Hoài Hương sưu tầm & tổng hợp

Trong tín ngưỡng của người Việt Nam mắm tôm là thức ăn có tác dụng xua đuổi tà ma. Người ta cho rằng ma quỷ rất sợ loại mắm này, người ăn mắm tôm sẽ không bị ma quỷ làm hại. Để mắm tôm ở trong nhà sẽ tránh hồn ma hiện về. Không chỉ người dân đồng bằng thích ăn mắm tôm mà rất nhiều người dân tộc miền núi cũng rất quý loại mắm này. Có một số người dân tộc miền núi còn có tục lệ là nhà dù nghèo đến mấy khi giỗ cha cũng phải có mắm tôm để cúng.

Để làm được một mẻ mắm tôm ngon người dân thường sẽ có một công thức riêng cho mình. Tuy nhiên một quy trình chung để làm ra loại nước chấm kì lạ này là ủ moi biển. Moi biển là một loại giáp xác nhỏ trong như con tép ở miền Nam . Bản thân loài này có màu tím thẫm và mùi nồng đặc trưng của biển.

Moi biển khi mang lên bờ sẽ được sơ chế sạch sẽ rồi mang đi chà nát ra. Moi tươi sau khi chà sát sẽ đem trộn và ủ với lượng muối theo từng công thức. Tùy theo lượng muối mà sẽ có những dạng mắm tôm khác nhau. Công đoạn cuối cùng là cho hỗn hợp vào vại hoặc lu rồi đem đi phơi nắng

Mắm tôm thường được đánh với nước cốt chanh hay rượu trắng cho đến khi sủi bọt để dậy mùi và làm loãng, có thể thêm một chút xíu đường cho vị đỡ gắt.

Mắm tôm khi được pha chế sẽ có màu ửng hồng, dậy mùi thơm chứ không bị nồng nặc mùi. Để pha được mắm tôm ngon cũng nhờ vào sự khéo léo, vị giác tốt của người đầu bếp.

Khách ẩm thực sẽ cảm nhận được đủ vị chua, cay, mặn, ngọt của nước chấm mắm tôm Vị chua của chanh, vị cay của một chút ướt tươi xắt nhỏ, vị mặn của mắm tôm và vị ngọt của một chút đường. Tất cả hòa quyện với nhau khiến cho khách chỉ cần chấm ăn kèm với món ăn khác cùng với bún thôi sẽ thấy vừa lạ miệng lại vừa thấy ngon không thể cưỡng lại thêm được nữa. Sẽ tuyệt vời hơn nếu ta ăn kèm với rau sống: Rau húng quế, dưa chuột, rau kinh giới hay rau tía tô, chắc chắn sẽ khiến khách ẩm thực không hề thất vọng.

Bát mắm tôm sóng sánh, hấp dẫn thị giác của thực khách vô cùng

Mắm tôm có mặt trong nhiều món ăn dân dã miền quê, nhất là những món miền Bắc như bún đậu mắm tôm, cà pháo dầm mắm tôm, nộm rau muống.

Mắm tôm khi được dùng để ăn với bún đậu mắm tôm hay chả cá Lã Vọng có thể pha thêm một chút mỡ rán nóng.

Khi dùng làm nước chấm lòng lợn, thịt luộc, thịt chó thì có thể ăn kèm theo các loại rau thơm, khế chua, chuối chát, hay riềng tươi, tùy theo loại thịt

Trong các món nấu, mắm tôm là thức không thể thiếu khi pha chế món rựa mận và giả cầy. Các món nước như bún riêu và bún thang đều lấy vị mặn mòi của mắm tôm để quyện lấy các hương vị kia.

Bún đậu mắm tôm

Một “mẹt” bún đậu mắm tôm

Ngay từ cái tên đã dễ dàng cho ta biết được sự kết hợp hài hòa giữa bún đậu và mắm tôm, những món ăn nghe tên đã thấy giản dị, gần gũi với cuộc sống của người dân Hà Nội. Một “mẹt” bún đậu mắm tôm bao gồm rất nhiều những thức ăn kèm: Đậu phụ rán vàng, thịt chân giò, nem rán, dồi, lòng lợn và đặc sản “Chả Cốm” của Hà Nội nữa. Chỉ cần thưởng thức một suất bún đậu như vậy thôi, ta đã cảm thấy mình sẽ có một bữa ăn ngon, rẻ và no nê rồi.

Đậu phụ rán thơm ngon

Từng miếng đậu phụ phải được chọn trắng, mềm rất cẩn thận, rán làm sao cho bên trong và bên ngoài đều có độ chín vàng, mềm, giòn tan và có mùi thơm lừng của đậu tương. Món ăn nhìn đơn giản vậy thôi, nhưng chỉ cần ăn thử một miếng thôi, chắc chắn rồi lại muốn ăn thêm nhiều hơn nữa.

Những miếng chả cốm mềm, được rán chín vàng

Sau món đậu chiên ngon được rán nóng hổi và bày lên đĩa, sẽ không thể quên được món Chả cốm hấp dẫn mà mọi người hay thường ăn. Đây chính là món ăn không thể thiếu trong mỗi một bữa ăn. Những miếng chả cốm mềm, được rán chín vàng hòa quyện với mùi thơm của “cốm dẻo” – Một món quà của lúa non thật dễ dàng quyến rũ du khách khi thưởng thức món ăn dù chỉ là lần đầu tiên.

Những miếng thịt chân giò nóng hổi

Cùng với đó là những miếng thịt chân giò được cuộn chỉ thật chắc sôi sùng sục trong nước luộc thịt thơm mùi gừng tươi và đậm đà gia vị từ sáng sớm nên khi thái từng miếng thịt nhỏ ra đĩa sẽ thấy được vị mềm, giòn và thơm mùi thịt heo. Từng miếng thịt nóng hổi được xếp ra đĩa ăn trông thật hấp dẫn làm sao.

Cà pháo mắm tôm

Đâu có quá khó để ta nhận ra được đây là một món ăn cực kì dân dã. Cà pháo mắm tôm là món ăn có nguồn gốc từ xa xưa lắm rồi. Mang đậm nét quê hương, gia đình mà tất cả chúng ta ai cũng sẽ hướng về.

Thời xưa dân nghèo làm sao có tiền để ăn những thứ thịt, dưa, mỡ, hành cao sang. Đối với họ món ăn lấy từ vườn tược xung quanh và những gì bảo quản được lâu là quá tốt rồi.

Cà muối vẫn giữ được độ giòn

Mắm tôm để được rất lâu, mắm sẽ càng ngon theo năm tháng chứ không bị hư hỏng gì cả. Cà pháo thì người dân có thể trồng dễ dàng trong mảnh vườn của gia đình mình.

Cà pháo nếu thu hoạch được nhiều, sẽ mang đi ngâm với muối để có thể giữ được lâu hơn. Khi ăn chỉ cần rửa cho cà bớt mặn, pha mắm tôm với một chút đường, ớt, một tý chanh sau đó cho cà vào trộn đều lên là có thể ăn được rồi. Cà muối vẫn giữ được độ giòn, mắm có vị mặn, ngọt, cay pha lẫn vào nhau. Gắp 1 miếng cà cho lên chén cơm nóng thì còn gì ngon bằng trong những ngày mưa.

Trở lại Trang Chính