Embedded Files
Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - incertae sedis - Polyporales - Phanerochaetaceae - Bjerkandera - Bjerkandera adusta
Bjerkandera adusta
Bjerkandera adusta
(Willd.) P. Karst., Meddeland. Soc. Fauna Fl. Fenn. 5: 38 (1879)
Bjerkandera adusta, in het Nederlands bekend als de Grijze buisjeszwam, is een veelvoorkomende, eenjarige buisjeszwam (polypoor) die groeit op dood loofhout.
Fysieke kenmerken
Vruchtlichaam: De zwammen groeien vaak in dakpansgewijze, dunne en leerachtige consoles (brackets) die 2 tot 8 cm breed kunnen worden.
Bovenzijde: De bovenzijde is viltig tot fluweelachtig, vaak ongelijk en licht gezoneerd in tinten van bruin, grijs en witachtig aan de rand.
Onderzijde (hymenium): Dit is het meest opvallende kenmerk. De onderzijde is bedekt met fijne poriën (5-7 per mm) die aanvankelijk zilvergrijs zijn, maar al snel rookgrijs tot bijna zwart worden naarmate ze ouder worden.
Verkleuring: Als er druk wordt uitgeoefend op de poriënlaag, ontstaat een donkere grauwe of zwartachtige vlek.
Vlees: Het interne weefsel (context) is dun, taai, leerachtig en heeft een crèmekleurige tint.
Ecologie en verspreiding
Habitat: De Grijze buisjeszwam is een houtafbrekende schimmel (PAKs-rotter) die voornamelijk voorkomt op stronken, stammen en dikke takken van diverse loofbomen, zoals beuk, berk, eik en iep. Zelden wordt deze op naaldhout gevonden.
Verspreiding: Het is een zeer algemene soort die wijdverspreid is.
Seizoen: De vruchtlichamen verschijnen meestal na de herfstregens en zijn te vinden tot diep in de winter.
Verwarring met andere soorten
De Grijze buisjeszwam kan in jonge toestand verward worden met de Rookzwam (Bjerkandera fumosa). Een belangrijk onderscheid is dat de Rookzwam bij kneuzing lichter, geelbruin verkleurt en een bruin, kraakbenig tussenschot heeft dat bij de Grijze buisjeszwam ontbreekt. Ook het Gewoon elfenbankje (Trametes versicolor) kan er enigszins op lijken, maar heeft een duidelijk ander patroon en kleur.
Foto's Alina & Chris Billekens.
Synoniemen
Synoniemen
Boletus adustus - Willdenow - Florae Berolinensis Prodromus: 392 (1787)
Boletus fuscoporus - J.J. Planer - Indici Plantarum Erffurtensium Fungos et Plantas quasdam nuper collectas: 26 (1788)
Boletus crispus - Persoon - Observationes mycologicae 2: 8 (1799)
Boletus adustus var. crispus - (Persoon) Persoon - Synopsis methodica fungorum: 529 (1801)
Boletus concentricus - Schumacher - Enumeratio Plantarum, in Partibus Saellandiae Septentrionalis et Orientalis 2: 387 (1803)
Polyporus adustus - (Willdenow) Fries - Systema Mycologicum 1: 363 (1821)
Polyporus crispus - (Persoon) Fries - Systema Mycologicum 1: 363 (1821)
Boletus isabellinus - Schweinitz - Schriften Naturf. Ges. Leipzig 1: 96 (1822)
Polyporus isabellinus - (Schweinitz) Steudel - Nomenclator Botanicus 2: 347 (1824)
Polyporus murinus - Rostkovius -7 Deutschlands Flora, Abt. III. Die Pilze Deutschlands 4-17: t. 57 (1838)
Polyporus subcinereus - Berkeley - Ann. Mag. Nat. Hist. 3: 391 (1839)
Polyporus secernibilis - Berkeley - London J. Bot. 6: 500 (1847)
Polyporus halesiae - Berkeley & M.A. Curtis - Ann. Mag. Nat. Hist. 12: 434 (1853)
Polyporus digitalis - Berkeley - Hooker's J. Bot. Kew Gard. Misc. 6: 139 (1854)
Polyporus scanicus - Fries - Monographia Hymenomycetum Sueciae 2 (2): 269 (1863)
Polyporus lindheimeri - Berkeley & M.A. Curtis - Grevillea 1 (4): 50 (1872)
Polyporus dissitus - Berkeley & Broome - J. Linn. Soc., Bot. 14 (73 & 74): 48 (1875)
Bjerkandera adusta - (Willdenow) P. Karsten - Meddeland. Soc. Fauna Fl. Fenn. 5: 38 (1879)
Bjerkandera isabelline - (Schweinitz) P. Karsten - Meddeland. Soc. Fauna Fl. Fenn. 5: 38 (1879)
Polyporus fumosogriseus - Cooke & Ellis - Grevillea 9 (51): 103 (1881)
Polyporus macowanii - Kalchbrenner - Grevillea 10 (54): 54 (1881)
Polyporus macowani - Kalchbrenner - - Grevillea 10 (54): 54 (1881)
Bjerkandera scanica - (Fries) P. Karsten - Bidrag Kännedom Finlands Natur Folk 37: 38 (1882)
Daedalea oudemansii var. fennica - P. Karsten - Meddeland. Soc. Fauna Fl. Fenn. 9: 69 (1882)
Leptoporus adustus - (Willdenow) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 177 (1886)
Leptoporus crispus - (Persoon) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 177 (1886)
Polyporus curreyanus - Berkeley ex Cooke - Grevillea 15 (73): 20 (1886)
Polyporus dichrous subsp. macowanii - (Kalchbrenner) Saccardo - Syll. Fung. 6: 126 (1888)
Polystictus gloeoporoides - Spegazzini - Bol. Acad. Nac. Ci. 11 (4): 451 (1889)
Polystictus adustus - (Willdenow) Gillot & Lucand - Bull. Soc. Hist. nat. Autun: 173 (1890)
Polyporus macrosporus - Britzelmayr - Ber. Naturwiss. Vereins Schwaben Neuburg 31: 174 (1894)
Polyporus ochraceocinereus - Britzelmayr - Bot. Centralbl. 62 (10): 311 (1895)
Polyporus ochraceo-cinereus - Britzelmayr - Bot. Centralbl. 62 (10): 311 (1895)
Polyporus burtii - Peck - Bull. Torrey Bot. Club 24: 146 (1897)
Microporus lindheimeri - (Berkeley & M.A. Curtis) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (3): 496 (1898)
Microporus gloeoporoides - (Spegazzini) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (3): 495-496 (1898)
Daedalea fennica - (P. Karsten) P. Karsten - Trudy Troitsk. Otd. imp. russk. geogr. obsc.: 62 (1906)
Leptoporus nigrellus - Patouillard - Flore Cryptogamique des Antilles Françaises: 28 (1903)
Poria carnosa - Rostrup ex Saccardo & D. Saccardo - Syll. Fung. 17: 134 (1905)
Polyporus nigrellus - (Patouillard) Saccardo & D. Saccardo - Syll. Fung. 17: 116 (1905)
Coriolus alabamensis - Murrill - N. Amer. Flora 9 (1): 19 (1907)
Polystictus alabamensis - (Murrill) Saccardo & Trotter - Syll. Fung. 21: 312 (1912)
Polyporus amesii - Lloyd - Synopsis of the section Apus of the genus Polyporus (7): 309 (1915)
Polystictus puberulus - Bresadola - Ann. Mycol. 18 (1-3): 35 (1920)
Polyporus cinerascens - Velenovský - České Houby 4-5: 642 (1922)
Polyporus excavatus - Velenovský - České Houby 4-5: 641 (1922)
Polyporus adustus var. ater - Velenovský - České Houby 4-5: 648 (1922)
Polyporus atropileus - Velenovský - Mykologia: 74 (1925)
Polyporus tegumentosus - Velenovský - Mykologia: 74 (1925)
Daedalea solubilis - Velenovský - Mykologia 3 (7-8): 102 (1926)
Agaricus crispus - (Persoon) E.H.L. Krause - Basidiomycetium Rostockiensium, Suppl. 4: 142 (1932)
Gloeoporus adustus - (Willdenow) Pilát - Atlas Champ. Eur., Polypor., B: 152 (1937)
Gloeoporus adustus f. excavates - (Velenovský) Pilát - Atlas des Champignons de l'Europe: 159 (1937)
Gloeoporus adustus f. solubilis - (Velenovský) Pilát - Atlas Champ. Eur., Ser. B: 160 (1937)
Gloeoporus adustus f. atropileus - (Velenovský) Pilát - Atlas Champ. Eur., Ser. B: 160 (1937)
Gloeoporus adustus f. tegumentosus - (Velenovský) Pilát - Atlas Champ. Eur., Ser. B: 160 (1937)
Gloeoporus adustus f. excavavatus - (Velenovský) Pilát - Atlas Champ. Eur., Ser. B: 160 (1937)
Poria curreyana - (Berkeley ex Cooke) G. Cunningham - Bulletin of the New Zealand Department of Scientific and Industrial Research, Plant Diseases Division 72: 16 (1947)
Bjerkandera adusta f. solubilis - (Velenovský) Bondartsev - The Polyporaceae of the European USSR and Caucasia: 239 (1953)
Bjerkandera adusta f. tegumentosa - (Velenovský) Bondartsev - The Polyporaceae of the European USSR and Caucasia: 240 (1953)
Gloeoporus crispus - (Persoon) G. Cunningham - Bull. New Zealand Dept. Sci. Industr. Res. 164: 113 (1965)
Tyromyces adustus - (Willdenow) Pouzar - Folia Geobot. Phytotax. 1 (4): 370 (1966)
Grifola adusta - (Willdenow) Zmitrovich & Malysheva - Mycena 6: 21 (2006)
Bjerkandera adusta var. crispa - (Persoon) Lécuru - Bull. Soc. Mycol. N. France 93-94: 15 (2013)
Mycobank CC BY-NC-ND
Sleutel(s)
Sleutel(s)
Literatuur & artikelen
Literatuur & artikelen
Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 25: Loofbossen op allerlei bodemtypen. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 115-116
Bernicchia (2005) - Polyporaceae s.l.: 139, 610 (foto)
Dam & Kuyper (2016) - Veldgids paddenstoelen II: 91 (met foto)
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe: 1020
Gafforov, Y.; M. Rašeta; S. Rapior; M. Tomšovský; P. Angelini; G. Cusumano; R. Venanzoni; G. Angeles Flores; M. Yarasheva & L.-W. Zhou (2023) - Bjerkandera adusta (Willd.) P. Karst.; Bjerkandera fumosa (Pers.) P. Karst. - Meruliaceae. Ethnobiology of Uzbekistan: 939-958
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 534
Hansen & Knudsen (1997) - Nordic macromycetes 3: 221
Jahn, H. (1966) - Pilzgesellschaften an Populus tremula. Zeitschrift für Pilzkunde 32: 26-42
Keizer (1998) - Geïllustreerde Paddenstoelenencyclopedie: 114
Krieglsteiner (2000) - Grosspilze Baden-Württembergs 1: 487 (met foto)
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 2: 912 (foto)
Rivoire (2020) - Polypores de France et d'Europe: 232
Ryvarden & Melo (2014) - Poroid fungi of Europe: 115
Ryvarden & Melo (2017) - Poroid fungi of Europe: 92 (met foto en tekening)
Vesterholt (2004) - Danmarks Svampe: 82
Vuyck, L. (1930) - Polyporus adustus (Willd.) Fr. - Gebruinde gaatjeszwam. Flora Batava 26: plaat 2040
Zmitrovich, I.V. & M.A. Bondartseva (2016) -The Meruliaceae of Russia. I. Bjerkandera. Turczaninowia 19(1): 5-18
The Ultimate Mushroom Guide
Page updated
Google Sites
Report abuse