สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงเป็นพระบรมราชินีนาถในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเป็นพระบรมราชชนนีพันปีหลวงในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชสมภพเมื่อวันที่ ๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๗๕ เป็นพระธิดาองค์ใหญ่ใน พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ กับ หม่อมหลวงบัว กิติยากร ได้รับพระราชทานนาม "สิริกิติ์" จากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗
ในด้านการศึกษา ทรงเริ่มศึกษาที่โรงเรียนราชินี ก่อนจะย้ายไปทรงศึกษาต่อที่โรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์ และทรงเริ่มเรียนเปียโน ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๘๙ ได้โดยเสด็จพระบิดา ซึ่งทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นอัครราชทูตประจำประเทศอังกฤษ และฝรั่งเศสตามลำดับ
ณ กรุงปารีส ในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ ทรงมีโอกาสเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (พระราชอิสริยยศในขณะนั้น) และเมื่อครั้งที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงประสบอุปัทวเหตุทางรถยนต์ ณ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ก็ได้ทรงเข้าเฝ้าฯ เยี่ยมพระอาการเป็นประจำ ต่อมาสมเด็จพระราชชนนี (สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี) ทรงประกอบพิธีหมั้นเป็นการภายใน เมื่อวันที่ ๑๙ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๙๒
วันที่ ๒๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๙๓ ทรงเข้าพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส ณ วังสระปทุม และทรงได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์ ต่อมาในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเฉลิมพระยศขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี
วันที่ ๒๘ เมษายน ๒๔๙๓ พระราชพิธีราชาภิเษกสมรส สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระราชทานน้ำพระมหาสังข์ ณ วังสระปทุม
วันที่ ๒๘ เมษายน ๒๔๙๓ พระราชพิธีราชาภิเษกสมรส สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระราชทานน้ำพระมหาสังข์ ณ วังสระปทุม
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา ๔ พระองค์ ได้แก่ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญาฯ, พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว, สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ และ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ฯ
ในปี พ.ศ. ๒๔๙๙ เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออกทรงพระผนวช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งสมเด็จพระบรมราชินีเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ภายหลังเมื่อทรงลาผนวชแล้ว ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระราชอิสริยยศขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
ตลอดระยะเวลาที่ทรงดำรงพระราชอิสริยยศ ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจน้อยใหญ่เคียงคู่พระราชหฤทัยแห่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรฯ ทั้งยังทรงดำรงตำแหน่งสภานายิกาสภากาชาดไทย และทรงมีโครงการในพระราชดำริมากมายเพื่อช่วยเหลือราษฎร อันยังประโยชน์มหาศาลแก่ประเทศชาตินับเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๔๙๙ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ถวายเครื่องอัฐบริขารแด่พระภิกษุพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ภูมิพโลภิกขุ) ในพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ครั้งเสด็จไปเยี่ยมชมฐานทัพทหารราบที่ 27 ของสหรัฐ ใกล้นครราชสีมา เมื่อปี พ.ศ. 2505
พระองค์และพระราชสวามีขณะเสด็จเยือนประเทศเนเธอร์แลนด์ ในปี พ.ศ. 2503
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จออกทรงผนวช จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมแต่งตั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ในภาพนี้ทรงปฏิญาณพระองค์ในรัฐสภา ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม เมื่อวันที่ ๒๐ กันยายน ๒๔๙๙
อ้างอิง: หน่วยราชการในพระองค์, วิกิพีเดียสารานุกรมเสรี