Lê Ngọc Phượng
Tôi cứ nghĩ những chàng trai đẹp nhất
Từ chiến tranh không trở lại ngày nào
Không phải chết đang nằm sâu dưới đất.
Mà biến thành đàn sếu trắng trên cao.
(Khi Đàn Sếu Bay Qua, thơ Thái Bá Tân)
Sau 1975, những người Sài Gòn được làm quen với những ca khúc Liên Xô như Chiều Mạc Tư Khoa (Chiều Maxcova), Triệu Đóa Hoa Hồng , Đôi Bờ, Tình Ca Du Mục, Đôi Mắt Huyền, Cây Liễu, Cây Phúc Bồn Tử, Đàn Sếu, Bài Hát Về Tổ Quốc Xa Xôi, Chiều Hải Cảng, Khi Đàn Sếu Bay Qua, ...
Cũng đặng quá chứ!
Người Sài Gòn biết yêu nhạc Pháp Mỹ, thì người Hà Nội yêu nhạc Nga cũng là điều bình thường. Ngày xưa ông Phạm Duy còn đặt lời Việt cho bài Tình Ca Du Mục với tựa đề Nhớ Lúc Yêu Nhau. Hương xa nào cũng là hương (xa). Những bản nhạc hồi VNCH, nhất là dòng nhạc trẻ đã được cho phép và người ta tìm hát lại. Những bài hát Liên Xô được phát trên radio, rồi TV, dần cũng đi vào lòng người, nhưng không nhiều và không trở thành một hệ thống! Người miền Nam thích cũng như đã từng thích nhạc Pháp Mỹ, nhưng có lẽ chưa có cơ hội tiếp cận nó nên họ không mê nó như những người Việt đã từng du học Nga.
Họ hát, họ nghe, với cả tấm lòng,như tâm tình của người con xa xứ (Nga)!
Gần đây một số băng, dĩa nhạc đã được hình thành, và khán thính giả có dịp làm quen nhiều hơn nữa với âm nhạc va văn học Nga! Phải nói ảnh hưởng của Liên Xô (cũ), và nước Nga (ngày nay) lên miền Bắc rất là sâu đậm, kể cả bây giờ.
Thử xem lời gióI thiệu album Tình Ca Nga: Tổng hợp các ca khúc Nga nổi tiếng một thời, thể hiện sự tri ân của những người đã từng gắn bó với Liên Xô ngày xưa và nước Nga ngày nay
Tình Khúc Nga Vượt Qua Thế Kỷ gồm 2 album được biên soạn công phu, và bao gồm 26 ca khúc Nga có phiên bản lời Việt trong 70 năm qua:
Tình Khúc Nga Vượt Qua Thế Kỷ 1 (nghe từng bài có lời)
Vol 1:
01. Lời dẫn - NS Trần Tiến
02. Volga xinh đẹp - Trần Thu Hà
03. Tổ quốc - Quang Thọ
04. Cây thùy dương - Hải Yến
05. Cánh đồng Nga - NSND Trần Hiếu
06. Kalinka - Hoà tấu Paul Mauriat
07. Anh yêu em - NSND Lê Dung
08. Lòng mẹ - Trọng Tấn
09. Kachiusa - Tốp nữ Nhạc viện Hà Nội
10. Giờ này anh về đâu - Trong Tấn, Việt Hoàn, Đăng Dương
11. Cuộc sống ơi ta mến yêu người - NS Trần Tiến
12. Chiều Matxcova - Francis Goya độc tấu Guitar và dàn nhạc
Tình Khúc Nga Vượt Qua Thế Kỷ 2 (thêm)
Vol 2:
01. Lời dẫn - NS Trần Tiến
02. Trăng ơi đừng sáng - Trần Thu Hà
03. Chiều Matxcova - Quang Huy
04. Đôi bờ - Thảo Vân
05. Hắc hải của tôi - NSND Trần Hiếu
06. Xiberi nở hoa - Trần Tiến, Thảo Vân, Hợp ca trường NTQĐ
07. Thời thanh niên sôi nổi - Tốp nam Nhạc viện Hà Nội
08. Đôi mắt huyền - Hoà tấu Paul mauriat
09. Nghệ sỹ với cây đàn - Trọng Tấn
10. Triệu đóa hoa hồng - Hải Yến, Hoài Phương
11. Chiều hải cảng - NSND Trần Hiếu, Quý Dương, Trung Kiên, HXGH Matxcova
12. Tạm biệt Matxcova - Quang Thọ
Nói là tình khúc thì cũng không hẳn, vì phần lớn là những bài ca ngợi tổ quốc, đất nước Nga. Giai điêu của bài hát, được tuyển chọn từ hàng ngàn tác phẩm trong suốt 70 năm, đương nhiên phải là xuất sắc. Nhưng phải chi có cách chuyển ngữ khác đi một chút, thay vì dịch sát nghĩa, thì có lẽ người nghe sẽ không bị dị ứng khi nghe ca sĩ ca ngợi Tổ Quốc ...Nga (1)
Tổ Quốc (Quang Thọ)
Say sưa nhìn thảo nguyên, ôi tuyệt vời!
