- Γαλῆ (=γάτα) - νύμφη

Ἀκούστηκαν διαμαρτυρίες· Ἔξω οἱ λυκοποιμένες!Ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀπ᾽ τὸ ἐρημητήριό του ἔρριξε κεραυνούς· Προσέχετε, ἐπίσκοποι, στὶς χειροτονίες! ἄνθρωποι ἀδοκίμαστοι δὲν πρέπει νὰ προάγωνται. Γιὰ νὰ γίνῃ κάποιος ὀργανοπαίκτης ἀπαιτεῖται ἄσκησι, γιὰ νὰ γίνῃ ἀθλητὴς χρειάζεται προπόνησι, γιὰ νὰ γίνῃ καπετάνιος ναυτικὴ ἐκπαίδευσι, γιὰ νὰ γίνῃ στρατηγὸς γυμνάσια καὶ μάχες· καὶ γιὰ νὰ γίνῃ κληρικὸς καμμιά δοκιμασία; Ἀρκεῖ νὰ τὸ θελήσῃ κάποιος, καὶ θὰ βρεθοῦν ἐπίσκοποι νὰ τὸν χειροτονήσουν.Ὦ σεῖς ἐπίσκοποι, εἶστε φονιᾶδες, σφάζετε ψυχὲς «ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανε» (῾Ρωμ. 14,15· πρβλ. Α΄ Κορ. 8,11)· γιὰ νὰ μὴ φέρετε λοιπὸν εὐθύνη γιὰ τέτοιους φόνους, σταθῆτε προσεκτικοὶ στὶς χειροτονίες. Καὶ γιὰ νὰ κάνῃ ζωηρότερη τὴν προτροπή του ὁ ἅγ. Γρηγόριος ἀναφέρει τὸν ἀκόλουθο μῦθο τῆς γαλῆς (=γάτας).

Μιὰ γάτα, λέει, ἔγινε κάποτε νύφη. Στολισμένη πήγαινε γιὰ τὴ στέψι. Ἀλλὰ ξαφνικά, πάνω στὴ σπουδαιότερη στιγμή, βλέπει ἀπὸ κάποια τρύπα νὰ βγαίνῃ ἕνας ποντικός. Ἡ νύφη ἀναστατώνεται, τὸ ἔνστικτο τὴν κάνῃ νὰ ξεχάσῃ τὴν ἐπισημότητα καί, ὅπως εἶνε, μὲ τὰ πέπλα τῆς νυφικῆς στολῆς, ὁρμάει, χώνεται σὲ σχισμές, κυλιέται, λασπώνεται, γιὰ νὰ συλλάβῃ τὸ θήραμα.

Μιὰ γάτα-νύφη· αὐτὴ εἶνε κατὰ τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο ἡ εἰκόνα τοῦ νέου ἐκείνου ποὺ χωρὶς νὰ δοκιμασθῇ, χωρὶς νὰ ἐλεγχθῇ ἂν ἀπέβαλε τὸν «παλαιὸν ἄνθρωπον» (῾Ρωμ. 6,6. Ἐφ. 4,22. Κολ. 3,9), ὁδηγεῖται νὰ τελέσῃ τοὺς πνευματικοὺς γάμους του μὲ τὴν Ἐκκλησία, νὰ γίνῃ κληρικός.

