" La Vie En Rose " - bản tình ca bất tử của nhạc Pháp
Tuấn Tú tổng Hợp
Audio : NGV.
Một trong những bản nhạc có thể xem như một bản tình ca bất tử của nhạc Pháp là La Vie En Rose, còn gọi là Life In Pink ( Cuộc Đời Màu Hồng ) do Édith Piaf – ca sĩ người Pháp viết lời năm 1945, .Bản nhạc được phổ biến năm 1946, một năm trước khi đĩa đơn của ca khúc được phát hành. Lời Anh của ca khúc do Mack David viết. Chính bài hát này đã giúp Edith Piaf nổi danh trên thế giới vì ý nghĩa của bài hát và giọng ca truyền cảm của Cô.
Năm 1945, khi ngồi trong sân một quán cà phê ở Paris, nữ ca sĩ Edith Piaf (1915-1963) đã nghe theo lời một người bạn gái, viết trên một cái khăn giấy những dòng đầu tiên của ca khúc sau này sẽ nổi tiếng khắp thế giới với cái tên “La vie en rose”.
Cô viết câu mở đầu “Quand je vois les choses en rose…”(Khi tôi thấy mọi vật màu hồng…), nhưng Marianne Michel, bạn cô, đề nghị thay chữ “ les choses “ ( mọi vật ) bằng chữ “ la vie “ ( cuộc đời ) . Hai câu tiếp theo “Tôi thấy cuộc đời màu hồng / Khi anh ấy ôm tôi trong tay…” (Je vois la vie en rose / Quand il me prend dans ses bras) đã được một người bạn khác đề nghị đảo vị trí thành: “Khi anh ấy ôm tôi trong tay / Tôi thấy cuộc đời màu hồng…”
Audio : La Vie En Rose Edith Piaf
Bản nhạc được hoàn tất một thời gian ngắn sau đó, nhưng mãi đến tháng 10 năm 1946, cô mới ghi âm nó dưới cái tên ‘La vie en rose” (Cuộc đời màu hồng) và từ đó nó đã trở thành một trong những ca khúc trữ tình nổi tiếng nhất của Pháp được hàng trăm nghệ sĩ trên thế giới trình bày lại.nhưng vượt qua tất cả những tên tuổi trên, người thể hiện La Vie En Rose thành công nhất, chính là Edith Piaf. Được coi là “quốc bảo” của âm nhạc Pháp, Người ta thường cho rằng Edith Piaf là tác giả của “La vie en rose”, nhưng trong thực tế, có lẽ nhạc sĩ Robert Chauvigny mới là người phổ nhạc vào những câu nói bày tỏ tâm trạng ngất ngây của một cô gái đang yêu đã được Edith Piaf khởi thảo trong quán cà phê ở Paris.
La Vie En Rose dịch ra tiếng Việt có nghĩa là “Cuộc đời màu hồng”. Hẳn nhiên, phần lớn mọi người sẽ đồng ý cuộc sống không thể lúc nào cũng màu hồng được. Chính cuộc đời của Edith Piaf, người khai sinh ra ca khúc, cũng là một chuỗi bi kịch tiếp nối và hoàn toàn không được trải thảm hoa hồng.
Edith Piaf có một tuổi thơ dữ dội và bất hạnh. Bà được đẻ rơi trên hè phố Paris. Mẹ bà bỏ đi từ khi còn nhỏ, bỏ mặc bà cho bà ngoại, người mắc bệnh nghiện rượu nặng. Sau đó, bà lại bị quăng qua sống cùng bà nội, vốn là chủ một nhà chứa ở Bernay. Thuở nhỏ, bà ốm đau quặt quẹo và từng bị khiếm thị.
