Bruine schijntrechterzwam

Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Pseudoclitocybaceae - Pseudoclitocybe - Pseudoclitocybe cyathiformis

Pseudoclitocybe cyathiformis

(Bull.) Singer, Mycologia 48 (5): 725 (1956)

De Bruine schijntrechterzwam (Pseudoclitocybe cyathiformis) is een paddenstoel die vooral opvalt door zijn trechtervormige uiterlijk en donkere kleur.

Belangrijkste kenmerken:

Hoed: De hoed heeft een diameter van 3 tot 9 cm en is aanvankelijk vlakbolvormig, maar ontwikkelt zich al snel tot een duidelijke trechtervorm, vergelijkbaar met een kelk of bokaal (vandaar de Engelse naam "Goblet mushroom"). De kleur varieert van grijs tot donkerbruin, afhankelijk van de vochtigheid en de lokale omstandigheden. De rand van de hoed is vaak fijn gestreept en naar binnen gerold.

Lamellen: De lamellen zijn witachtig tot lichtgrijs van kleur en lopen duidelijk langs de steel af (aflopend).

Steel: De steel is relatief lang, slank en vezelig, vaak met opvallende witte vezels aan de basis die soms een netwerk vormen. De steel is taai.

Sporenkleur: De sporenprint is crèmekleurig tot lichtgrijs.

Habitat en seizoen:

De paddenstoel is een saprofyt en groeit op rottend hardhout, bladafval en op de bodem in loofbossen, parken en tuinen, vaak op kalkrijke grond. Hij is goed bestand tegen kou en verschijnt voornamelijk in de herfst en winter. In Nederland zelzaam en in Rode Lijst als "Bedreigd".

De foto's zijn gemaakt in Polen waar we hem soms aantreffen.

Synoniemen

Agaricus cinerascens - Batsch - Elenchus Fungorum. Continuatio Prima: 125, t. 19:101 (1786)
Agaricus cyathiformis - Bulliard - Herbier de la France 6 (61-72): t. 248 (1786)
Agaricus tardus - Persoon - Synopsis methodica fungorum: 461 (1801)
Agaricus cyathiformis - Bulliard & Ventenat - Hist. champ. France: 512, t. 568:1, t. 575 (1809)
Omphalia tarda - (Persoon) Gray - A natural arrangement of British plants 1: 614 (1821)
Agaricus cyathiformis var. cinerascens - (Batsch) Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 74 (1838)
Clitocybe cyathiformis - (Bulliard) P. Kummer - Der Führer in die Pilzkunde: 120 (1871)
Omphalia cyathiformis var. cyathiformis - (Bulliard) Quélet - Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 129 (1872))
Agaricus poculum - Peck - Rep. (Annual) New York State Mus. Nat. Hist. 23: 77 (1872)
Clitocybe cyathiformis var. cinerascens - (Batsch) P. Karsten - Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 77 (1879)
Omphalia cyathiformis - (Bulliard) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 24 (1886)
Clitocybe cinerascens - (Batsch) Saccardo - Syll. Fung. 5: 177 (1887)
Clitocybe cinerescens - (Batsch) Saccardo - Syll. Fung. 5: 177 (1887)
Clitocybe poculum - (Peck) Saccardo - Syll. Fung. 5: 181 (1887)
Clitocybe cyathiformis f. americana - Kauffman - Pap. Michigan Acad. Sci. 8: 192 (1927)
Cantharellula cyathiformis - (Bulliard) Singer - Ann. Mycol. 34 (4/5): 331 (1936)
Clitocybe atra - Velenovský - Novitates mycologicae: 68 (1939)
Pseudoclitocybe cyathiformis - (Bulliard) Singer - Mycologia 48 (5): 725 (1956)
Pseudoclitocybe atra - (Velenovský) Harmaja - Karstenia 14: 126 (1974)

Mycobank CC BY-NC-ND

Sleutel(s)

Bas, Kuyper, Noordeloos & Vellinga (1995) - Tricholomataceae (2). Flora Agaricina Neerlandica 3: 92-93
Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 238
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 490

Literatuur & artikelen

Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 27b: Loofbossen op basenrijke leem en potklei. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 395 (met illustratie)
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe: 564
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 144
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe, 1 : 104 (foto)
Tanchaud, P. (2019) - Pseudoclitocybe cyathiformis (Bull. : Fr.) Singer. MycoCharentes

Pseudoclitocybe cyathiformis op internet: