Hoe start je met parapente...

Een veel gestelde vraag. Hoewel parapenten een risicosport is, is de veiligheid vooral afhankelijk van de piloot die er onder hangt, en de omstandigheden waaronder die piloot besluit te gaan vliegen. Onvoorziene omstandigheden kunnen tot een minimum beperkt worden. Ditheeft alles te maken met de keuzes die de piloot maakt: is dit een goede startplek voor mij? Zijn de omstandigheden goed voor mij: het weer? Aantal piloten in de lucht? Goedelandingsmogelijkheden? etc. Onveilige situaties kunnen ontstaan als het vleugelprofiel van de parapent vervormd wordt. De parapente dankt zijn vleugelprofiel aan de lucht die door de openingen aan de voorzijde naar binnen stroomt. Door de voorwaardse snelheid zorgt de binnenstromende lucht voor een grote stuwdruk die het model van de parapent garandeert. Bij een verstoring van de stuwdruk kan het vleugelprofiel dus vervormen, waardoor de parapente (gedeeltelijk) inklapt. De belangrijkste oorzaak van deze verstoring van de stuwdruk is een onstabiele luchtmassa (turbulentie). Turbulentie kan ontstaan door verschillende luchtstromingen die onstaan door ongelijkmatige opwarming (en dus uitstraling) van het aardoppervlak door de zon, of door de meteowind (als gevolg van verschil in hoge en lage druk).Als je turbulentie dus tot een minimum wil beperken kun je gaan vliegen met zo min mogelijk meteowind en zo weinig mogelijk thermiek (verschil in opwarming). Dat betekent dus zo min mogelijk zon: 's ochtends vroeg of met bewolkt weer. Gelukkig zijn de eisen aan parapentes heel streng, waardoor er ook bij andere omstandigheden (als hiervoor beschreven) relatief veilig gevolgen kan worden. De meeste parapentes accepteren enige turbulentie zonder dat dit consequenties heeft voor het vleugelprofiel. Bovendien herstelt het vleugelprofiel bij vervorming zichzelf zo snel dat je niet eens tijd hebt om te kijken of je parapente is ingeklapt. (van parapentes in de veiligste klasse).

WELKE VERSCHILLEN ZIJN ER TUSSEN PARAPENTES?

Er zijn grote verschillen tussen parapentes. Bijna alle parapentes die je koopt

zijn gekeurd. De meesten volgens Duitse keuringseisen. De uitslag van deze keuring zegt iets over het zelfherstellend vermogen van de parapente. Een scherm dat heel snel zichzelf kan herstellen (dus zonder hulp van de piloot) zal geschikt zijn voor iemand die zich geen zorgen wil maken of zijn scherm nog wel helemaal open is. Het zal dus ook geschikt zijn voor iemand die net een cursus heeft gehad. Een scherm dat zich herstelt, maar met hulp van de piloot, zal geschikter zijn voor iemand die al wat langer vliegt. De keuringen worden uitgevoerd door diverse intanties. DHV (deutsche hangleiter verband) is een belangrijke instantie die keuring verzorgt van schermen. De DHV drukt zijn klassen uit in een LTF norm. Zo is een scherm bijvoorbeeld LTF 1-2 of LTF 2 gekeurd. De Dhv heeft voor parapentes de volgende klassen: LTF 1, LTF 1-2, LTF 2, LTF 2-3 en LTF 3. De schermen die LTF1 gekeurd zijn hebben het meeste zelf herstellende vermogen (bieden het meeste zekerheid), de schermen met LTF3 het minst (deze worden ook bijna niet meer gemaakt). De reden dat er schermen zijn met minder zelfherstellend vermogen komt hoofdzakelijk omdat deze scherm lichter te besturen zijn, sneller gaan, en meer performance hebben. Sinds 2 jaar is er een europese tegenhanger van de DHV. Het Commitee voor Europese Normalisatie (CEN) verzorgt ook keuringen, en heeft 4 klassen gecreeerd: EN A, EN B, EN C en EN D. Zo komt een EN A scherm qua karateristieken grofweg overeen met een LTF 1 scherm, en een EN B scherm grofweg met een LTF 1-2 scherm.

WELKE PARAPENTE IS GESCHIKT VOOR MIJ?