Khi đến tuổi thiếu niên, Edith Piaf lang thang kiếm sống trên đường phố cùng cha. Bà sinh con, lần đầu tiên và duy nhất năm 17 tuổi. Đứa trẻ chết hai năm sau đó. Tình yêu lớn nhất của đời bà, võ sĩ quyền anh huyền thoại Marcel Cerdan, cũng chết trong một tai nạn máy bay. Bà trở nên nghiện rượu, nghiện morphine và cuối cùng chết vì bệnh ung thư gan ở tuổi 47.
Nhìn lại cuộc đời Edith Piaf, sự nghiệp có khi lên xuống thăng trầm, tình yêu có người đến và đi, nhưng tài sản vô giá nhất, điều tuyệt diệu nhất từng xảy đến với bà là tiếng hát thì luôn luôn ở lại.
Cuộc đời của Edith Piaf và giai thoại lịch sử của "La Vie En Rose" từng được đưa lên màn ảnh rộng vào năm 2007.
Audio :
* Cuộc Đời Mầu Hồng Thanh Lan
* Cuộc Đời Mầu Hồng Ý Lan
* Cuộc Đời Mầu Hồng Y Phương
* Cuộc Đời Mầu Hồng Yến Xuân
* La Vie En Rose Connie Francis
* La Vie En Rose Cyndi Lauper
* La Vie En Rose Dalida
* La Vie En Rose Dean Martin
* La Vie En Rose Donna Summer
* La Vie En Rose Edith Piaf
* La Vie En Rose Jerry Vale
* La Vie En Rose Louis Armstrong
* La Vie En Rose Marlene Dietrich
* La Vie En Rose Mireille Mathieu
* La Vie En Rose Petula Clark
* La Vie En Rose Richard Clayderman
* La Vie En Rose Sophie Milman
* La Vie En Rose Tony Bennett & K.D Lang
* La Vie En Rose Yves Montant
* La Vie En Rose Đồng Lan
La Vie En Rose
Quand il me prend dans ses bras
Il me parle tout bas
Je vois la vie en rose
Il me dit des mots d’amour
Des mots de tous les jours
Et ça me fait quelque chose
Il est entré dans mon coeur
Une part de bonheur
Dont je connais la cause
C’est lui pour moi, moi pour lui dans la vie
Il me l’a dit, l’a juré pour la vie
Et dès que je l’aperçois
Alors je sens en moi
Mon coeur qui bat
Des nuits d’amour à plus finir
Un grand bonheur qui prend sa place
Les ennuis, les chagrins s’effacent
Heureux, heureux à en mourir
Quand il me prend dans ses bras
Il me parle tout bas
Je vois la vie en rose
Il me dit des mots d’amour
Des mots de tous les jours
Et ça me fait quelque chose
Il est entré dans mon coeur
Une part de bonheur
Dont je connais la cause
C’est toi pour moi, moi pour lui dans la vie
Il me l’a dit, l’a juré pour la vie
Et dès que je l’aperçois
Alors je sens en moi
Mon coeur qui bat
Life In Pink
Hold me close and hold me fast
This magic spell you cast
This is la vie en rose
When you kiss me, Heaven sighs
And though I close my eyes
I see la vie en rose
When you press me to your heart
I'm in a world apart
A world where roses bloom
And when you speak
Angels sing from above
Every day words
Seem to turn into love songs
Give your heart and soul to me
And life will always be
La vie en rose
I thought that love was just a word
They sang about in songs I heard
It took your kisses to reveal
That I was wrong, and love is real
Hold me close and hold me fast
The magic spell you cast
This is la vie en rose
When you kiss me, Heaven sighs
And though I close my eyes
I see la vie en rose
When you press me to your heart
I'm in a world apart
A world where roses bloom
And when you speak
Angels sing from above
Every day words
Seem to turn into love songs
Give your heart and soul to me
And life will always be
La vie en rose
Bài đọc thêm :
Bộ phim “La Vie en Rose” - Cuộc đời màu hồng
Khi giai điệu và ca từ của ca khúc nhạc Pháp “La Vie en Rose” vang lên, thêm một lần hình ảnh bông hồng vàng của nền âm nhạc nước Pháp được tưởng nhớ - nữ danh ca Edith Piaf (1915-1963).
