การจกสาว

การจก หรือ การเล่นสาว การจีบสาว

พิธีการแต่งงานของชาวเมืองจันทร์-ตาโกน การเลือกครู่ครอง ในอดีตกวย กูย จะมีประเพณีการจก (การเล่นสาวหรือการจีบสาว) นอกจากประเพณีการจกแล้วในอดีตหากเกิด ความรักกันจนถึงขั้นจะกินอยู่เป็นสามีภรรยากัน จะต้องมีการพูดคุยทำความเข้าใจกันก่อน แล้วจึงจะนำเรื่องไปบอกกับพ่อแม่ ให้รับทราบ แต่ปัจจุบัน สภาพที่เคยปรากฏในอดีตเริ่มเลือนหายเนื่องจากความจำเป็นทางเศรษฐกิจและคลื่นวัฒนธรรมใหม่ ตลอดจนทัศนคติของคนในหมู่บ้านที่เปลี่ยนไป พิธีกรรมที่สำคัญได้แก่ การทาบทามสู่ขอ เมื่อตกลงกันแล้วเห็นว่าทั้งคู่มีความเหมาะสมกัน พ่อแม่ของฝ่ายชายจะให้นาย "ไจมฮา" เป็นผู้ไปทาบทามพ่อแม่หรือญาติผู้ใหญ่ของฝ่ายหญิง พิธีเกี่ยวกับการหมั้น เมื่อทาบทามฝ่ายหญิงแล้วและฝ่ายหญิงตอบตกลงแล้ว ฝายหญิงจะเรียกสินสอดตามฐานะของฝ่ายชาย การหมั้นหรือการรับหมั้นของกวย กูย นั้นเรียกว่า "ไว-พะ-ใบ-มพลู" วันไหว้พ่อครู การหมั้นถือว่าเป็นการบอกกล่าวบรรพบุรุษไปในตัว พิธีแต่งงาน สิ่งที่ขาดมิได้คือ การหาฤกษ์ โดยให้ผู้รู้เป็นผู้หาให้ ประเพณีการแต่งนิยมจัด 2 วันวันแรกเรียกว่า "ไงโรม" (วันรวม) เป็นวันที่ญาติทั้ง 2 ฝ่ายมารวมที่ บ้านงานเพื่อเตรียมความพร้อมในด้านต่าง ๆ วันที่ สองเป็นวันแต่งงาน เรียกว่า "ไงแซน" พิธีหลังแต่งงาน ตอนเช้าเจ้าสาวจะต้องเตรียมแต่งคายเครื่องเซ่น "ยะจุ๊ฮดุง" (ผีบรรพบุรุษ) ที่บันไดขั้นแรกของบ้านเจ้าบ่าว

การเลือกคู่ครองของกูย ในอดีตจะมีประเพณีการจก

(การเล่นสาวหรือการจีบสาว)

การจก หรือ การจีบของชาวกูยนั้นเป็นการจีบแบบรูเดิมของชนชาวกูย กวย

การจกกันนั้นหาดูได้ยากแล้วจะจีบกันก็ต่อเมื่อตอนสาวไหม

ตอนทอผ้า เกี่ยวข้าว ลงดำนา หลังจีบกันเสร็จทางชายจะมาหมั้นก่อนแต่ง 2 ปีทางเจ้าสาวต้องอยู่บ้านทอผ้า ทำปลอกหมอนนุ่น ทำสะนะหรือที่นอนเตรียมรอ ส่วนทางเจ้าบ่าวก็จะเลี้ยงเป็ดไก่ทำสุรา (สาโท)

ไว้เผื่อมาขอทางเจ้าสาวการจกหรือการจีบนั้น จะใช้การเป่าเเคนใส่ทางฝ่ายหญิงฟัง ส่วนวิธีการเกี้ยวก็แล้วแต่วิธีของแต่ละคนผญาในการใช้เกี้ยว

1. โอย...ออยเอ้ย...ออยฮัยพุจะนับหนะหม่องเอ๋อะไฮเซนากลอยนะอาแห๊วะ

เซนามะแหน้ะหนะอาหวั้วะพุหนะหม่องเอ๋อะ

เซนากลอยนะแยง เซแมอือแขงหนะประ

เซแมจะหนะ จะพั่น เซอือฉัลๆแฮงจะนับคลัง โอ้น้อออยเอ้ย

โอย...อาย...เอ้ย...อาย ไฮพุหนะหม่องปาย

ไฮจาละกายติงสำบั้วะ จาตะหลั้วะ ติงโตรม เดอายเอย

2. โอย...ออยเอ้ย...ออย วาสนาข่องฮัยคือการปรัยส่อแบ้ะอือกัน

พุจีอือฮายคืกากลัน หนะหม่องเออะนางเอ้ย

โอย...อาย...เอ้ยอาย หม่วงสุเว่าจีเหลยๆคือจาโดยพุง้วจเดี้ยะแซมดิงควมลำเบี้ยะ หยักออนซายหรวบคะเนย เดอายเอย

3. โอย...แซมเอย..แซม หม่องกูปาเหนีย ดิงบ่ปายไฮคึดเพอะ

เพอะตะปายฮัยอือเพลอะ จาโดยกะพุออ บิกกะพุแอม เดแซมเอย

โอย...อาย...เอ้ย..อาย ดุงหม่วงกะซีนอื้อตรุ้ย

ดุงไฮกะซีนเหนียง บึ่นกูรอมนัว ไปโพธิ์สิจะนับ

การเลือกคู่ครองของกวย กูย ในอดีตจะมีประเพณีการจก (การเล่นสาวหรือการจีบสาว) นอกจากประเพณีการจกแล้ว หากเกิดความรักกันจนถึงขั้นจะกินอยู่เป็นสามีภรรยากัน จะต้องมีการพูดคุยปรับความเข้าใจกันก่อน แล้วจึงจะนำเรื่องไปบอก กับพ่อแม่ให้รับทราบ แต่ปัจจุบัน สภาพที่เคยปรากฏในอดีตเริ่มเลือนหายเนื่องจากความจำเป็นทางเศรษฐกิจและคลื่นวัฒนธรรมใหม่ ตลอดจนทัศนคติของคนในหมู่บ้านที่เปลี่ยนไป แต่ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอันมีเหตุจากการรับเอาวัฒนธรรมอื่นๆ โดยไม่มีการปรับปนวัฒนธรรมเดิม ทำให้การ เกี้ยวพาราสีอย่างอดีตเลือนหายไปจากชุมชน

ข้อมูล เนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นายบัญชา สงสาร

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย ณณฑ์พิศิษฐ์

ข้อมูล TKP อ้างอิง https://www.facebook.com/profile.php?id=100070918502338