Dr. Vincent Heinsius (burgemeester)

Vincent (Vincentius) Heinsius J.U.D. (Harlingen, 1655 – ald., 5 juli 1739), J.U.D. Leiden (1679), advocaat aan het Hof van Friesland (1680), vroedschap, burgemeester en raad der Stad Harlingen (1700-1739), was een zoon van IJsbrand Joosten Heyns, korenkoper, en van Cathalina Vincent. 

Deze familie Heinsius is buiten Harlingen aangetroffen in New York, Suriname, en in Amsterdam op Realeneiland in de Vierwindenstraat met de zogeheten Heinsius-pakhuizen. Schreef zich in Leiden in als student rechten: "geboren Harlingen in 1655". Rond die tijd geen doop gevonden aldaar. Promoveerde in 1679 aan Leiden op een proefschrift getiteld De revocandus donationibus. Een curieus werk over het juridisch herroepen van een geldelijke donatie. Begon op 22 januari 1680 als advocaat bij het Hof van Friesland te Leeuwarden. Is in 1693 werkzaam als advocaat in Harlingen en kwam in 1700 bij de Vroedschap van Harlingen. Daar is hij regelmatig verkozen tot burgemeester, danwel gezworen gemeensman. Was berucht om een grote smeergeld affaire onder de naam Correspondentiebeurs Het Botervat. Een ingewikkelde zaak die speelde in 1728 waarna in 1730 het weesboek is gesloten. Heinsius is schuldig bevonden aan het failliet gaan van de wanhopige constructie om de collecteurs te redden, wat slecht gelukt is. Ditmaal gingen niet de belastingontvangers zelf failliet, maar het bedachte 'reddingsvehikel'. Werd bij een begrafenis genoemd als een vooraanstaande burger met een afwijkend begrafenisprotocol. Zou in afwijkende kleding in de voorkamer onafhankelijk van de familie de rouwplechtigheid bijwonen. Heinsius is overleden rond 5 juli 1739 wanneer zijn vermeldingen bij de vroedschap staken én alle bewoners zijn huizen in de Simon Stijlstraat en in de Voorstraat verkopen. Dat Voorstraat-huis is in 1682 van IJsbrand Joost Heyns, zijn vader. Is mogelijk de erfgenaam van pakhuizen, de zgn. Heinsius-keten in Amsterdam, gelegen in het gebied Realeneiland, alsmede van diverse bezittingen in New York, genoemd bij zijn legaat. In een werk De Amsterdamse Boekhandel (1680-1725) is dit door Isabella van Eeghen als volgt omschreven: "voor 2/3 eigenaar van vier zoutkassen, de zogenaamde Heinsiusketen op 't Realeneiland op de hoek van de Vierwindenstraat, welke tot 1743 eigendom van nakomelingen Heyns of Heinsius van hun oudtante Cathalina Vincent waren geweest.". In 1743 is dat een zekere Hester Vincent, op de erfenis of het legaat van Vincent Heinsius, in leven oud burgemeester en raad der Stad Harlingen, gesterkt met haar man Thauvet Besley, in het bijzonder het aandeel in New-York in America. En dan is er op datzelfde moment nóg een nalatenschap notering van hem betreffende het legaat van Justus Heinsius, met Thauvet Besley en Hester Vincent, van wijlen IJsbrand Vincent, een zoon van Anna Yver. IJsbrand is gehuwd met Johanna Pauw, dochter van Hendrik Pauw en Elsabé Gaijmans. De zuster Catharina Vincent huwde met Pieter Bonnée, een koopman in Amsterdam. Conclusie 3 kinderen van Anna IJver staan bij huwelijk in Amsterdam bewezen: Catharina, Hester en IJsbrand. Op 13 april 1743 is Anna Yver "op de Prinsengracht tussen de Spiegelstraat en de Vijzelstraat" begraven in de Waalse Kerk. Dat overlijden was dus de aanleiding voor alle nalatenschap noteringen. Mejuff. Anna Yver is in 1742 zelfs nogmaals opgenomen met een flink bedrag als erfgenaam in het testament van Jvr. Elisabeth Bors van Waveren met Jhr. Jan Deutz van Assendelft. Bij Anna Yver is verder wel geschreven, met name door Vlaamse drukkers, dat zij in 1682 in Angoulême zou zijn gehuwd met IJsbrand Vincent, wat onjuist lijkt, ze was immers zijn moeder. De familie van Anne Yver is tot slot nog een goede bekende bij de familie van Marianne Bousquet, de eerste vrouw van Henri Heinsius, de stadsmakelaar in Amsterdam, uit de andere Friese familie Heinsius. Rest uit 1745 van Pieter Bonnée nog een laatste akte over de opslag van Havana tabak in de Heinsius Pakhuizen.

Bronnen, noten en/of referenties

·         Proefschrift Universiteit Leiden

·         Correspondentiebeurs

·         Steden en Regeringe

·         Artikel: Fryslân Slavernij

·         Het legaat New York