Zoals we hierboven kunnen lezen zijn parapentes gekeurd. Ze hebben een label gekregen waardoor we iets kunnen zeggen over de zekerheid die de parapente ons kan bieden.Parapentes zijn dus te rangschikken in veiligheidsklassen. De meest gebruikte klasse zijn de Dhv klassen (zie boven). Bij het zoeken naar een scherm moeten we dus eerst de klasse bepalen die geschikt is voor ons. Hieronder hebben we een richtlijn opgesteld die door de meeste gerenommeerde vliegers gehanteerd wordt: LTF 1 of EN A: Voor piloten waar die veel waarde hechten aan zekerheid. Als je beginner bent of net een cursus achter de rug hebt is dit de klasse waaruit je kiest. Ook als je minder dan 15 uur per jaar vliegt is dit de klasse waar je het best uit kunt kiezen. LTF 1-2 of EN B: Voor piloten met al wat ervaring (tenminste 1 jaar). Als je meer dan 15 uur per jaar vliegt zijn ook parapentes uit deze klasse geschikt voor jou. Gliders uit deze klasse worden het meest verkocht. Ze bieden een perfecte mix tussen performance en veiligheid. LTF 2 of EN C: Je bent een ervaren vlieger. Je vliegt langer dan 3 jaar, en vliegt regelmatig (dus niet alleen een paar weekjes in de zomer). Je vliegt meer dan dan 25 tot 50 uur per jaar. LTF 2-3 of EN D: Je bent een zeer ervaren vlieger. Je vliegt meer dan 4 tot 5 jaar, en hangt meer dan 100 uur per jaar in de lucht. Waarschijnlijk heb je wedstrijdambities! Een artikel dat erg de moeite waard is als het gaat over de keuze van een parapente. geschreven door een gezaghebbend Brits parapente-ontwerper.

VERSCHIL TUSSEN LTF 1-2 / EN B EN LTF 2 / EN C SCHERMEN

Voor de goede orde: LTF 1-2 en EN B schermen zijn de meest verkochte parapentes. Het zijn scherm met een relatief hoge passieve zekerheid gekoppeld aan een goede performance.  Omdat waarschijnlijk veel vliegers met deze vraag rondlopen, en ik hier ook heel wat uurtjes over heb nagedacht en er veel over heb gelezen, vond ik het toch leuk hier even een stukje over te schrijven. Wat ik heel fijn vind bij mijn huidige scherm is de sensatie van het vliegen. Het scherm reageert direct op mijn stuurbewegingen en geeft bewegingen in de lucht matig gefilterd door. Voor mij betekent dat een sensatie van het vliegen die ik heel fijn vind. Daar staat tegenover dat het scherm zich duidelijk minder als één geheel gedraagt dan een 1-2 scherm. Dat merk ik bij mijn scherm op de start, maar ook in de lucht gedraagt het scherm zich minder als één blok. Juiste reacties zijn dan noodzakelijk. Met de nieuwe dhv-regels (ik geloof 2003) is er een scherp onderscheid ontstaan tussen 1-2 schermen en 2-schermen. Een 1-2 scherm mag na een deformatie (of inklapper) niet meer dan 45 graden naar voren duiken. Ze bieden dus een behoorlijke grote passieve zekerheid. Alle LTF 2 schermen bieden deze zekerheid niet, wat betekent dat je het actief vliegen goed moet kunnen beheersen om het scherm niet steeds voor je of naast je te zien bij turbulente omstandigheden. Je kunt het je bij de Gradient Aspen (ENC) in deze omstandigheden dan ook niet veroorloven om één van je tokkels los te laten (om bijv. even te drinken, foto’s te maken, etc). Je wordt sneller afgestraft met een inklapper. De inklappers zijn heftiger dan bij 1-2 schermen: het scherm duikt na een inklapper veel meer op zijn neus en maakt een grotere draai om zijn as. Zeer aan te bevelen is een mooie, goede en leerzame film over dit onderwerp van Nova: Dynamic Decisions. Een LTF 2 scherm vergt meer vaardigheden van de piloot. Vaardigheden die hij haast intuïtief moet kunnen toepassen. Dit is de reden dat je niet zomaar moet overstappen naar een LTF 2 scherm. Een paar jaar vliegervaring met aardig wat vlieguurtjes lijkt mij een voorwaarde. Maar ook dan is heel regelmatig vliegen een vereiste om die vaardigheden te onderhouden. Van ervaren (test)piloten heb ik al regelmatig gelezen dat zij vinden dat dit door veel vliegers onderschat wordt. Anders gezegd: veel vliegers overschatten zich en dichten zichzelf vaardigheden toe die zij waarschijnlijk onvoldoende bezitten. Niet voor niets is het advies van één van de bekendste testpiloten van Frankrijk om één klasse lager te vliegen dan je waarschijnlijk zou kunnen beheersen. Daarbij is het verleidelijk maar volgens mij onverstandig en misschien zelfs gevaarlijk om bij de keuze van een scherm alleen af te gaan op performances. Het is niet de manier om een scherm te kiezen dat bij je past. Niet iedereen vindt het fijn om een scherm te vliegen dat relatief direct stuurt en veel bewegingen in de lucht doorgeeft. Bovendien zijn de nieuwste LTF1 en (vooral) LTF 1-2 schermen zo harmonieus qua vliegeigenschappen dat een keuze voor deze schermen voor steeds meer vliegers voor de hand liggend is. Vlieg het scherm dat bij je past: bij de ervaring die je hebt, bij de frequentie waarmee je de sport beoefent en bij wat je fijn vindt aan het vliegen.

ACTIEF VLIEGEN