Cephaloscypha mairei

• Cyphella mairei - Pilát - Annales Mycologici 22 (1-2): 211 (1924)

• Cyphella filicina var. mairei - (Pilát) Pilát - Spisy Prirod. Karlovy Univ. 29: 58 (1925)

• Lachnella mairei - (Pilát) W.B. Cooke - Beihefte zur Sydowia 4: 73 (1961)

• Flagelloscypha morlichensis - W.B. Cooke - Beihefte zur Sydowia 4: 63 (1961)

• Lachnella mairei - (Pilát) W.B. Cooke - Beihefte zur Sydowia 4: 73 (1961)

• Cephaloscypha morlichensis - (W.B. Cooke) Agerer - Sydowia 27(1-6): 194 (1975)

• Cephaloscypha mairei - (Pilát) Agerer - Mitteilungen aus der Botanischen Staatssammlung München 19: 303 (1983) 

• Flagelloscypha mairei - (Pilát) Knudsen - Nordic Journal of Botany 11 (4): 478 (1991)

Habitat en habitus zijn weliswaar karakteristiek voor het Geknopt zweephaarschijfje, maar niet doorslaggevend; microscopische controle blijft nodig, waarbij dan de opgeblazen toppen van de kleurloze, ruwe haren op het bovenoppervlak en de slanke, bijna traanvormige sporen diagnostisch zijn. Macroscopisch is deze soort niet met zekerheid van andere spierwitte, cyphelloïde paddenstoelen te onderscheiden.

Nico Dam, 2018  CC-BY-SA 3.0

Net als alle andere Zweephaarschijfjes (Flagelloscypha-soorten) is ook het Geknopt zweephaarschijfje (Cephaloscypha mairei, in de literatuur ook vaak als Flagelloscypha mairei opgevoerd) een onopvallend, spierwit, harig schelpje, dat zijdelings aan het substraat is gehecht en met de opening naar beneden groeit. Deze soort is karakteristiek voor dode varens. Er is slechts één Nederlandse vondst van, en die groeide op Wijfjesvaren; in de literatuur wordt ook Dubbelloof als substraat genoemd. Je zou zeggen dat de soort dan eigenlijk in heel Nederland wel zou moeten kunnen groeien, maar dat is niet het geval. Of althans: er zijn niet meer meldingen van. Deze soort ga je slechts vinden als je dode, vochtige varenbladen optilt en met een loep afspeurt; zandkorrels zijn tenslotte ook vaak wit. Bij al zulke onopvallende soorten is het maar de vraag in hoeverre de meldingen de feitelijke verspreiding weerspiegelen. Ook elders is het Geknopt zweephaarschijfje maar van weinig vondsten bekend.

Nico Dam, 2018  CC-BY-SA 3.0