Bà được mệnh danh là một “cuộc đời kì lạ” bởi ẩn sau vóc dáng nhỏ bé và tiếng hát đầy nội lực là số phận một con người lênh đênh trôi dạt triền miên trong cơn bão cuộc đời.
Những bi kịch “có một không hai” trong cuộc đời người ca sĩ tài năng ấy đã tạo cảm hứng để các nhà làm phim sản xuất bộ phim “La Vie en Rose” – Cuộc đời màu hồng. “La Vie en Rose” đã xuất sắc dành 2 giải thưởng quan trọng của Oscar 2007 cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Marion Cottilard) và hóa trang xuất sắc nhất.
“La Vie en Rose” vẽ nên một cuộc hành trình lận đận từ thời ấu thơ nghèo khổ đến đỉnh cao của vinh quang cho đến khi nữ danh ca Edith Piaf từ giã cuộc đời mình. Tất cả là định mệnh dường như được sắp đặt sẵn cho một con người tài hoa bậc nhất nhưng cũng bạc mệnh khôn cùng. Hình ảnh người ca sĩ tài năng và nổi tiếng bậc nhất của nước Pháp được khắc họa một cách sinh động khiến bộ phim mang một màu sắc riêng, một linh hồn rất riêng. Toàn bộ bộ phim được bao trùm bởi một sắc xanh lạnh xám, u ám và héo tàn lại đầy bí ẩn và lôi cuốn.
Không đi theo một trật tự thời gian nhất định mà cấu trúc đi theo hàng hoạt những sự kiện quan trọng trong cuộc đời nhân vật, “La Vie en Rose” khắc họa những lát cắt trong cuộc đời nhân vật theo nhiều giai đoạn khác nhau.
Bộ phim mở đầu ấn tượng với hình ảnh tuổi thơ của Edith Piaf vào năm 1918 khi cô mới 5 tuổi. Khuôn mặt thánh thiện của một cô bé tóc vàng khóc trên lưng người lớn sau khi bị những đứa trẻ ở đường phố Paris trêu chọc đã ám ảnh người xem ngay từ những giây đầu tiên của bộ phim. Thời thơ ấu của Edith Piaf lênh đênh theo cuộc đời chìm nổi của mẹ, của bà, của cha. Mẹ cô là một nghệ sĩ dương cầm đường phố nghèo khổ, cha cô là một nghệ sĩ trong gánh xiếc rong, bà nội là một bà chủ nhà thổ. Edith Piaf không nhận được sự chăm sóc từ mẹ, cô được cha gửi tới nhà bà nội để sống. Quãng thời gian đó, tâm hồn của một đứa trẻ thiếu tình thương được thỏa mãn cơn khát bởi sự bao bọc đặc biệt từ một cô gái ở nhà thổ - đó là Titine nhưng hơi ấm đó chợt nguội lạnh khi cô phải chia tay với Titine để theo cha lênh đênh trên gánh xiếc tàn. Và từ đó, tiếng hát của Edith Piaf được sinh ra từ đường phố của Paris xinh đẹp.
Những biến cố tiếp theo cứ xảy ra và rình rập Edith Piaf. Cuộc đời của Edith Piaf kì lạ thay khi bất cứ ai gắn bó đặc biệt với cô đều lần lượt rời xa cô theo cách này hay cách khác. Vào quãng thời thiếu nữ khi cô 20 tuổi, tài năng của Edith đã được một ông chủ câu lạc bộ âm nhạc phát hiện, cái tên Edith Piaf được biết đến và gắn liền với biệt danh “con chim sẻ”. Ngay sau đó, ông chủ câu lạc bộ âm nhạc bị ám sát, Edith Piaf vướng vào nghi án liên quan đến xã hội đen. Cô gặp tai nạn xe hơi, sự nghiệp của cô bị điêu đứng nhưng rồi một nhạc sĩ cảm phục tài năng của cô đã đưa tiếng hát của cô từ đường phố đến với phòng hòa nhạc. Chính nhạc sĩ Raymond Asso là người đã truyền lửa cho giọng hát vốn đã đầy nội lực của cô gái Edith Piaf khiến cho cô nhanh chóng nổi tiếng.
