Poederzwamgast

Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Lyophyllaceae - Asterophora - Asterophora lycoperdoides

Asterophora lycoperdoides

(Bull.) Ditmar, Neues Journal für die Botanik 3 (3-4): 56 (1809)

De Poederzwamgast (Asterophora lycoperdoides) is een soort paddenstoel uit de familie Lyophyllaceae. De Poederzwamgast vormt zich gewoonlijk in groepen of in bosjes van groeiende vruchtlichamen met 1-2 cm brede hoeden, die aanvankelijk witachtig schilferig zijn, later kaneelkleurig tot bruinachtig poederachtig worden door de desintegratie in chlamydosporen. De lamellen zijn lichtgrijs, dik, ze staan ver uit elkaar en zijn slechts onduidelijk ontwikkeld en kunnen ook volledig afwezig zijn. De steel is tot 3 cm lang en 3-5 mm dik, is witachtig van kleur, wordt later bruin en zwart, is vaak gebogen en tenslotte hol. Het vlees is bleek. De vruchtlichamen ruiken en smaken naar meel. Het oppervlak van de hoed valt uiteen in bruinachtige, ovaalronde, wratachtige tot stompe stekelige chlamydosporen die 13-20 µm lang en 10-20 µm breed zijn. De basidosporen zijn glad, elliptisch en doorschijnend (hyaline). De paddenstoel is een necrotrofe parasiet op rottende, zwart geworden vruchtlichamen van vooral Rookrussula (Russula adusta), Fijnplaatrussula (Russula densifolia) en Grofplaat russula (Russula nigricans), zeldzamer ook op melkzwammen, b.v. het Schaapje (Lactifluus vellereus), en kan gevonden worden van eind juli tot begin november.

Oude Nederlandse naam is Sterzwammetje.

Alle foto's © Alina & Chris Billekens

Synoniemen

Agaricus lycoperdoides - Bulliard - Herbier de la France 4: t. 166 (1784)
Agaricus lycoperdonoides - Bulliard - (1784)
Agaricus lycoperdoides - Sowerby - Coloured Figures of English Fungi 3: tab. 383 (1803)
Merulius lycoperdoides - (Bulliard) Lamarck & DeCandolle - Flore française 2: 128 (1805)
Asterophora lycoperdoides - (Bulliard) Ditmar - Neues Journal für die Botanik 3 (3-4): 56 (1809)
Asterophora lycoperdoides - Fries - Symbolae Gasteromycorum 1: 8 (1817)
Asterophora agaricoides - Fries & Nordholm - Symbolae Gasteromycorum 1: 8 (1818)
Asterophora nauseosa - Weinmann - Hymeno- et Gastero-Mycetes hucusque in imperio Rossico observatos: 629 (1836)
Asterophora agaricicola - Corda - Icones fungorum hucusque cognitorum 4: 8, tab. 3, fig. 24 (1840)
Artotrogus asterophora - Fries - Summa vegetabilium Scandinaviae 2: 497 (1849)
Asterotrichum ditmarii - Bonorden - Handbuch der allgemeinen Mykologie: 82 (1851)
Asterotrichum ditmari - Bonorden - Handbuch der allgemeinen Mykologie: 82 (1851)
Hypomyces asterophorus - (Fries) Tulasne & C. Tulasne - Annales des Sciences Naturelles Botanique 13: 14 (1860)
Nyctalis nauseosa - (Weinmann) Fries - Hymenomycetes europaei: 463 (1874)
Nyctalis lycoperdoides - (Bulliard) J. Schröter - Cohn, Krypt.Flora Schlesien: 525 (1889)
Artotrogus lycoperdoides - (Bulliard) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (2): 443 (1898)
Hypolyssus lycoperdoides - (Bulliard) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (2): 488 (1898)
Hypolyssus lycoperdodes - (Bulliard) Kuntze - Revisio generum plantarum 3 (2): 488 (1898)
Nyctalis asterophora f. major - J.E. Lange - Dansk botanisk Arkiv 8 (3): 42 (1933)
Nyctalis agaricoides - (Fries) Bon & Courtecuisse - Documents Mycologiques 19 (76): 74 (1989)
Nyctalis agaricoides f. nauseosa - (Weinmann) Bon - Documents Mycologiques 25 (97): 4 (1995)

Sleutel(s)

Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 495
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 581

Literatuur

Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 21a Lanen op voedselrijke bodems. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 2: 527 (met illustratie)
Blanco-Dios, J.B. (2011) - Asterophora salvaterrensis (Basidiomycota, Agaricales), a new species from Galicia (Spain). Mycotaxon Vol. 118: 83 - 88
Dam & Kuyper (2013) - Veldgids paddenstoelen. Plaatjeszwammen en boleten : 103
Eyssartier & Roux (2013) - Guide Champignons France Europe: 346
Gerhardt (1999) - Paddenstoelengids onderweg: 184
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 1: 281 (foto)
Vuyck, L. (1906) - Nyctalis asterophora - Sterdragende Nyctalis. Flora Batava 22: 1730-1730

Asterophora lycoperdoides op internet: