Kim Anh sưu tầm

Trong cuộc hành trình dạo quanh Saigon với cảm giác nhẹ nhàng của chuyến rong chơi . Một điểm đến không phải là thắng cảnh, nhưng luôn thu hút mỗi ngày cả ngàn người tới tham quan, đông nhất là du khách nước ngoài. Đó là Bưu điện TP Saigon tại số 2 Công xã Paris.

Lịch sử

Ngay sau khi đánh thành Gia Định, chiếm được vùng đất Sài Gòn, Pháp đã thiết lập hệ thống thông tin liên lạc. Ngày 11.11.1860, "Sở dây thép" Sài Gòn (tức Bưu điện Sài Gòn) được thành lập. Ông Phạm Văn Trung là người Việt Nam đầu tiên làm giám đốc Bưu điện An Nam tại Sài Gòn.

Tháng 1. 1861 Nhà bưu điện đầu tiên được Pháp xây cất đơn giản, lợp ngói âm dương, có rào bằng tre chẻ nhỏ cắm trên vách đất hơi thấp. Sau hai năm xây dựng,ngày 13.1.1863, Sở dây thép Sài Gòn được chính thức khánh thành và phát hành “con cò" (người Sài Gòn xưa hay gọi con tem là con cò) đẩu tiên. Năm 1864, dân chúng Sài Gòn bắt đầu gởi thơ qua nhà "dây thép" (hệ thống bưu điện).

Lúc mới xây dựng gồm 2 khu: Khu Bưu chính và điện tín (lúc đó Bưu chính và điện tín còn hoạt động riêng lẻ). Nhà Bưu chính ngó ra góc Nguyễn Du – Đồng Khởi, Nhà Điện tín nhìn về góc Lý Tự Trọng – Đồng Khởi.

Năm 1886, Bưu điện Sài Gòn được xây cất lại với qui mô hiện đại thay thế cho trụ sở và khu nhà ở cũ, tòa nhà bưu điện thành phố được xây dựng lại theo đề án của kiến trúc sư người Pháp là Vilơdic.. Đến năm 1891, trụ sở mới của Bưu điện Sài Gòn được chính thức khánh thành. Trước đó, đường dây thép Sài Gòn - Qui Nhơn - Đà Nẵng - Huế - Vinh - Hà Nội dài 2000 km đã được chính thức hoàn thành (vào ngày 22.3.1888). Năm 1889 mở thêm đường liên lạc điện báo Sài Gòn - Băng Cốc để phục vụ cho giới kinh doanh thương mại. Từ ngày 1.7.1894 Sài Gòn bắt đầu sử dụng hệ thống điện thoại.

Nhà Bưu điện được xây dựng xong, trở thành một loại hình dịch vụ lạ và gây ấn tượng rất mạnh với dân chúng. Ngày nay hệ thống bưu chính viễn thông trở nên quen thuộc với mọi người dân nhưng từ nửa đầu thế kỷ 20 trở về trước hệ thống bưu điện vẫn còn xa lạ đối với nhiều người dân Sài Gòn

Bưu Điện Saigon trước 1975

Người thiết kế Bưu điện Sài Gòn là một người rất nổi tiếng – kiến trúc sư Gustave Eiffel, người đã tổ chức thiết kế tháp Eiffel, tượng nữ thần Tự do, cầu Long Biên (Hà Nội), cầu Trường Tiền (Huế).

Kiến trúc mái vòm rất độc đáo

Toà nhà Bưu điện Sài Gòn là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng của thành phố, có nhiều đặc trưng của phong cách kiến trúc châu Âu và châu Á quyện vào nhau. Tòa nhà tọa lạc bên hông Vương cung Thánh đường (Nhà thờ Ðức Bà) ở quảng trường Công Xã Paris. Vẻ đẹp độc đáo của toà nhà bưu điện thành phố càng được tôn lên vì trước mặt nó có một công trình lộng lẫy là Nhà thờ Đức Bà với tháp chuông cao vút... Từ đó đến nay, tòa nhà này luôn là trung tâm bưu điện của thành phố.

Bưu Điện Saigon ngày nay

Tòa nhà nổi bật với sự bố cục cân đối của các hạng mục công trình mang tính thẩm mỹ cao. Các chi tiết cân đối, chia đều ra hai bên, đối xứng nhau qua một "trục" trung tâm. Mặt tiền có kết cấu hình khối, với vòm cung phía trên các cửa. Hệ thống cột, trụ chính, phụ, mái hiên đều có kết cấu hình khối vuông. Trên mỗi đầu trụ, cột được chạm khắc hoa văn, phù điều công phu, tỉ mỉ. Ở mặt tiền tòa nhà có hệ thống đường viền, đường chỉ là những chuỗi hoa văn chạy ngang, tạo nên vẻ đẹp, sự cân đối và làm cho tòa nhà có vẻ như không cao lắm.

Bên trong tòa nhà là hệ thống vòm cung sát cửa chính và vòm cung dài bên trong. Vòm cung lớn được chống đỡ bởi bốn trụ sắt nằm bốn góc, mỗi cột chống đỡ bốn kèo sắt tỏa ra bốn phía. Vòm cung dài được chịu lực bởi hai hàng trụ sắt hai bên. Các điểm tiếp nối giữa trụ và kèo sắt được thiết kế công phu, chạm khắc thành những chi tiết có hoa văn đẹp.

Với hệ thống vòm cung này, tòa nhà trở nên cao, rộng rãi và thoáng mát, thích hợp với một nơi thường có nhiều người ra vào. Với thiết kế độc đáo từ trong đến ngoài như vậy, tòa nhà Bưu điện Sài Gòn có thể xem là một công trình xây dựng có phong cách độc đáo về kiến trúc, màu sắc của Sài Gòn lúc bấy giờ.

Trên vòm mái trong tiền sảnh của toà nhà có hai bản đồ lịch sử: “Saigon et ses environs 1892” và “Lignes télegraphiques du Sud Vietnam et du Cambodge 1936”.

Ngày nay, xung quanh tòa nhà chính còn có thêm một số công trình kiến trúc làm kho tàng, lắp đặt những máy móc, thiết bị bưu điện truyền tin hiện đại…

Bước chân vào bưu điện, sẽ gặp những hàng lưu niệm, ngay giữa tòa nhà là một quầy hàng bán đủ loại hàng hóa, rộn rịp bán mua. Ngay cả các quầy ATM cũng làm theo kiểu cửa cổ xua thật bắt mắt. Đặc biệt là các quầy bán tem lưu niệm rất thu hút khách nước ngoài mua để kỷ niệm chuyến đi. Những chiếc quạt trần quay đều đặn trên vòm nhà để xua cái nóng.

Bước chân vào Bưu điện Sài Gòn, có cảm giác nhưu bước chân vào một thế giới cổ xưa. Có thể nghỉ chân tại những chiếc ghế dài bằng gỗ đánh bóng vẹc-ni, mà tuổi đời những chiếc ghế ấy dễ cũng cả trăm năm.

Trở lại Trang Chính