Καὶ νάτον γίνεται. Μόλις ἔχει χειροτονηθῆ· ἀστράφτει ἡ ἱερατικὴ στολή. Ἀλλὰ κλάψτε τον! Ὁ νέος κληρικός, μὲ τὰ στιχάρια, τὰ ἐπικαλύμμαυχα, τὰ ἐγκόλπια καὶ τὶς μίτρες, ὅλη τὴ νυφικὴ στολὴ ποὺ τὸν ἔντυσε ἡ Ἐκκλησία, δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνας «παλαιὸς ἄνθρωπος», μία γάτα. Εἶνε νὰ μὴ δῇ τὸν ποντικό, τὸ ἀντικείμενο δηλαδὴ ἐκεῖνο, πρόσωπο ἢ πρᾶγμα, ποὺ θὰ ἐρεθίσῃ τὸ πάθος ποὺ κρύβεται στὴν καρδιά του. Τὸ εἶδε; ὁ ταλαίπωρος θὰ ζαλιστῇ, θὰ λησμονήσῃ τοὺς φρικτοὺς ὅρκους, θὰ ὁρμήσῃ πρὸς ἱκανοποίησιν τοῦ πάθους του· καὶ ὁ λαός, ποὺ θὰ τὸν βλέπῃ νὰ κατρακυλᾷ στὰ βάραθρα τῆς ἀτιμίας, θὰ γελᾷ καὶ θὰ ἐλεεινολογῇ ἐκείνους ποὺ μὲ ἐλαφρὰ τὴ συνείδησι τὸν χειροτόνησαν· Μὰ δὲν τὸν βλέπατε; τόσο ἀνίδεοι ἀπὸ ψυχολογία εἶστε; ἦταν γάτα, ἔτρωγε ποντίκια τῶν ὑπονόμων, κ᾽ἐσεῖς θελήσατε νὰ τὸν παρουσιάσετε σὰν νύφη στὸν οἶκο τοῦ Κυρίου. Πόση εἶνε ἡ εὐθύνη σας!

Προσοχὴ στὶς χειροτονίες! αὐτὸ φωνάζει στὰ ποιήματά του ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, αὐτὸ ἐπαναλαμβάνουν καὶ οἱ ἄλλοι δύο ἱεράρχαι, ὁ Μ. Βασίλειος καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τὸ θεόπνευστο ῥητὸ τοῦ ἀπ. Παύλου «Χεῖρας ταχέως μηδενὶ ἐπιτίθει, μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις» (Α΄ Τιμ. 5,22).

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἔλαβε μέτρα, γιὰ νὰ μὴ εἰσέρχωνται στὸ ἱ. θυσιαστήριο ἀνάξιοι ποὺ θὰ παίζουν τὴν κωμῳδία τῆς νύφης - γάτας. Σὲ τοπικὲς καὶ οἰκουμενικὲς Συνόδους ψήφισε ἱ. κανόνες, ὥρισε σωματικά, ἠθικὰ καὶ πνευματικὰ προσόντα ἐκείνων ποὺ θὰ χειροτονοῦνται. Κανένας νεόφυτος, ἀδοκίμαστος, ἀμύητος στὴν ὑψηλὴ θεωρία, νὰ μὴ εἰσέρχεται στὰ ἅγια τῶν ἁγίων. Οἱ πατέρες, γνωρίζοντας τὴ φύσι τοῦ ἀνθρώπου, πόσο ἡ νεανικὴ ἡλικία εἶνε ῥευστὴ μὲ μύριες μεταπτώσεις, ὥρισαν ὡς κατώτερο ὅριο ἡλικίας γιὰ μὲν τὸν διάκονο τὸ 25ο ἔτος συμπληρωμένο, γιὰ δὲ τὸν πρεσβύτερο τὸ 30ὸ ἔτος. Καὶ τονίζουν ὅτι, καὶ ἂν ὑπάρχῃ κάποιος νέος ποὺ ἐμφανίζει ἐξαιρετικὰ ἠθικὰ προσόντα, νὰ μὴ χειροτονῆται πρὶν τὰ κανονισμένα ὅρια ἡλικίας, ἀλλὰ νὰ περιμένῃ τὴν τελείωσι ποὺ φέρνει ὁ χρόνος.

* * *

Ἐάν, ἀγαπητοί μου, ζοῦσε σήμερα ὁ ἅγιος Γρηγόριος, τί θὰ ἔλεγε καὶ τί θὰ ἔγραφε;

Σήμερα, ποὺ τὸ κῦμα τῆς διαφθορᾶς παφλάζει, ποὺ καὶ γέροι παρασύρονται καὶ πέφτουν, ποὺ ἀμφισβητεῖται ἡ ἠθικὴ ὑπόστασι ὅλων λόγῳ ἐξογκώσεως σκανδάλων, ποὺ οἱ ἐχθροὶ τῆς Ὀρθοδοξίας περιπατοῦν κύκλῳ, σήμερα ποὺ οἱ λεγεῶνες τοῦ ᾅδου βγῆκαν γιὰ νὰ διαλύσουν τὸ πνευματικὸ οἰκοδόμημα, σήμερα ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀνάγκη ἀδαμαντίνων ψυχῶν, καὶ ἄρα χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχὴ στὶς χειροτονίες.

Καὶ ὅμως καμμία προσοχή. Ἱεράρχες, μὲ ἀβασάνιστες χειροτονίες, πλημμύρισαν τὴν Ἑλλάδα μὲ κληρικοὺς ἐκ τῶν ὁποίων ἄλλοι μὲν πέταξαν τὰ ῥάσα καὶ ἐτράπησαν εἰς θήραν ποντικῶν, ἄλλοι δὲ φέροντας τὰ ῥάσα ἔγιναν δημιουργοὶ σκανδάλων συνταρακτικῶν. Ἐν τούτοις καμμία τιμωρία, καμμία ἐπίπληξι δὲν τοὺς ἐπιβλήθηκε. Τὰ κατσουλάκια τῶν μητροπολιτικῶν αὐλῶν ἔγιναν νύφες, φόρεσαν στολὲς διακόνων, πρεσβυτέρων, ἀρχιμανδριτῶν, καὶὁ διάβολος ἄναψε φωτιὰ μεγάλη στὴν Ἐκκλησία.

Χειροτονοῦνται ἄγαμοι διάκονοι νεαροὶ σπουδασταὶ 22-23 ἐτῶν. Γιατί, παρακαλῶ, τέτοια βιασύνη; Μήπως εἴμαστε σὲ καιρὸ διωγμοῦ, ἐσφάγησαν ὅλοι οἱ κληρικοὶ κ᾽ εἶνε ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ ἐπανδρωθοῦν τὰ κενά; Μήπως οἱ νεαροὶ πρόκειται νὰ πᾶνε σὲ χωριὰ τῆς παραμεθορίου ποὺ ἔχουν χρόνια νὰ δοῦν παπᾶ; ἢ μήπως κάποιος ἀπ᾽ αὐτοὺς θὰ γίνῃ ἐφημέριος λεπροκομείου σὲ κάποιο ἀπομονωμένο νησί;

Ἡ βιασύνη εἶνε γιὰ ν᾽ἀποφύγουν τὴ στράτευσι καὶ τὴ θητεία. Δυστυχισμένα πλάσματα! δὲν σᾶς δίδαξε κανείς, ὅτι τὸ βάρος τῆς ἱερωσύνης εἶνε χίλιες φορὲς μεγαλύτερο κι ἀπ᾽τὴν πιὸ δύσκολη στρατιωτικὴ θητεία; Δὲν σᾶς τόνισε κανείς, ὅτι ὑπάρχουν ἀπαγορευτικοὶ κανόνες - νόμοι τῆς Ἐκκλησίας κι ὅτι δὲν μπορεῖτε ἀτιμωρητὶ νὰ ἐγκαινιάζετε τὴ σταδιοδρομία σας μὲ ἀντικανονικὲς πράξεις; Δὲν σᾶς εἶπε κανεὶς γιὰ τοὺς πειρασμοὺς ποὺ θὰ πέσετε ἂν ὑποσχεθῆτε πρὶν τὴν ὥρα σας ἐνώπιον Θεοῦ παρθενικὴ ζωή; Δὲν σᾶς ἀνέφερε κανεὶς τὸ ὄνομα κάποιου Θεοδώρου, τοῦ μετέπειτα ἐπισκόπου Μοψουεστίας, ποὺ λόγῳ μιᾶς Ἑρμιόνης ξέπεσε κι ἀγάπησε τὸν κόσμο, καὶ τὸν ὁποῖο μετὰ βίας κατώρθωσε νὰ ἐπαναφέρῃ στὴ μοναχικὴ ζωὴ ὁ ἱ. Χρυσόστομος; Εἶστε σεῖς ἀνώτεροί του; ἢ ὑπάρχουν σήμερα Χρυσόστομοι νὰ σᾶς ἐπαναφέρουν στὸ δρόμο σας;

