Geringde vaalhoed

Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Strophariaceae - Hebeloma

Hebeloma radicosum

(Bull.) Ricken, Die Blätterpilze 1: 115 (1915)

De Geringde vaalhoed (Hebeloma radicosum) is een plaatjeszwam uit het geslacht Hebeloma, familie Strophariaceae. Deze Hebeloma wordt goed gekenmerkt door zijn wortelbasis (penwortel, zie foto), zijn ring en zijn bittere amandelgeur. In combinatie met bepaalde loofbomen, groeit hij op de latrines in de holen van kleine zoogdieren, zoals muizen en mollen maar ook in wespennesten, waar hij zich voedt met ammoniakale verbindingen. De vruchtlichamen hebben hoeden met een diameter van 5-10 cm die aanvankelijk convex zijn. Het oppervlak van verse hoeden is plakkerig; de kleur, die varieert van geelachtig geelbruin tot goudbruin tot oker, of bleek kaneel, is lichter naar de rand toe. De randen van jonge hoedjes zijn naar binnen gekruld, en hebben aanvankelijk velum resten aan de rand. De lamellen zijn bijna vrij aangehecht aan de steel. Aanvankelijk wit, veranderen de lamellen van oker naar roodbruin naarmate de sporen rijpen. De steel is 7,5-18 cm lang en 1,3-2,5 cm dik, en is meestal gezwollen in het midden en taps toelopend aan elk uiteinde. De steelbasis is bedekt met lichtbruine vezels en donzige schubben op een crèmekleurige grondkleur. De steel is vast (d.w.z. niet hol) en stevig, met een ring op het bovenste gedeelte. Het vruchtvlees is mild van smaak en ruikt naar amandel of marsepein. In Peel en Maas nog niet gevonden maar wel in Heibloem. Foto’s zijn gemaakt in Polen waar we hem meer aantreffen.

Alle foto's © Alina & Chris Billekens.

Synoniemen

Agaricus radicosus - Bulliard - Herbier de la France 4: t. 160 (1784)
Agaricus radicatus - Persoon - Synopsis methodica fungorum: 266 (1801)
Pholiota radicosa - (Bulliard) P. Kummer - Der Führer in die Pilzkunde: 84 (1871)
Dryophila radicosa - (Bulliard) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 67 (1886)
Myxocybe radicosa - (Bulliard) Fayod Annales des Sciences Naturelles Botanique ser. 7, 9: 361 (1889)
Hebeloma radicosum - (Bulliard) Ricken - Die Blätterpilze 1: 115 (1915)
Roumeguerites radicosus - (Bulliard) Locquin - Flore mycologique 3: 146 (1979)

Sleutel(s)

Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 814
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 913

Literatuur

Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 27a: Loofbossen op rijke bodems. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 324-325 (met illustratie)
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 294
Halama, M.; K. Świerkosz & P. Chachuła (2017) - The first record of the rooting poison pie Hebeloma radicosum (Hymenogastraceae, Basidiomycota) in the Central Sudetes. Przyroda Sutedów 20: 113-120
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 681 (foto)
Maeno, J.; K. Shimizu; N. Sagara & C. Tanaka (2016) - Identity between the fruit bodies of Hebeloma radicosum and the mycosymbiont in ectomycorrhizas colonizing mole latrines. Mycoscience 57(3): 196-199
Merino Alcántara, D. (2018) - Hebeloma radicosum (Bull.) Ricken, Die Blätterpilze: 115 (1911). Revista Micobotánica-Jaén
Sagara, N.; B. Senn-Irlet & P. Marstad (2006) - Establishment of the case of Hebeloma radicosum growth on the latrine of the wood mouse. Mycoscience 47(5): 263-268
Sagara, N.; I.-L. Fonneland; D. Pettersen & K. Hosaka (2025) - Occurrence of Hebeloma radicosum and H. birrus on badger (Meles meles) latrines in southern Norway. Mycoscience 66(5): 1-6
Tanchaud, P. (2020) - Hebeloma radicosum (Bull. : Fr.) Ricken. MycoCharentes
Vuyck, L. (1920) - Pholiota radicosa (Bull) Quel. - Wortelende Pholiota. Flora Batava 25: plaat 1968

Hebeloma radicosum op internet: