УДК 378.4.016 (477)
DOI: https://doi.org/10.59694/ped_sciences.2025.17.134-138
СУЧАСНІ ВИКЛИКИ ВИКЛАДАННЯ АРХЕОЛОГІЧНИХ ДИСЦИПЛІН У ВИЩІЙ ОСВІТІ, МОЖЛИВОСТІ ЗАСТОСУВАННЯ ЦИФРОВИХ ТЕХНОЛОГІЙ
УДК 378.4.016 (477)
DOI: https://doi.org/10.59694/ped_sciences.2025.17.134-138
СУЧАСНІ ВИКЛИКИ ВИКЛАДАННЯ АРХЕОЛОГІЧНИХ ДИСЦИПЛІН У ВИЩІЙ ОСВІТІ, МОЖЛИВОСТІ ЗАСТОСУВАННЯ ЦИФРОВИХ ТЕХНОЛОГІЙ
РАЦ Адальберт Йосипович – PhD, доктор філософії з природничих наук, доцент, кафедра історії та суспільних дисциплін Закарпатського угорського університету імені Ференца Ракоці ІІ
ORCID іD: https://orcid.org/0000-0003-3780-2843
КРУЛЬКО Лариса Володимирівна – кандидат біологічних наук, викладач Комунального закладу вищої освіти «Академія культури і мистецтв» Закарпатської обласної ради
ORCID іD: https://orcid.org/0009-0006-5040-8698
Анотація:
Проведене дослідження підтверджує, що сучасні виклики у викладанні археологічних дисциплін є комплексними та багатофакторними. Вони охоплюють системну фінансову вразливість, соціально-економічні бар’єри, а також когнітивні обмеження традиційних педагогічних методів, які не відображають просторову сутність археологічної науки. На основі аналізу системних викликів та можливостей застосування технологій, пропонуються ключові рекомендації для модернізації викладання археологічних дисциплін у вищій освіті.
Ключові слова: археологія, вища освіта, цифрові технології, просторова компетентність, фахові компетентності, студентоцентрований підхід.
Список джерел:
1. Cobb H, Croucher K. Assembling archaeological pedagogy. A theoretical framework for valuing pedagogy in archaeological interpretation and practice. Archaeological Dialogues. 21 (2): 2014. 197–216. https://doi.org/10.1017/S138020381400021X
2. Cobb, Peter J.; Cobb, Elvan; Liang, Jiafang; Kiyama, Ryushi; and Ng, Jeremy. Theoretical Foundations for Archaeological Pedagogy with Digital 3D, Virtual, Augmented, and Mixed Reality Technologies. 2024. Journal of Archaeology and Education 8. https://digitalcom mons.library.umaine.edu/jae/vol8/iss1/
3. Derudas, Paola and Berggren, Åsa. «Expanding Field-Archaeology Education: The Integration of 3D Technology into Archaeological Training» (2021). Open Archaeology, vol. 7, no. 1, pp. 556- 573. https://doi.org/10.1515/opar-2020-0146
4. Heath-Stout LE, Hannigan EM. Affording Archaeology: How Field School Costs Promote Exclusivity. Advances in Archaeological Practice. 8 (2): 2020. 123–133. https://doi.org/ 10.1017/aap.2020.7
5. Hungarian National Museum Archaeology Database: https://archeodatabase.hnm.hu/en
6. Liang J. Mixing Worlds: Current Trends in Integrating the Past and Present through Augmented and Mixed Reality. Advances in Archaeological Practice. 9 (3): 2021. 250–256. https://doi.org/10.1017/aap.2021.16
7. Richards, J.D., Jakobsson, U., Novák, D., Štular, B. and Wright, H. Digital Archiving in Archaeology: The State of the Art. Introduction, Internet Archaeology 58. 2021. https://doi.org/10. 11141/ia.58.23
8. Sylaiou, S.; Tsifodimou, Z.-E.; Evangelidis, K.; Stamou, A.; Tavantzis, I.; Skondras, A.; Stylianidis, E. Redefining Archaeological Research: Digital Tools, Challenges, and Integration in Advancing Methods. Appl. Sci. 15, 2025. 2495. https://doi.org/10.3390/app15052495