Calyptella capula

• Peziza capula - Holmskjold - Nye Saml. Kongel. Danske Vidensk. Selsk. Skr. 1: 286 (1781)

• Peziza cernua - Schumacher - Enumeratio Plantarum, in Partibus Sællandiae Septentrionalis et Orientalis Crescentium 2: 421 (1803)

• Peziza capula var. cernua - Schumacher - Enumeratio Plantarum, in Partibus Sællandiae Septentrionalis et Orientalis Crescentium 2: 421 (1803)

• Peziza capula var. cernua - (Schumacher) Persoon - Mycologia Europaea 1: 281 (1822)

• Cyphella capula - (Holmskjold) Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 568 (1838)

• Cyphella laeta - Fries - Epicrisis Systematis Mycologici: 568 (1838)

• Cyphella capula var. flavescens - Patouillard - Tabulae analyticae fungorum, 1, fig. 56 (1883)

• Cyphella pimii - W. Phillips - Grevillea 13(no. 66): 49 (1884)

• Calyptella capula - (Holmskjold) Quélet - Flore mycologique de la France et des pays limitrophes: 25 (1888) 

• Cyphella cernua - (Schumacher) Massee - British Fungus-Flora 1: 138 (1892)

• Chaetocypha pimii - (W. Phillips) Kuntze - Revisio generum plantarum 2: 847 (1891)

• Chaetocypha laeta - (Fries) Kuntze - Revisio generum plantarum 2: 847 (1891)

• Chaetocypha capula - (Holmskjold) Kuntze - Revisio generum plantarum 2: 847 (1891)

• Calyptella capula var. flavescens - (Patouillard) Bigeard & H. Guillemin - Fl. Champ. Supér. France, edn 2 2: 479 (1913)

• Cyphella velenovskyi - Pilát - Annales Mycologici 22 (1-2): 206 (1924)

• Calyptella pimii - (W. Phillips) Bourdot & Galzin - Hyménomycètes de France. Hétérobasidiés- Homobasidiés Gymnocarpes: 156 (1928)

• Calyptella cernua - (Schumacher) W.B. Cooke - Beihefte zur Sydowia 4: 36 (1961)

Kenmerkend voor alle brandnetelklokjes zijn de kleine, kelkvormige vruchtlichamen die aan een korte steel vanaf hun substraat naar beneden hangen. Het geheel is nog geen centimeter lang, en de kelkjes zijn nog geen 5 mm in diameter; meestal groeien ze in zwermen, waardoor ze ondanks hun geringe grootte toch behoorlijk op kunnen vallen. Hun kleur kan variëren tussen wit, geel en grijs, en is geen onderscheidend determinatiekenmerk. Soms komen alle kleurvarianten op een en dezelfde stengel voor. Het zijn basidiomyceten, en de sporenmaat is van belang voor het onderscheiden van de individuele soorten; de sporen van het Brandnetelklokje zijn nogal variabel in vorm en grootte, meestal appelpitvormig en ongeveer 6-9 x 4-6 µm, volgens de literatuur soms nog aanzienlijk groter.

Nico Dam, 2017  CC-BY-SA 3.0

Het Brandnetelklokje (Calyptella capula ss. str.) komt in het grootste deel van Nederland algemeen voor. Het betreft een (waarschijnlijk) saprotroof levende soort, die op allerlei klein strooisel kan groeien, maar voornamelijk gevonden wordt aan de basis van afgestorven of nog levende, nog in de bodem stekende brandnetelstengels. Ze wordt dan ook vaak in ruigtevegetaties met dichte brandnetelopslag aangetroffen, en komt ook algemeen voor in de open populierenbossen met dichte ondergroei van brandnetels, zoals je die bijvoorbeeld in de Flevopolders vindt. Op de voedselarme zandgronden wordt de soort maar relatief weinig gevonden, en is daar beperkt tot lokaal verrijkte plekken, zoals ruigtevegetaties langs fietspaden of stortplaatsen. Ook elders in Europa is het Brandnetelklokje wijd verbreid en niet zeldzaam.

Nico Dam, 2017  CC-BY-SA 3.0

• Arnolds, Chrispijn & Enzlin 2014) - Hoofdstuk 20b: Akkers en ruigtes. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 2: 478  (met illustratie)

• Cooke, W. Bridge (1961) - The Cyphellaceous Fungi. A Study in the Porotheleaceae. Beihefte zur Sydowia Annales Mycologici, Ser. II. IV. Beiheft

• Ellis & Ellis (1997) - Microfungi on land plants: 440

• Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 265

• Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 337

• Læssøe & Petersen 2019) - Fungi Temperate Europe 2: 1080  (foto)

• Merino Alcántara, D. (2014) - Aportaciones Micológicas 18. Micobotánica-Jaén 9(1): 73-75

• Redhead, S.A. & J.H. Traquair (1981) - Calyptella capula. Fungi Canadenses 202: 1-2

• Tanchaud, P. (2015) - Calyptella capula (Holmsk.:Pers.) Quél. Mycocharentes

• Vuyck, L. (1930) - Cyphella capula Holmsk. - Kapvormige Cyphella. Flora Batava 26: plaat 2010b