XI-319 Reneman, Bartholdus

Biografische aantekeningen

Bartholdus Reneman is in 1660 predikant geworden van Niehove in Groningen, na een studie in Groningen. Hij kwam daar in de vacante zetel terecht die werd achtergelaten door Haicko Petri Haickelenborgh, die als predikant in het nabijgelegen Oldenhove werd beroepen. Twaalf jaar later trouwde Bartholdus met de dochter van zijn voorganger, Tatia Haickelenborgh.

Ik heb geen bronnen gevonden over de afkomst van Bartholdus. Het lijkt waarschijnlijk dat hij de zoon is van predikant Carolus Reneman, die in Krewerd stond, maar de doopaantekeningen van deze predikant uit 1630 zijn zeer beschadigd. Datum noch voornaam van het kind zijn erin te lezen. Het wapen op Bartholdus graf, een klimmende ree, impliceert dat Bartholdus familie is van de de andere Reneman-naamdragers die pastoors en later predikanten waren in de Friese en Groninger ommelanden, waaronder Daniël Reneman (1636-1716; Kwartierstaat XI-337).

Bronnen

* 1649, 10-9: Album Studiosorum Groningae: kolom 60: Bartoldus Reneman, a. 18, Phil. (18 jaar, studie filosofie)

* 1672, 24-3: allegroningers.nl: DTB Oldenhove trouwboek [f. 45]: Den 24 Marti 1672 Bartholdus Reneman, Pastor in NijeHove ende Tatia Haickelenborgh - copulatie den 28 April 1672

* 1704, 16-6: Groningerarchieven.nl arch. 1260, families Van der Veen en Westerhof [invnr 39]: Akte van verkoop door ds. Bartholdus Reneman, predikant te Niehove, en Tatia Haickelenborgh e.l. aan Hildebrandt Rudolf Entens te Warfhuizen van 3 jukken land liggende onverscheiden in een plaats te Zuurdijk, in gebruik bij Cornellis Jansen en echtgenote [niet ingezien]

* 1704, 23-9: A. Pathuis: Groninger gedenkwaardigheden: grafzerken in de kerk van Niehove [blz 508, nr 2773]: BARTHOLDUS RENEMAN, IN LEVEN SYNDE LEERAAR DER GEMEYNTE JESU CHRISTI IN NYEHOVE, IS GESTORVEN DEN 23 SEPTEMB. 1704, SYNDE HET 74 JAAR SYNES OUDERDOMS EN HET 44 SYNER BEDIENINGE. Wapen: Een omgewend klimmend hert zonder gewei. Wapenspreuk: KANDIDE ET SINCERE.

* 1713, maart: lidmatengroningen.nl: Lidmatenregister Aduard: In mart. 1713 het H. avontmaal gehouden en zijn met attestatie tot ons gekomen: Tatien Haickelenborgh wed. van Bartl. Reneman van Nijehove

* 1715, sept: familysearch, lidmatenregister Ned Herv. Groningen (stad): ingeschreven Tatia Haijkelenborg wed:e Reneman van Aduart.

kind 1: Haico Reneman

* 1711, 4-6: groninger archieven: arch. 601 - diverse families (1) [invnr 2]: Huwelijkscontract tussen Haico Reneman en Geertruda Tjaden, 1711 juni 4

* 1711, 7-6: allegroningers.nl DTB ondertrouw Garnwerd: den 7 junij en hebben haer eerste kondinge de eerwaerde seer geleerde heer Hajko Reneman dominie van Garnwert en Oostum en de deugtsame eerentrijcke Juffer Geertruijda Tiaden van Groningen. Den 14 dito haer tweede en den 21 dito haer derde kondinge, en getrouwt den 28 dito tot Garnwert.

* 1739, 16-8: A. Pathuis: Groninger gedenkwaardigheden: grafzerken in de kerk van Garnwert [p. 268, nr 1264]: ANNO 1739, DEN 16 AUG., IS DE EERW. WELGL. HAICO RENEMAN, PASTOR TOT GARNWERT EN OOSTUM, INT 64sTE JAAR ZYNS OUDERDOMS IN DEN HEERE GERUST, NADAT HY ALHIER EN ELDERS DE TYDT VAN 39 JAREN HET PREDICKAMPT GETROUWELYCK HEEFT WAARGENOMEN, EN IS TOT DE KOMSTE VAN ZYN ZALIGHMAKER IN DESE RUSTPLAATZE NEDERGELECHT.

* 1744, 1-8: allegroningers.nl: Breukdodenboek Groningen: juffrouw Geertruijda Tjaden, weduwe Past: Haijke Reneman.

* 1745, 6-2: groninger archieven: arch. 488 - familie Barlagen [invnr 162]: Testament van mevrouw Tjaden, weduwe van de heer R. Reneman, predikant in Garnwert en Oostum, verleden voor burgemeesters en raad van de stad Groningen

kind 2: Wilhelmus Reneman

* 1708, 24-11: allegroningers.nl: DTB ondertrouw Groningen [174-103]: Wilhelmus Reneman, predicant tot Niehove, van Niehove, present [i.m.: met belastinge tot Niehove], en Anna Barbara van Meuwen, van Groningen, pro qua de vaandrigh Lowijs van Meuwen als broeder. Cop. d. dn: Johannes van Meuwen den 16 decemb 1708 tot Niehove.

* 1724, 29-10: allegroningers.nl: DTB doopboek Niehove: Willemina, dogter van den Eerw (nu Zalr:) heer W. Reneman, predikant te Nijehove en Anna Berbera van Meeuwen, geboren den 27 Octob: 1724.

gezien de aantekeningen in het doopboek - het handschrift verandert - is Wilhelmus Reneman overleden tussen 27 augustus en 10 september 1724.