Ἀλλ᾽αὐτοὶ ποὺ σᾶς χειροτόνησαν ἔχουν μεγαλύτερο κρίμα. Δὲν μᾶς ἐνδιαφέρουν τὰ ὀνόματά τους· ὅποιοι κι ἂν εἶνε, δὲν εἶνε ἀνώτεροι ἀπὸ Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Καὶ νέα Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἂν κάποτε συνεκαλεῖτο, θὰ ἔπρεπε ὄχι μόνο νὰ μὴ μειώσῃ τὸ ὅριο ἡλικίας γιὰ ἱερωσύνη, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸ αὐξήσῃ, ἔχοντας ὑπ᾽ὄψιν τὴ διαφθορὰ τῶν ἐσχάτων ἡμερῶν. Ὅπως εἶπε κάποιος καθηγητής, τέτοιες χειροτονίες ἀποτελοῦν ἔγκλημα ἐσχάτης προδοσίας ἱερῶν θεσμῶν τῆς Ἐκκλησίας καὶ προκαλοῦν, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἰωσὴφ Βρυέννιος, τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ σὲ ἄρχοντες καὶ ἀρχομένους. Ἂς ποῦμε κ᾽ἐμεῖς μαζὶ μὲ τὸν συγγραφέα τοῦ Πηδαλίου ἅγ. Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη· «Ἵλεως γένοιτο ὁ Θεὸς διὰτὴν τωρινὴν παράβασιν τῶν κανόνων τούτων».

* * *

Φοιτηταὶ τῆς θεολογίας, σπουδασταὶ τῶν ἱερατικῶν σχολῶν, εὐέλπιδες τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τῆς πατρίδος, σ᾽ἐσᾶς τώρα ἀπευθύνομαι. Ὅσοι ἔχετε ἐπιθυμία νὰ ντυθῆτε τὸ ῥάσο τοῦ κληρικοῦ, μὴ βιαστῆτε. Μὴ παρασυρθῆτε ἀπὸ προηγούμενα παραδείγματα. Σεβαστῆτε τὴν τάξι τῆς Ἐκκλησίας, νόμους ποὺ θέσπισαν ἅγ. πατέρες «τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες»(῾Ρωμ. 12,11). Προτοῦ ν᾽ἀποφασίσετε, πάρτε στὰ χέρια σας τὴ Γραφή, τὸ Πηδάλιο, τοὺς Περὶ ἱερωσύνης λόγους τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου, τὸν Ἀπολογητικὸ καὶ τὰ Ἔπη τοῦ ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τὰ Ἀσκητικὰ τοῦ Μ. Βασιλείου. Πάρτε φτερὰ καὶ πετάξτε, ἀναζητῆστε μέρος ἀπομακρυσμένο - ἐρημικό, κ᾽ ἐκεῖ «ἑαυτοῖς καὶ τῇ ἁγίᾳ Τριάδι συστρεφόμενοι» μελετῆστε, γνωρίστε τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς τῆς τόσο ἀπατηλῆς, καταληφθῆτε ἀπὸ τὸ δέος τῆς θεότητος, καὶ ἀκούγοντας τὴ φωνὴ τῆς κλήσεως τρέμοντας γιὰ τὶς εὐθῦνες βαδίστε, ἡγεμονεύοντας ἐπὶ τοῦ ἑαυτοῦ σας καὶ τοῦ λαοῦ, σῴζοντας τοὺς ἑαυτούς σας καὶ τὴν ἀγαπητή μας πατρίδα.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(περιληπτικὴ μεταφορὰ ἄρθρου

ἀπὸ τὴν «Σπίθα» [φ. 122/Φεβρ. 1952])