Pieter Heinsius (diamantrover)

Pieter Heinsius (? – Kaapstad?, op of na 24 mei 1697), was een hofmeester a/b van het op 24 mei 1697 vergane VOC-schip Oosterland, dat hij bij de scheepsramp verliet, met een beurs vol diamanten. 

Pieter Heinsius wordt genoemd in de geschiedenis van Zuid-Afrika. Hij was werkzaam als hofmeester (een steward) aan boord van het op 24 mei 1697 vergane VOC-schip Oosterland, in de Tafelbaai, onder Kaap de Goede Hoop. Het schip, een splinternieuw spiegelretourschip, gebouwd in Middelburg, verging, en Pieter werd sinds de scheepsramp vermist met een beurs vol met diamanten. In het archief van South Africa komt een werk voor onder de naam Letters Despatched 1696-1708. Daarin handelt het vooral om een bekende Daniel Heinsius, admiralty commissioner. Minder bekend is de hierin genoemde Pieter Heinsius. Deze raakte volop betrokken bij een zware kuststorm, waarbij enkele zeeschepen averij opliepen, waaronder zijn schip, de Oosterland. Toen het schip water begon te maken, zou hij de diamanten, welke de schipper op zijn borst bij zich droeg, afgepakt hebben, en om zijn eigen middel vastgeknoopt hebben. Vervolgens is hij, toen het schip niet meer te redden was, in de storm weggezwommen, met de diamanten. Hij is sindsdien absent. Van zijn familie is weinig bekend. De VOC heeft een min of meer vergelijkbare versie van dit scheepsverhaal (zie het tabblad "De ramp"). De overlevering lijkt ietwat op het WIC-verhaal van naamgenoot Petrus Heinius, veroveraar van de zilvervloot.