Fungi - Dikarya - Basidiomycota - Agaricomycotina - Agaricomycetes - Agaricomycetidae - Agaricales - Cyphellaceae - Cellypha - Cellypha goldbachii
Weinm., Hymeno- et Gastero-Mycetes hucusque in imperio Rossico observatos: 522 (1836)
© rodrimarquez, sommige rechten voorbehouden (CC BY-NC)
Cellypha goldbachii staat in het Nederlands bekend onder de naam Knophaarschelpje. Het is een paddenstoel die tot de stam van de Basidiomyceten (Basidiomycota) behoort.
Kenmerken:
Uiterlijk: Het Knophaarschelpje is een kleine, onopvallende paddenstoel. De vruchtlichamen hebben de vorm van kleine, kom- of schelpvormige structuren, vandaar de naam 'schelpje'.
Habitat: Deze soort leeft saprotroof, wat betekent dat hij zich voedt met dood organisch materiaal. Hij groeit op stengels van kruiden en grasachtigen. In Nederland is de soort onder andere waargenomen op Helmgras.
Verspreiding: Het Knophaarschelpje wordt in Nederland als vrij zeldzaam beschouwd.
© Igor Khomenko, sommige rechten voorbehouden CC BY-NC)
Cyphella goldbachii - Weinmann - Hymeno- et Gastero-Mycetes hucusque in imperio Rossico observatos: 522 (1836)
Cyphella caricina - Peck - Rep. (Annual) New York State Mus. Nat. Hist. 33: 22 (1880)
Calyptella goldbachii - (Weinmann) Quélet - Enchiridion Fungorum in Europa media et praesertim in Gallia Vigentium: 216 (1886)
Chaetocypha variabilis - Corda - Deutschlands Flora, Abt. III. Die Pilze Deutschlands 2 (9): 133, tab. 63 (1829)
Cellypha goldbachii - (Weinmann) Donk - Persoonia 1 (1): 85 (1959)
Mycobank CC BY-NC-ND
Substraat en groeiwijze maken het Knophaarschelpje in het veld al wel redelijk zeker te benoemen, maar toch kan microscopische controle geen kwaad. De vruchtlichamen zijn wit, op de bovenkant fijn viltig-harig en op de onderkant kaal en soms (bij grotere exemplaren) wat gerimpeld. Onder de microscoop zijn de haren op de buitenkant glad, cilindrisch, maar met een opgezwollen top; de sporen zijn traanvormig en relatief groot, 10-14 × 3-4 µm.
Nico Dam, 2018 CC-BY-SA 3.0
(bron: NMV Verspreidingsatlas Paddenstoelen, (zie onder links)Knophaarschelpjes (Cellypha goldbachii) zijn kleine, witte schelpjes die aan de basis van dode stengels van grotere grassen en russen groeien. In de buitenduinen langs de Noordzee-kust wordt ze regelmatig gevonden op Helm (Ammophila arenaria), in het binnenland groeit ze op andere grassen of soms kruidachtigen en in pitrusvegetaties. De soort kan gedurende een groot deel van het jaar gevonden worden, met uitzondering van de wintermaanden. Over haar verspreiding in Nederland is niet veel te zeggen. Het lijkt om een zeldzame soort te gaan, die niettemin in het hele land wel te vinden moet zijn; mogelijk is er wel een verspreidings-zwaartepunt in de kuststrook.
Nico Dam, 2018 CC-BY-SA 3.0
(bron: NMV Verspreidingsatlas Paddenstoelen, (zie onder links)Knudsen & Vesterholt (2008) - Funga Nordica: 275
Knudsen & Vesterholt (2012) - Funga Nordica: 451
Arnolds, Chrispijn & Enzlin (2014) - Hoofdstuk 27c: Loofbossen op verstoorde, zeer voedselrijke grond. Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe 3: 412-413 (met illustratie)
Lehmann, H. (2015/2016) - Die cyphelloiden Homobasidiomyceten in Schleswig-Holstein. Eine Bestandsaufnahme. Kieler Notizen zur Pflanzenkunde 41: 66–92
Læssøe & Petersen (2019) - Fungi Temperate Europe 2: 1079 (foto)
Putte, A. van der (2011) - Noord-Hollands duin. Verslag Cristella weekend Bergen aan Zee, 19-21 november 2010. Coolia 54(3): 147-156
Reid, D.A. (1963) - Notes on some fungi in Michigan 1. Cyhellaceae. Persoonia 3(1): 97-154
Tanchaud, P. (2023) - Cellypha goldbachii (Weinm.) Donk. MycoCharentes
Cellypha goldbachii op internet:
First Nature
NMV Paddenstoel van de maand
MushroomExpert
Nagrzyby
The Ultimate Mushroom Guide
Pilzbuch Pilzwelten
All about funghi
Guía de Setas y Hongos de Navarra
Česká mykologická společnost
Funghi in Italia
De Interactieve Paddenstoelengids