Oranje oesterzwam

Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Phyllotopsidaceae - Phyllotopsis - Phyllotopsis nidulans

Phyllotopsis nidulans

(Pers.) Singer, Beihefte zum Botanischen Centralblatt 56: 143 (1936)

De Oranje oesterzwam (Phyllotopsis nidulans) is een opvallende schimmelsoort die bekendstaat om zijn heldere kleur en groeipatroon op dood hout.

Kenmerken:

Uiterlijk: Het vruchtlichaam is waaiervormig en heeft een diameter tot ongeveer 8 cm. De kleur varieert van lichtgeel als het droog is tot helder oranje of oranjegeel in vochtige omstandigheden. Het oppervlak is viltig of fluweelachtig en vaak pluizig. De paddenstoelen groeien afzonderlijk of in overlappende groepen.

Plaatjes: In tegenstelling tot veel andere plaatjeszwammen, heeft deze soort geen steel, maar de plaatjes zijn wel zichtbaar aan de onderzijde van de waaiervormige hoed.

Geur: De schimmel heeft een kenmerkende, vaak als onaangenaam of "stinkend" omschreven geur, wat hem de Engelse naam "Stinking Orange Oyster" heeft opgeleverd.

Habitat en verspreiding:

De Oranje oesterzwam is wijdverspreid in de gematigde streken van het noordelijk halfrond. Hij groeit uitsluitend als saprofyt op rottend dood loofhout, met een voorkeur voor boomsoorten als beuk en berk (in bijvoorbeeld Duitsland en Polen wordt hij het meest gemeld van dood naaldhout, met name sparren). Deze zwam werd pas in 2007 als nieuw voor Nederland beschreven. Anno 2025 staat hij al als algemeen in de verspreidingsatlas van NMV.

Wij vonden hem in 2019 voor de eerste maal op een stuk stam van een Populier te Koningslust. In 2020 de tweede vondst In Beringe op een stuk stam van Eik of Den (in de verspreidingsatlas staat dat hij gevonden wordt op loofhout maar in het buitenland wordt vooral naaldhout als vindplaats aangegeven). In 2025 vonden we hem voor de eerste maal in Polen op berk.

Alle foto's © Alina & Chris Billekens.

Synoniemen

Dendrosarcus mollis - Paulet - Traité des champignons 2: t. 20:4 (1793)
Agaricus nidulans - Persoon - Icones et Descriptiones Fungorum Minus Cognitorum 1: 19, t. 6:4 (1798)
Panus foetens - Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 399 (1838)
Agaricus jonquilla - Léveillé - Iconographie des Champignons de Paulet: 10, t. 20:4 (1855)
Pleurotus nidulans - (Persoon) P. Kummer - Der Führer in die Pilzkunde: 105 (1871)
Crepidotus nidulans - (Persoon) Quélet - Mémoires de la Société d'Émulation de Montbéliard sér. 2, 5: 542 (1875)
Claudopus nidulans - (Persoon) Peck - Annual Report on the New York State Museum of Natural History 39: 67 (1886)
Agaricus odorativus - Britzelmayr - Botanisches Centralblatt 54 (3): 66, t. 178:41, 199:153 (1893)
Pocillaria foetens - (Fries) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (2): 506 (1898)
Dendrosarcus nidulans - (Persoon) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (2): 464 (1898)
Phyllotopsis nidulans - (Persoon) Singer - Beihefte zum Botanischen Centralblatt 56: 143 (1936)
Panus nidulans - (Persoon) Pilát - Mykologia 7: 90 (1930)

Mycobank CC BY-NC-ND

Sleutel(s)

Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 243
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 321

Literatuur

Boomsluiter, Menno (NMV) - Opnieuw vondst van Oranje oesterzwam in Nederland - webdocument op www.naturetoday.com
Boomsluiter, M. (2024) - De snelle opmars van de Oranje oesterzwam (Phyllotopsis nidulans). Coolia 67-1: 22-28
Domański, Stanisław - (1969) - Wood-inhabiting fungi in the Białowieża virgin forests in Poland. XII. Phyllotopsis nidulans (Pers. ex Fr.) Sing. - Acta Mycologica 5(1):161-172
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe : 952, 978, 980
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 82 (foto)
Otto, P. - (2013) - Über den Orangeseitling (Phyllotopsis nidulans) - Boletus 34: 72
Steeman, Roosmarijn (2011) - Verborgen schatten in Waarnemingen.be webdocument op NatureToday
Tolsma B. - (2007) - Verwacht en nu verschenen: Phyllotopsis nidulans - Coolia 50-4: 185-186
Vesterholt (2004) - Danmarks Svampe: 124
Winkel, G. - (2009) - Op je knieën voor de kleintjes - Coolia 52-4: 180-186

Phyllotopsis nidulans op internet: