Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Tricholomataceae - Tricholoma - Tricholoma scalpturatum
(Fr.) Quél., Mémoires de la Société d'Émulation de Montbéliard ser. 2, 5: 232 (1872)
De Zilvergrijze ridderzwam (Tricholoma scalpturatum) is een kleine tot middelgrote paddenstoel met een schubbige, grijsbruine hoed en een kenmerkende melige geur. Het is een variabele soort en kan gemakkelijk worden verward met andere ridderzwammen.
Kenmerken
Hoed: Begint kegelvormig, maar wordt later vlakker en boller, variabel van bruin-grijs tot donkergrijs, met fijne, schilferige schubjes op een lichtere achtergrond, kan in oudere exemplaren geel verkleuren, vooral bij de rand, rand ingebogen als de paddenstoel jong is, en wordt daarna opgetild en golvend.
Lamellen aan de steel vastgehecht met een kleine inkeping. wit tot lichtgrijs, maar kunnen in de loop van de tijd geel worden, matig dicht op elkaar.
Steel 2-7 cm lang en 6-15 mm dik, cilindrisch of licht knotsvormig met een ronde of taps toelopende basis, droog en zijdeachtig vezelig wit, kan geel-bruin, lichtgrijs-bruin of lichtgeel worden bij kneuzing of veroudering.
Vlees en geur: wit tot lichtgrijs, de kenmerkende melige geur is een belangrijk onderscheidend kenmerk van deze soort.
Ecologie en verspreiding
De Zilvergrijze ridderzwam vormt een mycorrhiza-relatie met loofbomen zoals eik, beuk en linde, en soms ook met dennen.
De soort wordt in Nederland waargenomen en kan in de late herfst verschijnen.
Opmerking
De zilvergrijze ridderzwam is een variabele soort en behoort tot een lastige groep paddenstoelen om te determineren.
In Peel en Maas nog maar op een plek nabij Koningslust gevonden onder Eik. In Polen zien we hem veel meer.
Alle foto's © Alina & Chris Billekens.
Agaricus flavorufus - Persoon - Mycologia Europaea 3: 180 (1828)
Agaricus chrysites - Junghuhn - Linnaea 5: 388 (1830)
Agaricus scalpturatus - Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 31 (1838)
Tricholoma scalpturatum - (Fries) Quélet - Mémoires de la Société d'Émulation de Montbéliard ser. 2, 5: 232 (1872)
Tricholoma chrysites - (Junghuhn) Quélet - Hyménomycètes: 98 (1874)
Gyrophila argyracea var. chrysites - (Junghuhn) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 13 (1886)
Tricholoma argyraceum subsp. chrysites - (Junghuhn) Saccardo - Sylloge Fungorum 5: 104 (1887)
Mycobank CC BY-NC-ND
Bas, Kuyper, Noordeloos & Vellinga (1999) - Strophariaceae, Tricholomataceae (3). Flora Agaricina Neerlandica 4 : 136
Kibby, G. (2010) - The genus Tricholoma in Britain. Field Mycology 11-4: 113-140
Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 418
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 499
Noordeloos, M.E. (1999 - Hoe raak ik thuis in de Ridderzwammen? Coolia 42-3: 163-182
Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 21c: Lanen op basenrijke leem- en kleigrond. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 2: 670-671 (met illustratie)
Carriconde, Fabian, Monique Gardes, Patricia Jargeat, Jacob Heilmann-Clausen, Bello Mouhamadou & Hervé Gryta 2008 - Population Evidence of Cryptic Species and Geographical Structure in the Cosmopolitan Ectomycorrhizal Fungus, Tricholoma scalpturatum - Microbial Ecology volume 56: 513–524
Christensen, M. & J. Heilmann - Clausen (2013) - Funghi of Northern Europe 4: The genus Tricholoma
Christensen, Morten, & Noordeloos, M. E. (1999). Notulae ad Floram agaricinam neerlandicam — XXXVI. Tricholoma. Persoonia - Molecular Phylogeny and Evolution of Fungi, 17(2), 295–317
Eyssartier & Roux (2013) -: 526
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 88
Jargeat, P., Florent Martos, F. Carriconde, H. Gryta, P-A. Moreau & M. Gardes 2010 - Phylogenetic species delimitation in ectomycorrhizal fungi and implications for barcoding: the case of the Tricholoma scalpturatum complex (Basidiomycota). Molecular ecology 19-23: 5216-5230
Kalamees & Liiv (2019) - Heinikud, The genus Tricholoma in Estonia: 110
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 267 (foto)
Tanchaud, P. (2020) - Tricholoma scalpturatum. MycoCharentes
Tricholoma scalpturatum op internet:
Pilzbuch Pilzwelten
All about funghi
Fungipedia