Tác giả : Bảo Anh

Sưu tầm : LN. Phượng

(NetCodo) Vả là món ăn dân dã của người dân Huế và là món ngon không thể thiếu đối với du khách khi đến Huế. Món ngon này để lại trong lòng người Huế xa quê nỗi nhớ quê nhà.

Cây vả

Ở những ngôi chùa, các nhà miệt vườn Kim Long, Nguyệt Biều,.. hầu như chùa nào, nhà nào cũng có trồng một vài cây vả trong vườn. Thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), có tên La tinh: Ficus auriculara Lour, cây vả dễ trồng, ít cần phân bón chăm sóc, cứ thế theo thời gian mưa nắng lớn lên, cho quả. Chiều cao của cây vả không cao không thấp, gốc vả rất lớn, cành tỏa rộng che bóng mát cả một khoảng vườn. Lá vả to như lá sen, tán rộng. Trái vả mọc theo thân, cành cây, mọc thành từng chùm, mỗi chùm có hơn cả chục trái xanh tươi, mỗi trái lớn bằng nắm tay, trái vả tròn dẹt, vỏ màu xanh lục có lông tơ mịn màng.

Quả vả mọc thành chùm trên những cành già hoặc ở gốc thân, trên những nhánh riêng không có lá.

Vỏ xanh - thịt trắng - lòng đỏ

Trái vả được bán tại các chợ ở Huế

Mùa vả kéo dài từ tháng 12 tới tháng 3. Các thời gian khác trong năm cây vẫn cho trái lai rai. Đây được xem là một trong những đặc sản quý của Huế.

Nhiều món ăn từ trái vả

Từ trái vả các bà nội trợ Cố đô chế biến nhiều món ăn và để làm thuốc hỗ trợ chữa bệnh.

Vả trộn xúc bánh tráng: Chọn những trái vả thật tươi, vỏ xanh biếc, ruột đỏ hồng. Đun nước thật sôi rồi mới cho vả vào luộc đến khi mềm (nhừ quá sẽ không ngon), vớt ra cho vào nồi nước lạnh để nguội rồi đem ngọt vỏ. Lấy dao cắt lát mỏng hình chữ C, dùng tay trực tiếp hoặc cho vào vải màn vắt mạnh cho kiệt nước. Mè rang chín vàng, thịt nạc và da heo cắt thành hột lựu. Cuối cùng cho vả bóp tơi và thịt, da heo, tôm, mè vào xoong trộn đều với mía, bột ngọt, tiêu, ớt,.. sao cho vừa miệng. Khi cho ra dĩa nên trang trí trên bề mặt ít rau thơm, rau ngò sao cho bắt mắt. Cầm miếng bánh tráng mè đã nướng vàng, giòn để xúc vả trộn, cho vào miệng nhai rôm rốp, hương vị là lạ vừa mặn vừa ngọt, béo bùi, ăn hoài không chán.

Du khách khi đến Huế, ở bất kỳ địa điểm nào cũng đều có thể thưởng thức món vả trộn.

Sườn non hầm trái vả: Sườn non rửa sạch, chặt miếng nhỏ. Vả gọt vỏ, bổ múi cau mỏng. Phi thơm hành tím, cho sườn vào xào săn. Cho vả vào đảo đều, nêm gia vị. Châm nước dùng vào, hầm khoảng 15 phút cho đến khi sườn mềm, tắt bếp, múc ra tô, rắc tiêu, dùng nóng với cơm trắng. Quả vả có nhiều thành phần dinh dưỡng như glucoza, xit hữu cơ, men lipid, men protein, quinic, axit, canxi, kali, Vitamin C, B1… Kinh nghiệm trong dân gian cho thấy, quả vả đem hầm với giò heo hoặc sườn là món ăn lợi sữa cho phụ nữ.

Sườn non hầm trái vả

Vả chua ngọt: Vào ngày Tết, ở Huế ngoài những món sang trọng như nem, chả, tré… còn có một vài món dân dã để nhâm nhi cùng rượu rất tuyệt vời, đó là trái vả chua ngọt. Món nhậu này luôn hiện hữu và chiếm vị trí không kém phần quan trọng trong thực đơn ngày Tết của mọi nhà.

Trước tiên, chọn những trái không quá già, dầm với nước pha một ít muối, vài giọt chanh cho bớt vị chát. Sau đó khứa từng lát mỏng theo hình tròn của trái vả cho đẹp mắt. Sắp vả vào lọ thủy tinh, đổ hỗn hợp dấm và đường đã đun sôi để nguội, thêm ít ớt đỏ tươi, một vài múi tỏi để có vị cay, lưu ý là phải có gừng để có được mùi thơm và giúp bụng ấm hơn.

Ngoài ra, vả còn là món ăn kèm trong rau sống, để ăn với bánh khoái, nem lụi, vả với tôm chua thịt phay, ... Đơn giản nhất, trái vả gọt vỏ cắt miếng vừa phải chấm mắm ruốc ăn kèm thịt heo luộc. Chỉ nhắc thôi cũng đủ thèm chảy nước miếng!

Bảo Anh

Trở lại Trang Chính