Glanzende ridderzwam

Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Tricholomataceae - Tricholoma - Tricholoma portentosum

Tricholoma portentosum

(Fr.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard Ser. 2, 5: 338 (1873)

In 2024 voor het eerst gevonden in Polen, in 2025 een tweede vindplek, eveneens in Polen.

De Glanzende ridderzwam (Tricholoma portentosum) is een stevige paddenstoel die met name in naaldbossen wordt gevonden.

Uiterlijke kenmerken:

Hoed: Gewelfd tot afgevlakt met vaak een stompe bult, met een diameter van 5 tot 10 cm. De kleur is grijsachtig, vaak met donkerder strepen, en de hoed is vettig tot plakkerig.

Plaatjes: Witachtig tot geelachtig van kleur en zijn uitgebocht aangehecht aan de steel.

Steel: Stevig en vezelig, met een witachtige tot geelachtige tint.

Vlees: Het vlees is wit en stevig.

Geur en smaak: De smaak is mild en de geur is iets melig.

Habitat en groei:

Voorkeur: Deze schimmel vormt een symbiotische relatie (ectomycorrhiza) met bomen, voornamelijk met dennen, en groeit vaak in naaldbossen, vooral op zandgrond.

Seizoen: De Glanzende ridderzwam komt laat in de herfst en soms zelfs in de vroege winter voor, en kan de eerste vorst goed verdragen.

Verspreiding: De paddenstoel groeit in groepen, soms in heksenkringen. In Nederland staat hij te boek als zeldzaam en op de Rode lijst als "bedreigd". In Polen algemener.

Synoniemen

Agaricus portentosus - Fries - Systema Mycologicum 1: 39 (1821)
Tricholoma portentosum - (Fries) Quélet - Mém. Soc. Émul. Montbéliard Ser. 2, 5: 338 (1873)
Gyrophila portentosa - (Fries) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 10 (1886)
Gyrophila sejuncta var. portentosa - (Fries) Quélet - Compt. Rend. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 24 (2): 617 (1896)
Melanoleuca portentosa - (Fries) Murrill - N. Amer. Flora 10 (1): 23 (1914)

Mycobank CC BY-NC-ND

Sleutel(s)

Bas, Kuyper, Noordeloos & Vellinga (1999) - Strophariaceae, Tricholomataceae (3). Flora Agaricina Neerlandica 4 : 116-117
Kibby, G. (2010) - The genus Tricholoma in Britain. Field Mycology 11-4: 113-140
Knudsen, H. & Vesterholt, J. (eds.) (2008): Funga Nordica: 417, 427
Knudsen, H. & Vesterholt, J. (eds.) (2012): Funga Nordica: 508
Noordeloos, M.E. (1999 - Hoe raak ik thuis in de Ridderzwammen? Coolia 42-3: 163-182

Literatuur & artikelen

Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 28b: Dennenbossen. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 600 (met illustratie)
Christensen, M. & J. Heilmann - Clausen (2013) - Funghi of Northern Europe 4: The genus Tricholoma
Eeden, F.W. van (1898) - Agaricus portentosus - Ongemeene Paddestoel. Flora Batava 20: 1529
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe: 502
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 76
Kalamees & Liiv (2019) - Heinikud, The genus Tricholoma in Estonia: 102
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 268 (foto)
Tanchaud, P. (2024) - Tricholoma portentosum (Fr. : Fr.) Quélet. MycoCharentes

Tricholoma portentosum op internet: