างประเทศ ที่ไม่คนทำ แต่มีคนอยากซื้อ ลองผิดลองถูกจนประสบผลสำเร็จ ผักแต่ละชนิดที่จะขายได้ ต้องใช้ระยะเวลาทดลองประมาณ 3 ปี ผักของเขาจะส่งร้านอาหารโดยตรง ไม่ส่งพ่อค้าคนกลาง เป็นผักอินทรีย์ไม่ใช้สารเคมี ปลูกคาราจีนะ เพื่อกำจัดแมลงศรัตรูพืชและวัชพืช
มหัศจรรย์อุตสาหกรรมอาหาร
อัช สกิปปี้ สไนเดอร์ และเดลและมัส เป็นโรงงานอาหารที่มหัศจรรย์ มีวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สามารถทำขนมให้เป็นของกินที่อร่อย จากธุรกิจเล็กๆกลายเป็นมหาอาณาจักร การทอดมันฝรั่งของเราใช้น้ำเมล็ดฝ้ายในการทอด แทนที่โมเลกุลน้ำโดยโมเลกุลน้ำมัน ให้น้ำมันซึมเข้าไป สกิปปี้ผลิตเนยถั่วเป็นอาหารเสริม รับประทานได้ง่ายสำหรับคนที่เคี้ยวข้าวไม่ได้ ให้ความร้อนขับน้ำมันและความชื้นออกจากถั่ว ใช้ความเย็นหยุดการคั่วและรักษาสีของถั่ว โดเปรี้ยวหรือเพลสเซล ใช้เครื่องจักรในการผลิตแทนการปั้นแป้งทีและเส้น หากต้องการรสชาติเปรี้ยวจะทำการหมัก ข้าวโพดคั่ว ส่วนที่สำคัญที่สุดในกระบวนการคือหม้ออบไอน้ำ เดลและโธมัส ได้สร้างสรรค์รสชาติที่ไม่ธรรมดา ทำให้คนชื่นชอบ สิ่งที่กล่าวมาข้างต้นถือเป็นอุตสาหกรรมที่ไม่ธรรมดากันเลยทีเดียว
ความลับของความหวานมะเขือเทศขาดน้ำ
จากพนักงานบริษัทเดินท่อประปาหันมาทำเกษตร ความรู้และวิธีการต่างๆของเขาได้จากผู้ผลิตฟิล์ม มะเขือเทศที่เขาทำมีความหวานมากกว่าปกติถึง 9 บริกซ์ ขั้นแรก ปูแผ่นพลาสติกทั้งโรงเรือน เพื่อป้องกันวัชพืชและโรคจากดิน และปูพลาสติกธรรมดาอีก1ชั้น จากนั้นวางท่อน้ำที่เจาะรู ใช้วัสดุคล้ายสำลีแผ่นรองรับน้ำให้น้ำกระจายได้ทั่ว ใช้พลาสติกแบบพิเศษอีก1ชั้นซึ่งมีชื่อว่า ไอแม็ก ป้องกันไม่ให้มะเขือเทศได้น้ำมาก เพราะจะทำให้รสชาติของมะเขือเทศไม่อร่อย วัสดุปลูกใช้พีทมอสซึ่งเก็บความชื้นและประหยัดน้ำ เลี้ยงผึ้งเพื่อช่วยในการผสมเกสร การกำจัดแมลงใช้ถุงเหลือง
วาซาบิ 400 ปี ดีจากต้นตระกูล
วาซาบิแห่งแรกในญี่ปุ่นที่เมืองชิซูโอกะ เป็นเมืองที่อากาศเย็นเหมาะกับการเจริญเติบโตของต้นวาซาบิปลูกแบบขั้นบันไดโดยมีน้ำประมาณ 15 องศาไหลผ่านตลอดเพื่อให้มีรสชาติดีขึ้น ถ้าอากาศเย็นเกินไปใช้พลาสติกคลุมเพื่อเพิ่มอุณหภูมิ กาขยายพันธุ์ในอดีตทำโดยวิธีการแตกหน่อ ปัจจุบันมีนักวิจัยคิดค้นใช้เมล็ดปลูก ต้นวาซาบิใช้เวลาในการเจริญเติบโตประมาณ 1 ปีครึ่ง บริโภคได้ทุกส่วนตั้งแต่รากฝอยจนถึงใบ รับประทานสด นำไปแปรรูป และทำเป็นอาหารสำเร็จรูปต่างๆได้อีกด้วย
บทนำผักแปรรูป
การปลูกผัก เริ่มต้นจากการปลูกผักเพื่อบริโภคในครัวเรือน หรือนำไปแจกจ่ายและจำหน่ายในละแวกบ้าน พอผลผลิตมีมากเกินกว่าที่จะบริโภคและจำหน่ายได้นั้น จึงเกิดการถนอมหรือแปรรูปผักเพื่อบริโภคยามขาดแคลน
ปัจจุบันเกษตรกรส่วนใหญ่หันมาปลูกผักตามความต้องการของท้องตลาด ผักที่มีราคาสูงหรือผักที่ได้รับความนิยมจากผู้บริโภค เกษตรกรจึงหันมาปลูกพืชชนิดเดียวกันเพิ่มขึ้น จึงทำให้ผลผลิตในท้องตลาดมีจำนวนมากเกินความต้องการของผู้บริโภค ส่งผลให้พืชราคาตกต่ำและผลผลิตเกิดการเน่าเสีย ทำให้เกษตรกรเกิดการหาวิธีเก็บรักษาและดัดแปลงผลผลิต เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาและคุณภาพของผลผลิตไม่ให้เสียหาย หรือให้เกิดการเสียหายน้อยที่สุด โดยนำผลผลิตเหล่านี้มาดัดแปลงหรือแปรรูปสินค้าพืชผักอุตสาหกรรม โดยการนำมาดอง เช่น ผักกาดดอง แตงกวาดอง นำมาอบเช่นเห็ดหลินจือ และนำมาแปรรูปในลักษณะต่างๆเช่น ตากแห้ง เชื่อม แช่แข็ง รวมไปถึงการทำน้ำผักเพื่อสุขภาพ นอกจากนี้ยังสามารถแปรรูปผ่านกระบวนการต่างๆเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ เช่น ครีมบำรุงผิว สบู่ แชมพู เป็นการเพิ่มมูลค่าของผลผลิตให้มีความสมบรูณ์ คุณภาพดีขึ้นและแก้ไขปัญหาผลผลิตล้นตลาด
อ้างอิง
หนังสือการแปรรูปผลผลิตการเกษตร
หนังสือ108การถนอมอาหารและการแปลรูป
หนังสืออุตสาหกรรมการแปรรูปผักและผลไม้
หนังสือพืชผักอุตสาหกรรม
หนังสือเทคโนโลยีผักและผลไม้
ผักอุตสาหกรรมคืออะไร?
กิจกรรมที่มีการใช้ทุน วัตถุดิบและแรงงาน เพื่อผลิตสิ่งของหรือจัดให้มีบริการ