Anthony Heinsius (gouverneur Batavia)

Anthonie (Anthonij, Anthony) Heinsius (Loosduinen, ca. 1669 – Batavia, ca. 1723), was een opperkoopman ter VOC en gouverneur van Batavia. Anthonie was familie van Johan Heinsius en van Willem van Hoorn. 

Heinsius werkte eerst als assistent opperkoopman, later als opperkoopman ter VOC en was daarmee gouverneur van Batavia (Nederlands-Indië). Deze VOC-opvarende is afkomstig van Loosduinen, de kerk bij Den Haag, en daarmee mogelijk een zoon van de predikant aldaar Ds. Johannes Heinsius en van Roelandina la Porte, welke een zoon Anthony Heinsius lieten dopen op 20 oktober 1669 in het bijzijn van de getuigen Everhard la Porte en Anna Houterus. Hij is notarieel bekend in Den Haag, én ontvangt aldaar een laatste gage uitbetaald in 1720, weliswaar op een kladschriftje van de bode Desjardin, uiterst toevallig, want exact in het begraafjaar van de raadpensionaris. De gouverneur zou derhalve na 1720 overleden moeten zijn. Huwde (in Batavia?) met Maria Sourij (Soury, Saury, Saurij), mogelijk een zuster van Jan Soury, een familie uit Rotterdam. Maria Sourij overleefde een poging tot moord, middels vergiftiging, door de Compagnie-slavin Linda met haar twee dochters Lea en Maria. Deze strafzaak is bewaard gebleven. In januari 1709 treedt Anthonie met Maria publiekelijk op als doopgetuige, bij de doop van Johan Coetsé, de zoon van Jan Coetsé en Sara Bruijckverstand, in de Grote Kerk in Amsterdam. Hij is jaren later overleden, aan boord van het (Franse?) schip d'Achilles, blijkt uit zijn overlijdensverslag. Er verschijnt zo een laatste notarisakte in Delft gedateerd 22 nov. 1726 aangaande Anthonij Heijnsius en Maria Lourij (i.e. Sourij). De heren Bergom en Van Schagen leggen een verklaring af bij de notaris Adriaan Leeuwenhoeck; een overlijdensverklaring betreffende het echtpaar. In 1726 verscheen zodoende een advertentie waarin de brieven van de raadpensionaris te koop aangeboden worden in Den Haag. Men is in dat jaar klaarblijkelijk bezig met de familie van de raadpensionaris. Het archief van Indonesië heeft een brief gedateerd 24 oktober 1723 waarin zijn overlijden reeds is geregistreerd. In een secundair werkje is een laatste teken van leven te dateren op 21 december 1722 wanneer de heer Heinsius vertrokken is naar Banda. Aldoende moet hij dan ca. 1723 gestorven zijn. In Middelburg nog een Maria Heinsius en Lena Heinsius aangetroffen.

Bronnen, noten en/of referenties

·         Rechterlijk archief

·         Doopgetuige

·         VOC-opvarenden

·         Notarieel archief Delft

·         Archief Indonesia