Het stadswapen van Sneek, haar oorsprong, en de betekenis van de verschillende elementen

door G.H. Hofstra

De gemeente Sneek bestaat inmiddels niet meer, maar het gemeente wapen, wat eigenlijk het stadswapen van Sneek is, heeft de afgelopen eeuwen bijna onveranderd alle (politieke) gebeurtenissen overleeft. Het Sneker stadswapen is volgens mij een bewuste samenstelling van verschillende elementen en betekenissen. Welke vooral verband lijken te houden met de Friese Vrijheid en de positie van Sneek daarbinnen. Iets wat ik hier wil proberen aan te tonen aan de hand van de verschillende elementen.

De ouderdom van het Sneker stadswapen

De oudst bekende afbeelding van het Sneker wapen is te vinden op een zogenaamd Grootzegel, onder de 'Groninger zoen' uit 1 februari 1422 (afbeelding rechts). Een verdrag welke voorlopig een einde maakte aan de ongeregeldheden tussen de Schieringers en Vetkopers. Op dit zegel staan de schildragers trouwens andersom. Wanneer Sneek een stad werd is niet bekend, de oudste melding van Sneek als een stad vinden in een document uit 1317, in een geschil met Kampen. Deze werd namens Sneek bezegeld door de Commandeur van het Johannieter klooster. Verdragen en oorkonden werden tot in het begin van de 15e eeuw meestal gezegeld door de gewesten. Steden speelden hierbij wel een rol maar waren nog niet belangrijk genoeg om zelf te zegelen, dit werd dan meestal gedaan door een lokale vertegenwoordiger zoals de hoofdelingen en bijvoorbeeld de eerder genoemde commandeur. Zo werd er in 1406 vanuit Sneek een oproep aan de graaf gedaan welke werd gezegeld door de “oude delen”. De 'Groninger zoen' werd wel bezegeld door de steden, waaronder Sneek. We zien dus dat de steden rond 1420 zelf verdragen gaan zegelen, het lijkt dan ook aannemelijk dat rond die tijd de steden hun eigen wapen gingen voeren. Voor het zegel van Sneek wijst Halbertsma ook nog op de vormgeving welke volgens hem wijzen op een datering van vlak voor 1420. 

©ArGeoS