Pieter Heinsius (landmeter)

Pieter (Heynsius, Heijnsius) Heinsius (Den Haag, 24 april 1729 – ald., 22 sept. 1802), mr. timmerman, schrijnwerker en fabriekmeester, beëdigd en geadmitteerd landmeter aan het Hof van Holland, alsmede lid van de Eerste Nationale Vergadering namens Den Haag. Was een zoon van Justinus Heinsius en Elizabeth van Tholl, en de vader van Justinus Heinsius, mr. timmerman en cartograaf.

Opgeleid na het pachtoproer, woonde op de Nieuwe Haven in Den Haag, heeft een vermelding aldaar met het beroep 'Landmeter en Fabrieck van Delfland' op eerder genoemd adres met het jaartal 1761 in het ambtenarenboekje. Daar woonde één vermelding eerder met het jaar 1764 ook zijn broer Johannes Heinsius, Justinusz, en wel in de Princestraat, de notaris in Den Haag, en een procureur voor het College van Den Haag. Pieter huwde NG in de Kloosterkerk in Den Haag 24 december 1758 met Geertruy Bisschop. Zij zijn samen in 1772 doopgetuige bij haar zuster Catharina Louise Bisschop. Na overlijden plaatste haar overgebleven dochter in 1807 de overlijdensadvertentie van Geertruy, waaruit blijkt dat zij rond 1730 geboren was. Pieters' zoon Justinus Heinsius, werkte in 1798 als taxateur (i.e. makelaar) van enkele gebouwen op het Binnenhof werkzaam voor de Landsdrukkerij. De dochter Geertrui Heinsius stierf in 1831 te Hillegom, 64 jaar oud. Pieter is reeds vanaf 1761 afgedrukt als landmeter, maar mogelijk al vroeger als zodanig werkzaam. Pas in 1772 volgde zijn aanstelling bij de Raad. Zou in 1765 voorstellen om een nieuwe slaperdijk aan te leggen achter de Maasdijk tussen Monster en Hoek van Holland, en daarna een kaart van Pijnacker gemaakt hebben vanwege de drooglegging van de veenplassen (1767) samen met ene Cornelis de Graaf. Heeft zo een vijftal kaarten gedaan. Was van beroep mr. timmerman, schrijnwerker, fabriekmeester (i.e. aannemer), makelaar en taxateur. Het Ambtboek noemt hem echter een hofambtenaar. Heeft curieuze vragen gesteld over de idee natte weilanden en noemt deze zodoende de 'Nassauër' landen. Zou in 1771 stukken geproduceerd hebben betreffende de inspectie van de Vlaamse en de Noord-Hollandse kusten, door hemzelf. Dit geeft te denken of de man in die periode het pad effende om die 'Nassau-landen' daadwerkelijk samen met de procureur te verwerven voor het Graafschap Holland. Drooglegging van allerlei natte veenlanden werd in de Republiek veelal privaat geregeld. Het Rijksmuseum heeft de kaart van de nieuwe slaperdijk wel bewaard, maar daarop is zijn naam helaas niet werkelijk getoond. Bijgaande, afgebeelde kaart, is wel door hem ondertekend. Pieter raakte, net als Justinus, betrokken bij de Bataafse revolutie en nam vanaf 1795 plaats in de Eerste Nationale Vergadering namens Den Haag.

 

Bronnen, noten en/of referenties

·         Adresboek Den Haag

·         Lid Nationale Vergadering Provisionele Regering

·         Ambtboek Nassause Domeinraad

·         Aanstellingsakte

·         Wiskunstenaars

Label: Landmeter: Hollandse Biografie

© 2022 F.N. Heinsius