Bát ngát mênh mông đồng lúa vàng tươi
Đó chính là một bức tranh tuyệt vời
Tổ quốc tôi thân yêu muôn đời.
Trên cánh rừng là hương hoa thơm nở
Tiếng sơn ca đang hoà khúc ca mùa xuân
Đó chính là miền quê hương tuyệt vời
Tổ quốc Nga muôn đời của tôi.
Cánh Đồng Nga (Trần Hiếu)
Chiều về lướt trên đồng lúa quê hương
Vầng trăng chiếu sáng hay lung linh tuyết nhẹ rơi
Ôi nước Nga mến yêu, lòng tôi mãi tên Người
Dù trong hạnh phúc hay đau thương cùng người đi tới.
Hay ca ngợi chiến binh ... Nga:
Cuộc Sống Ơi Ta Mến Yêu Người (Trần Tiến)
...
Có biết bao gương hy sinh của những chiến binh
Họ nằm xuống cho mùa xuân
Mùa xuân xanh như đoá hoa mai ngày thức dậy
Cho ta thấy yêu cuộc đời
Yêu cuộc sống trong lao động kiến thiết nước nhà.
Thời Thanh Niên Sôi Nổi (Tôp Ca Nhạc Viện Hà Nội)
Lòng ta hằng mong muốn và ước mơ
Bàn tay son sắt dâng cao ngọn cờ
Đế ngàn đời bền vững tổ quốc ta
Trời cao muôn vì sao chói lòa
Phải nghe lời dẫn thiết tha của nhạc sĩ Trần Tiến:
Tình Khúc Nga Vượt Qua Thế Kỷ do hãng Vafaco thực hiện. Trân trọng gửi đến bạn yêu nhạc những tình khúc quen thuộc từ 70 năm nay trên toàn thế giới của một nền văn hóa vĩ đại. Ôi tâm hồn Nga trong sáng lãng mạn và đôn hậu biết bao nhiêu! Người đã thấm sâu vào từng ước mơ, khát vọng và thổi bùng lên ngọn lửa bất diệt của tuổi trẻ chúng tôi mong muốn thế giới hòa bình hạnh phúc mãi mãi. Với khả năng giới hạn, những người tham gia album này xin dâng một đóa hoa nhỏ đặt lên mộ những người đã mãi mãi ngã xuống mà miệng còn thầm hát những khúc tình ca bất diệt và niềm tin mãnh liệt "giải phóng con người"
thì mới hiểu được tình người Nga trong lòng người Việt. Lòng yêu nước (Nga) của họ thật đáng kính nể! Phải chi ai cũng yêu Việt Nam được như họ!
Lê Ngọc Phượng
Tháng 11/2015
(1) một cách viết lời Việt cho nhạc ngoại mà ông Hoài Nam đã từng khen (ông Trần Tiến)