Les 2: De hersenen en de zenuwen

We weten wel al wat...
Waarvoor dient ons skelet ook alweer?
Stevigheid en bescherming van de belangrijke delen van ons lichaam)

En onze spieren?
Die zorgen ervoor dat we kunnen bewegen.

Maar weten jullie ook nog welk deel van ons lichaam onze spieren aanstuurt door een signaal te sturen?
Die signalen gaan van de hersenen naar de spieren via de zenuwen. We gaan vandaag enkele proefjes en opdrachten doen om te ontdekken wat de zenuwen kunnen. 

 ___________________________________________________

Het materiaal dat nodig is voor de proefjes staat vooraan op de tafel. Je kan iets komen halen en brengt het terug wanneer je het niet meer nodig hebt. Als het materiaal er niet is, doe je eerst een ander proefje. De proefjes staan uitgelegd in het werkboek. Maak opdracht 1 tot en met 6. 

1 iemand van de groep mag een meetlat uit de bakjes halen. Dit voorwerp mag heel de tijd in je groep blijven.

  ___________________________________________________________

Opdracht 1
proef 1

1 iemand van de groep gaat een dobbelsteen halen.

Voer de opdracht uit. Elk om beurt.

EVEN NADENKEN
Hoe komt het dat het toch een tijdje duurt voor we kunnen reageren?
Omdat het signaal eerst van onze ogen naar onze hersenen moet en dan naar onze hand. Die signalen worden verstuurd via de zenuwen. Je ziet iets, een prikkel gaat via de oogzenuw naar de hersenen, de hersenen sturen via de zenuwen een signaal naar de spieren in je arm/hand dat ze moeten samentrekken. Dat gaat weliswaar razendsnel, maar vergt toch enkele tienden van een seconde. We noemen dat de reactiesnelheid. 

1 iemand van de groep gaat de dobbelsteen terug leggen.

  ___________________________________________________________

proef 2

Voer de opdracht uit. Elk om beurt.

  ___________________________________________________________

proef 3

Lees opdracht 3.
1 iemand van de groep moet op de tafel iets kiezen om opdracht 3 uit te voeren. Een andere leerling sluit zijn/haar ogen. Zodat die niet kan zien welk voorwerp er gebruikt wordt. Jullie wisselen elkaar af.

Als iedereen aan de beurt is geweest, kiezen jullie uit de volgende woorden: temperatuur, aanraking en pijn

Zorg dat de materialen terug op de tafel liggen.

  ___________________________________________________________

proef 4

Voer de opdracht uit.

EVEN NADENKEN
Wat kan je met je huid voelen?
Temperatuur, druk, aanraking maar ook pijn!

Hoe komt het dat we dat kunnen voelen en weten waar we het voelen?
Door de zenuwen, meer bepaald de zenuwuiteinden die onder de huid zitten. Ze sturen een signaal naar de hersenen.

 ___________________________________________________________

opdracht 2

Lees de opdracht.
Denk goed na! Als je iets ziet, waar komen die prikkels toe? Wat verwerkt die prikkels? Wat stuurt dan een signaal door dat je iets moet vast grijpen? Welk deel van je lichaam kan iets vast grijpen?
Kleur de de zenuwbanden die volgens jullie gebruikt worden in deze situatie.

oplossing: Kleur de zenuwbaan van je ogen naar je brein. Daarna van je brein naar je hand.

______________________________________________________________

opdracht 3
proef 5

Lees deze info:
Vergelijk de twee stukken steekschuim, het stuk dat in de zak met water zat en het andere. Het ene zal gedeukt zijn, het stuk in het water zal intact zijn. De zak met water beschermde het blokje. Je kan dit vergelijken met de hersenen. Het blokje schuim is als onze hersenen. Die zijn ook kwetsbaar en worden door ons lichaam beschermd. We leerden in de vorige les dat ze beschermd worden door een deel van het skelet, namelijk de schedel. De hersenen zitten ook in een dun laagje vloeistof dat ze beschermt tegen schokken. Toch blijven ze kwetsbaar.

Hoe kan je je hersenen en schedel beschermen tegen schokken en beschadiging?
Door bijvoorbeeld een helm op te zetten bij het fietsen, door niet met je hoofd ergens bruusk tegenaan te botsen …

Probeer de oefening op te lossen.

_____________________________________________________________

opdracht 4

Lees de informatie in je schrift.

Hoe komt het dat Marc niet meer kon lopen na de operatie?
Zijn ruggenmerg was beschadigd geraakt.

Kan je je voorstellen hoe Marc zich gevoeld moet hebben toen hij het slechte nieuws hoorde? Hoe belangrijk is het ruggenmerg voor ons lichaam? Waarom?
Het ruggenmerg bundelt alle zenuwen en brengt ze naar onze hersenen. Als het ruggenmerg beschadigd is, geraken de signalen van de hersenen niet meer tot bij de lichaamsdelen onder de beschadiging, zoals bv. je benen, en omgekeerd. Dan ben je verlamd aan de onderste ledematen.

Wat bewonder je aan Marc?
Het doorzettingsvermogen, de veerkracht om na een tegenslag toch de moed te vinden om zijn dromen te verwezenlijken. 

Klik op deze website om nog meer te weten te komen over Marc De Hondt.

_______________________________________________________________

opdracht 5

Probeer op internet op te zoeken welk deeltje van je hersenen je gebruikt om te spreken. Duid dit aan op je tekening. Probeer hier niet langer dan 5min aan te besteden.

_______________________________________________________________

opdracht 6

Vul de begrippen: de hersenen - de zenuwen - het ruggenmerg op de juist plaats bij de tekening op pagina 9 in het werkboek. 

________________________________________________________________

De hersenen besturen als het ware ons hele lichaam. Zij zijn het besturingssysteem van onze machine. De zenuwen zijn de kabels/draden waarlangs de signalen doorgegeven worden.

Correctiesleutel 

Wees eerlijk met jezelf en bekijk de correctiesleutel pas wanneer je volledig klaar bent met het maken van je les.

>> correctiesleutel les 2

Digitaal oefenen:

Meld je aan op Kabas >> meld je aan met jouw gegevens (zie agenda)

Hier kan je alles vinden om te oefenen. Filmpjes, simulator, voorbeeldoefeningen enz.

Lesmateriaal

•   werkboek p. 6 - 9

•   kopieerblad 1: weetjes over het menselijk lichaam