Cellypha goldbachii

• Cyphella goldbachii - Weinmann - Hymeno- et Gastero-Mycetes hucusque in imperio Rossico observatos: 522 (1836)

• Cyphella caricina - Peck - Rep. (Annual) New York State Mus. Nat. Hist. 33: 22 (1880)

• Calyptella goldbachii - (Weinmann) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 216 (1886)

• Chaetocypha variabilis - Corda - Deutschlands Flora, Abt. III. Die Pilze Deutschlands 2 (9): 133, tab. 63 (1829)

• Cellypha goldbachii - (Weinmann) Donk - Persoonia 1 (1): 85 (1959)

Mycobank CC BY-NC-ND

Substraat en groeiwijze maken het Knophaarschelpje in het veld al wel redelijk zeker te benoemen, maar toch kan microscopische controle geen kwaad. De vruchtlichamen zijn wit, op de bovenkant fijn viltig-harig en op de onderkant kaal en soms (bij grotere exemplaren) wat gerimpeld. Onder de microscoop zijn de haren op de buitenkant glad, cilindrisch, maar met een opgezwollen top; de sporen zijn traanvormig en relatief groot, 10-14 × 3-4 µm.

Nico Dam, 2018  CC-BY-SA 3.0

Knophaarschelpjes (Cellypha goldbachii) zijn kleine, witte schelpjes die aan de basis van dode stengels van grotere grassen en russen groeien. In de buitenduinen langs de Noordzee-kust wordt ze regelmatig gevonden op Helm (Ammophila arenaria), in het binnenland groeit ze op andere grassen of soms kruidachtigen en in pitrusvegetaties. De soort kan gedurende een groot deel van het jaar gevonden worden, met uitzondering van de wintermaanden. Over haar verspreiding in Nederland is niet veel te zeggen. Het lijkt om een zeldzame soort te gaan, die niettemin in het hele land wel te vinden moet zijn; mogelijk is er wel een verspreidings-zwaartepunt in de kuststrook.

Nico Dam, 2018  CC-BY-SA 3.0

• Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 275

• Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 451

• Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 27c: Loofbossen op verstoorde, zeer voedselrijke grond. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 412-413 (met illustratie)

• Lehmann, H. (2015/2016) - Die cyphelloiden Homobasidiomyceten in Schleswig-Holstein. Eine Bestandsaufnahme. Kieler Notizen zur Pflanzenkunde 41: 66–92

• Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 2: 1079 (foto)

• Putte, A. van der (2011) - Noord-Hollands duin. Verslag Cristella weekend Bergen aan Zee, 19-21 november 2010. Coolia 54(3): 147-156

• Reid, D.A. (1963) - Notes on some fungi in Michigan 1. Cyhellaceae. Persoonia 3(1): 97-154

• Tanchaud, P. (2023) - Cellypha goldbachii (Weinm.) Donk. MycoCharentes