Mr. Anthonie Heinsius (raadpensionaris)

Anthonie (Antonius, Anthonij) (Adriaensz.) Heinsius (Delft, 24 nov. 1641Den Haag, na 1 dec. 1693), secretaris van Delft (1670), pensionaris van Delft (1679), bestuurder Groote Schoole van Delft (1681) en raadpensionaris te Den Haag (1693), was een zoon van Adriaan Heinsius, suiker-bakker en schepene, en van Maria van Dedel. 

Geboren in Delft in de Vroedschapsfamilie Heinsius. Kende een harde jeugd; de suiker-bakkerij ontplofte. Men raffineerde de suiker welke bij een suikerfactoor in Brazilië gewonnen was. Studeerde vermoedelijk filosofie in Leiden. Anthonie Heinsius werd zodoende in 1670 opgetekend als secretaris van de stad Delft. Was hierna van 1679 tot 1681 lid van het Collegie der Groote Schoole. In 1681 verving Ds. David Clinquant hem daar. Voorafgaand zegt men hem in die tussenliggende tijd "Pensionaris van Delft vanaf 1679".  We missen hem daarna ruim een jaar of tien. Pas op 1 december 1693 treffen we de man weer aan in de primaire bronnen; in de DTB Den Haag als doopgetuige van het kind Anthonie bij raadsheer Anthonie van der Heim en Catharina Heinsius. Hij verscheen er als "d'heer Raatpensionaris Heijnsius met Maria Heijnsius, de vrouw van Frederik Sluysken". We moeten derhalve aannemen dat die doopgetuige, Anthonie Heinsius betreft. Vervolgens ontbreekt hij tot zijn dood in 1720 in de primaire bronnen, maar zou hij wel liefst 24.000 brieven geschreven hebben en ons land door de stadhouderloze periode geloodst hebben. Men dateert de brieven vooral rond 1710, waarbij ondergetekende, na een steekproef, meer op 1750 uitkomt. Kende geen huwelijk waar de man altijd huwde; ergo mogelijk gehuwd onder een andere naam. Wellicht Anthonie de Veer, welke huwde met Adriana van Foreest, kende immers een soortgelijk beroep en heeft aktes met Van der Goes en Mr. Fredrik Sluijskens. Een stadsbestuurder die begon rond het rampjaar 1672 wanneer Johan de Witt als raadpensionaris eindigde en een belangrijke rol speelde in de stadhouderloze periode na 1702. Was op de hand van de hugenoten en organiseerde een financiële regeling voor onhuwbare Franse vrouwen. Zijn herbegraving roept de vraag op: was hij soms niet eerder overleden? Eindigde op de lijst van 500 rijksten van de Republiek.

Bronnen, noten en/of referenties

·         Stadsarchief

·         Stadssecretaris

·         Collegie Groote Schoole