* 1735, 22-4: allegroningers.nl: breukdodenboek Groningen [194-9]: Anna Barbera van Meewen, wed: van wijlen de heer past: Wilh: Reneman.

Openstaande vragen / discussie

Het echtpaar Bartholdus Reneman en Tatia Haickelenborg is ook volgens de website Walmar.nl nog vaag. Volgens deze site trouwt het echtpaar in 1672, en gaat Tatia in 1715 naar Groningen. Bartholdus is vermeld in 1649 als student in Groningen. Zijn geboortejaar is bekend van zijn grafsteen in Niehove, waar ook een wapen op is afgebeeld, op grond waarvan hij gelinkt kan worden aan de grote familie Reneman, met predikanten door heel Groningen.

Volgens Walmar.nl is Tatia de dochter van Haico NN en Hendrikjen Robers. Dat betreft Haicko Petri uit Niehove X Groningen 4-4-1647 Hindrickje Robers. Hij (Haico Petri Haickelenborgh, predikant van Oldenhove) XX 19-10-1684 Fosca Luwharts, weduwe Djurko Ouwen, hooiman op de Mieden.

Volgens fmavanschaik.nl: Haico Petri (ab) Haickelenborch werd geboren in Oostfriesland. Hij stierf op 10-8-1687 in Oldehove. Hij trouwde Foske Luwerts in 1684. Haico werkte als Candidaat in de classis op 17-6-1645 in Loppersum. Hij was weduwnaar. Deze gegevens zijn ontleend aan De Nederlandsche Leeuw (1980-1996) in een serie artikelen over Oldambster geslachten.

Boven de deur van de kerk van Oldehove staat de volgende tekst: GENESIS CAP. 28 VERS 17. DIT IS DE POORTE DES HEMELS. ALDUS GEORDINERT ENDE GEMAECKT BY VERNIEUWINGE VAN DIT HUIS GOTS, ALS KERCKVOOGDEN WAEREN JR. ASINGHA VAN EWSSUM OP ENGLUMB., COMMITERDE RAET TER ADMIRALETEIT TOT AMSTERDAM, JR. REMPT D'MEPSCHE, RAEDSHEER DER STADT GRONINGEN, DN. HAICO PETRI HAICKELENBORGH, PASTOR IN OLDEHOVE ANNO 1664. GAET IN TOT SIN PORTEN. PSALM 100, VS 4.

Volgens de website van Redmer Alma bestaat er een koperen wapenbord van Haico Petri Haickelenborch: Wapen: Op een terras een tegen een boom klimmend omgewend hert. Bijbeltekst: Romeinen 12:13a.. Bij nader googelen blijkt het wapen voor te komen op een bijzonder fraaie geelkoperen 'offerbus': een soort versierde ton (in dit geval zeshoekig) die opgehangen kon worden en met een gleuf voor het doneren van bijdragen. Deze bus, 40 cm hoog, draagt op de deksel de tekst: "kerckebusse voor de armen tot Oldenhove", en vervolgens de namen, wapens en bijbelteksten op de elkaar opvolgende zijkanten van de schenkers van de kerkbus: "Jr. Rempt d'Mepsche, Raedsheer in Groningen", met het familiewapen De Mepsche en bijbeltekst Luc. VI vs 38; dan Jr. Asingha van Ewssum, heer van Englumborch en Jellema, Staet Generael, Anno Domini 1665", met het familiewapen Van Ewsum; tenslotte "Haico Petri Haickelenborgh, Pastor in Oldehove", met als wapen: op een terras een tegen een boom klimmend omgewend hert. Bijbeltekst: Rom. XIII vs. 13: "Deelt mede tot de behoeften der Heijlige".

[Het wapen van Bartholdus Reneman, de schoonzoon van Haico Petri Haickelenborgh, heeft ook een klimmend omgewend hert. Op grond van dat wapen wordt B. Reneman gekoppeld aan de predikantenfamilie Reeneman uit Groningen. Dat is, gezien de verwantschap met het wapen van zijn schoonvader, wellicht wat voorbarig].

Groninger Archieven: 1109 Familie van Iddekinge (1387-1968): [920]: Akte van gerechtelijke verkoop door Christoffer van Ewssum op Englemborgh (Englumborg te Oldehove) op verzoek van de schuldeisers van de weduwe van Jan Jansen Hollander aan de predikant Haicko Petri Haijckelenburg als gemachtigde van Jacob Jansen Hollander en vervolgens aan Catharina Iwema van een huis en schuur te Oldehove, 1682

Groninger Archieven: 678 Familie Dorhout Mees: [165]: Akte van verkoop door ds Albertus Scherphuijs en zijn vrouw Annetien Doornbusch te Zuidbroek aan ds Hayco Petri Hayckelenborgh te Oldehove van een ommegang in het redgerrecht op Gissemaheerd te Oldehove, 1681

Er zijn websites die menen dat Bartoldus de zoon is van Carolus Reneman, die dominee was in Krewerd.

Predikanten van Niehove:

Theodoricus Petri 1602

Everhardus Valckius 1614, overl. 4 Nov. 1643, oud 56 jaar

Johannes Colombier 1645, vertrokken naar Usquert 1648

Haiko Petri Haikelenborg 1648, vertrokken naar Oldehove in 1660

Bartholdus Reneman 1660, overl. 23 Sept. 1704, oud 74 jaar

Haico Reneman Bz. 1700, zijnen vader toegevoegd, vertr. naar Oldehove in 1704

Wilhelmus Reneman 1705, den 9 Febr. bevestigd, overl. d. 4 September 1724, oud 49 jaar, geb. 30 Nov. 1676.