Trà xanh và những công dụng
bảo vệ sức khỏe
Kim Khánh sưu tầm
Ai cũng biết, trà xanh có những công dụng quan trọng đối với sức khỏe. Một chén trà mỗi sáng cho phép hạn chế sự phát triển của căn bệnh ung thư, giúp điều trị căn bệnh tim - mạch giúp lợi tiểu, giúp tiêu hóa tốt…
Uống một chén trà vào mỗi buổi sáng cũng giúp bạn nâng cao khả năng đề kháng của cơ thể, tăng cường sinh lực và dự phòng hiệu quả nguy cơ bệnh tật…
1. Trà xanh với sức khỏe trẻ em
Trà không chỉ có tác dụng với người lớn, trà xanh còn có tác dụng với cả trẻ nhỏ. Với một liều lượng vừa đủ, nước trà cũng có tác dụng tốt cho sức khỏe của con trẻ. Nếu mỗi ngày, bạn cho trẻ uống 2-3 ly (2g trà/ly), uống vào buổi sáng và uống khi nước trà còn ấm có thể bổ sung sinh tố, chất đản bạch, đường và chất flouride cho cơ thể.
Trà còn có thể chống chứng biếng ăn, tốt cho việc tiêu hóa, giúp các em thanh nhiệt cơ thể. Hàm lượng chất flueride trong trà khá cao, cho trẻ uống với liều lượng thích hợp, khuyến khích thói quen dùng trà súc miệng, không chỉ giúp xương được chắc mà còn có tác dụng giúp ngừa sâu răng. Ngoài ra, dùng những chén trà xanh thật đặc, khi nước trà còn đang nóng thả vào vài viên đá cục để kết tủa acid tannic và dùng nước trà rửa hoặc tắm sẽ làm cho làn da tươi sáng, mịn màng hơn.
Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý liều lượng trà mỗi ngày của trẻ con. Trẻ càng nhỏ càng phải lưu ý về liều lượng. Vì uống nhiều nước trà sẽ làm cho lượng nước trong cơ thể các em tăng lên (tăng gánh nặng cho tim, cho thận…). Cho trẻ uống trà đậm hoặc quá đậm, sẽ kích thích tinh thần của trẻ hưng phấn thái quá, nhịp tim nhanh, dẫn đến mất ngủ.
Trà quá đậm có nhiều acid tannic, có thể kết hợp với chất đản bạch trong thức ăn để hình thành acid tannic đản bạch và đông cứng lại sẽ ảnh hưởng đến tiêu hóa (gây khó tiêu, táo bón…) và hấp thu, làm giảm sự thèm ăn của trẻ… Nếu cho trẻ sơ sinh uống trà, chất acid tannic trong trà có thể hợp cùng chất sắt, biến thành muối sắt acid không tan trong đường ruột, làm cơ thể kém hấp thụ, từ đó làm cho lượng dự trữ của chất sắt bị giảm, lâu dần sẽ xảy ra tình trạng thiếu máu.
2. Tác dụng của trà xanh với sức khỏe của người lớn
Ngoài những tác dụng đối với trẻ nhỏ, trà xanh có tác dụng tốt đối với sức khỏe của người lớn. Đông y học cổ truyền và y học Trung Hoa cho rằng, trà thuộc tính mát, mùi vị ngọt, bùi và đắng. Có tác dụng giúp tinh thần tỉnh táo, giải khát lợi tiểu, giúp giải độc và tiêu hóa tốt… Dưới đây là những tác dụng quan trọng của trà xanh:
- Lợi tiểu, giảm huyết áp: Uống trà giúp lợi tiểu và giảm sung, ức chế sự hấp thu của tiểu quản thận, kích thích trung khu vận động của huyết quản, gia tăng độ lọc thanh thải của thận, từ đó tạo tác dụng lợi tiểu. Ngoài ra, hóa chất hỗn hợp trong trà còn có tác dụng giúp ổn định tình trạng huyết áp, những bệnh nhân cao huyết áp động mạch rất thích hợp khi uống lượng trà vừa phải.
- Giúp làm tan mỡ, giảm cân: Trà có công dụng giúp tiêu hóa tốt và làm tan mỡ, có thể giúp ích trong việc giảm thể trọng. Đó là vì chất caffeine trong trà giúp nâng cao lượng tiết ra của dịch dạ dày (dịch vị), từ đó giúp tiêu hóa nhanh, tăng cường năng lực phân giải lượng mỡ thừa trong cơ thể. Tuy nhiên, hiệu quả của trà tác động ở mỗi người mỗi khác, có sự thích ứng của riêng từng cá nhân.
- Phòng chống bệnh tim - mạch: Hợp chất trong trà có hiệu quả tăng cường độ đàn hồi của cơ tim, giảm lượng mỡ trung tính và cholesterol trong máu; sinh tố nhóm C và sinh tố nhóm P, cũng có tác dụng xúc tiến việc bài tiết cholesterol. Caffeine, theophylline và pentoxiphyline có trong trà giúp kích thích một cách trực tiếp mở rộng huyết quản, để máu có thể đến tim một cách ổn định và đầy đủ.
- Chống lão hóa: Rất nhiều tài liệu trên thế giới hiện nay đều chứng minh được điều này. Trà có tác dụng chống lão hóa (hay gọi là oxy hóa) là nhờ vào các chất sinh tố và acid amino khác nhau, vì thế uống trà thường xuyên có thể phòng ngừa được tình trạng cơ thể thiếu sinh tố các nhóm A, C và B… Uống trà một thời gian dài có ích cho việc dự phòng bệnh tật và kéo dài tuổi thọ ở người cao tuổi. Tại Nhật Bản, những người thích trà đạo thường sống thọ và sắc mặt hồng hào hơn.
- Tăng cường khả năng tình dục: Trà cũng có lợi cho việc tăng cường khả năng tình dục. Trong thành phần của trà có chứa 20 - 30% hợp chất có thể ức chế và diệt vi khuẩn, ngăn ngừa cơ quan sinh dục khỏi bị viêm nhiễm. Một ví dụ nữa là hương vị trà có tác dụng hưng phấn thần kinh, chống mệt mỏi.
3. Uống trà một cách khoa học
Trà có nhiều ưu điểm, nhưng cũng có những tác hại, trà không phải là hoàn mỹ, phải tùy theo thời gian, địa điểm và con người. Cần chú ý là, uống trà không phải thích hợp với tất cả mọi người, độ đậm nhạt và lượng trà thì mỗi người đều có sự khác biệt. Vì vậy, khi thưởng thức trà hãy nhớ 6 chữ “khoa học, cẩn thận, đúng lượng”.
Người cao tuổi chỉ nên uống trà ở mức độ vừa phải. Những người mắc bệnh tim, thận, chức năng của dạ dày và đường ruột rối loạn nghiêm trọng, khi uống trà phải cẩn trọng. Bệnh nhân thiếu máu và cơ tim bị tắc nghẽn nên uống trà xanh. Người cao tuổi bị tháo dạ không nên uống hồng trà, trái lại, những người cao tuổi với thể chất yếu thì nên uống hồng trà.
Người ăn chay và người bị gãy xương không nên thường xuyên uống trà. Bởi vì người ăn chay rất dễ mắc chứng thiếu chất sắt và chất đạm (hay chất đạn bạch). Theo các nhà khoa học, người ăn chay uống nước trà thường xuyên càng dễ bị chứng thiếu máu và thiếu chất sắt.
Một trong những lợi ích của việc uống trà thường xuyên là ức chế mỡ tích tụ trong cơ thể, có hiệu quả trong việc phòng chống chứng béo phì nhưng hỗn hợp hóa chất trong trà sẽ giúp cơ thể ngăn cản hấp thu chất đản bạch, vì thế uống trà lâu dài rất dễ dẫn đến trở ngại trong việc hấp thu chất đản bạch, đồng thời ức chế sự hấp thu của cơ thể đối với chất vôi và sinh tố nhóm B. Do đó, người mà cơ thể quá gầy hoặc có thói quen ăn uống thiếu đạm (chất đản bạch) tốt nhất hãy tránh việc uống trà thường xuyên và quá lượng.
Uống trà lâu ngày sẽ dẫn đến chứng loãng xương khi về già. Bởi vì hàm lượng caffeine trong trà có thể ngăn chặn sự hấp thu chất vôi sẽ bị mất đi trong xương mà còn không được bổ sung, dẫn đến chứng loãng xương.
4. Uống trà vào lúc nào là thích hợp nhất?
- Khi thức dậy nên uống 1 tách trà: Vì sau một đêm dài cơ thể đã tiêu hao một lượng nước đáng kể, uống 1 tách trà vào buổi sáng, không những kịp thời bổ sung lượng nước mà còn có thể hạ huyết áp đến mức ổn định.
- Sau khi ăn nhiều dầu mỡ nên uống trà: Chất đản bạch trong những thức ăn nhiều dầu mỡ thường rất phong phú, thời gian tiêu hóa chậm (khoảng 4 giờ đồng hồ), vì thế sau khi ăn sẽ không thấy mau đói. Thức ăn tồn tại quá lâu trong dạ dày, sẽ làm cho chúng ta cảm thấy khát nước. Lúc này uống trà đậm sẽ có lợi trong việc nhanh chóng đưa thức ăn vào đường ruột, làm cho dạ dày dễ chịu hơn. Nên uống trà nóng và không quá nhiều, nếu không sẽ làm loãng dịch dạ dày, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
- Sau khi ăn mặn nên uống trà: Ăn mặn không có lợi cho sức khỏe, nên nhanh chóng uống trà để lợi tiểu, bài tiết lượng muối dư thừa trong cơ thể. Uống trà, nhất là loại trà xanh có hàm lượng catechins cao, có thể ức chế sự hình thành những chất gây ung thư, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể (hay sức đề kháng).
- Sau khi ra nhiều mồ hôi nên uống trà: Lao động thể lực quá sức và làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, sẽ bài tiết ra lượng mồ hôi rất lớn, lúc này uống trà có thể nhanh chóng bổ sung lượng nước cho cơ thể, giảm nồng độ
5. Trà xanh và những công dụng bảo vệ sức khỏe
Người làm việc trong môi trường bức xạ như công nhân khai thác quặng, bác sĩ, y tá làm việc trong phòng chụp Xquang, người làm việc thường xuyên trước màn hình computer hay ngồi xem truyền hình trong một thời gian dài và những ai làm việc với máy photocopy nên uống trà. Bởi vì những công việc trên ít nhiều tác dụng bức xạ, trà có tác dụng chống bức xạ nhất định, uống trà thường xuyên có lợi cho sức khỏe đối với những đối tượng trên.
Những người làm việc về khuya và lao động trí óc nên uống trà. Trong thành phần của trà có caffeine, giúp cho đầu óc tỉnh táo, sẽ có lợi cho hoạt động tư duy, tăng cường khả năng suy nghĩ, nâng cao hiệu quả công việc.
Người mắc bệnh tiểu đường nên thường xuyên uống trà: Triệu chứng của bệnh tiểu đường là đường trong máu (đường huyết) quá cao, khát nước, mất sức, uống trà có thể giúp hạ đường trong máu một cách hiệu quả, có tác dụng giải khát và tăng cường thể chất, thông thường bệnh nhân tiểu đường nên uống trà xanh, lượng trà có thể tăng dần và uống vài ba lần trong ngày.