Vào thời kì hoàng kim nhất của cuộc đời, Edith Piaf đối mặt với những bi kịch lớn lao càng đẩy cô tuột dốc. Đó là cái chết của mối tình tuyệt vọng giữa cô và Marcel – một võ sĩ đấm bốc đã có sự ràng buộc trong hạnh phúc gia đình và cái chết của đứa con trai duy nhất. Cô đã yêu Marcel hơn cả cuộc sống của mình, anh ám ảnh cô trong cả giấc mơ và hơi thở cuộc đời. Sự từ giã cõi đời của những người cô yêu đã đẩy Edith vào bóng đêm của nỗi cô đơn, sự sợ hãi đến bế tắc tột cùng. Đồng hành với âm nhạc của Edith là rượu, những nỗi buồn và cô dùng ma túy để quên đi đau đớn. Nhưng những tháng ngày chống chọi bệnh tật và tuổi già, Edith vẫn hát đầy bản lĩnh. Giọng hát của cô ở những ngày tháng cuối đời khiến cả Paris rơi lệ và chìm trong nuối tiếc. Với Edith, còn sống là còn yêu, còn sống là cònhát đến hơi thở cuối cùng. Trên sân khấu, Edith Piaf dù già nua, yếu ớt vẫn cất cao giọng hát trong lành. Dù gục ngã vì bệnh gan nhưng trái tim cô vẫn tràn trề sinh lựa dành cho âm nhạc. Edith Piaf ở cuối đời đầy bản lĩnh để nói rằng “Tôi mới chỉ 44 tuổi. Tôi không thể bị chôn vùi”. Bộ phim đã khắc họa thành công hình ảnh “con chim sẻ” hát trên sân khấu với đôi tay biểu diễn mang đầy cá tính không thể trộn lẫn của riêng Edith Piaf; khắc họa chân thực và xúc động những giây phút khi người nữ nghệ sĩ phải chiến đấu với nỗi sợ hãi về sân khấu lớn, về sự hào nhoáng của ánh đèn âm nhạc…
“La Vi en Rose” mang không khí của nền âm nhạc Pháp, mang hương vị rất đặc trưng của một nước Pháp cổ kính ở thế kỉ trước. Xuyên suốt chiều dài, một khối lượng lớn các ca khúc âm nhạc được thể hiện như Haven Have Marcey,Mirlord, Rien De Rien, La foule, Cri Du Coeur, Padam Padam, Mon Dieu, Mon Légionnaire, L'hymne à le'amour, Mon Manège À Moi, Non, Je Ne Regrette Rien, L'éveil…Đặc biệt ca khúc “La Vie En Rose” - ca khúc đầu tiên mà nữ ca sĩ Edith Piaf viết lời được chọn làm tên bộ phim. “La Vie en Rose” có nghĩa là “cuộc đời màu hồng” chở đầy tình yêu mang những hoài niệm của “Con chim sẻ Piaf”. Nhịp điệu và tiết tấu khoan thai, ca từ đầy cảm xúc mà Edith Piaf viết lời càng chứng minh cho một tâm hồn rộng mở, khoáng đạt của nữ ca sĩ vượt lên trên số phận riêng của chính mình. Cho đến tận bây giờ, “La Vie en Rose” vẫn được coi là một trong số những ca khúc tình ca kinh điển của nền âm nhạc nước Pháp.
Thảo Vi ANVN25 (06/2012)