XIV-1849 Van Gesel, Cornelis Az

Cornelis Aertsz van Gesel


ouders: Aert van Gesel


geboren:

gedoopt:

overleden: (na sept. 1543, voor december 1552)

begraven:


beroep: schipper

woonplaats / adres: Dordrecht


relatie:


Ariaentgen Sijmonsdochter


ouders:


geboren:

gedoopt:

overleden: voor 1-3-1592

begraven:


beroep:

woonplaats / adres:


kinderen:


biografische aantekeningen


In secundaire bronnen over de predikant Kornelius Geselius wordt beweerd dat zijn vader, Simon Cornelisz van Gesel, uit Antwerpen naar Dordrecht vluchtte en daar als kuiper werkte. 

Vast staat dat de broers Jan Cornelisz. en Simon Cornelisz van Gesel al in 1552 in Dordrecht onder voogdij stonden van de kuiper Simon Simonsz (hun oom?). Dat is ruimschoots voor de beeldenstorm en dus voor het begin van de tachtigjarige oorlog, zodat die 'vluchtelingenstatus' verworpen moet worden. De hier genoemde Cornelis van Gesel, vader van Simon en Jan Cornelisz van Gesel, is zelfs al in 1543 in Dordrecht aangetroffen. Hij verkoopt dan een huis, dat hij dus al eerder moet hebben verworven.


bronnen


* 1543, 7-9: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1529, akte 137]: Voor ons quam Cornelis Aertsz van Gezel, scipper, ende bekende dat hij vercocht heeft Wisse Janssz huijstimmerman die houder is van desen brieve, een geheel huijs ende erve met allen sijnen toebehoeren, staende opten Rijetdijck op de Marwe zijde tusschen Jacop Pietersz huijs aen d'een sijde ende Wouter Jansz huijs aen d'ander sijde. En dat hem hier off betaelt is den eersten penninck metten lesten hier bij zoe geloefden hij hem 't voersz huijs ende erven te waeren ende te vrijen staende op die pont vier scelling hollants sjaers ter Rechter lantcijs als een vrij goet van allen commer ende anthalen. Ende off hier ijet aen gebraecke soe is des borge Jop Danielsz scip: <schipper>. Dit wel te voldoen als een goede borge, des geloefde hij sijnen voern:en borch wel te quijten ende scadeloes te houden. In oerconden desz brieve gegeven opten VIIen dach van september Ao XVc drienveertich. (akte 138): voer ons quam Wisse Jansz: huijstimmerman, ende bekende dat hij sculdich is Cornelis Aertsz van Gezel, scipper, die houder is van desen brieve, de somma van vier ende vijfftich pondt groet vlae[m]s in paymente sess karoly gulden voer 'tpont ende twintich stuuvers voerden gulden gerekent, te betaelen dese voers somma op ses bamisdage achtereen volgende (etc) soe is des borge Arien Zijeren, scipper (...) opten VIIen dach van september Ao XVc XLIII.

* 1552, 1-12: ORA Dordrecht invnr 1534 (nieuw), akte 596: Claes Baerthoutsz. koolmeter verkoopt aan Sijmon Sijmonsz. kuiper, als voogd van Jan Cornelisz. en Sijmon Cornelisz. van Gesel een jaarlijkse losrente van 20 st. op een huis [achter aan de stadsvest] tussen het Pelserstraatje en het Stijn Thomasstraatje [Ruitenstraat], staande tussen het huis van Lijs Coppendullen en dat van Pier Boen.

* 1577, 5-10: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1548, akte 678]: …tussen d'erfgenaemen van Cornelis Aertsz van Gesel aen d'een sijde ende Frans Jacobsz schrijnwerkershuijs en ledich erf aen dander zijde….


kind 1: Aert Cornelisz van Gesel

* 1562, 8-7: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1539, akte 632]: Joest van Bije geswoeren camerbewaerder binnen der stede van Dordrecht Relateert dat hij op huijden ten versoucke van Aert Corn:s van Geesel zeeckere arrest gedaen heeft op zeeckere penn[inge]n (doorgehaald: welck belopende ter somme van drije ponden twaelff scell negen gr.. vlaems ende aen de persoen van) bij Willem Wouterszn van Bommel beloeft ter cause van geere <?> van seeckere scip bijden selven Willem Woutersz gecocht van eenen Gijsbrecht Jansz van de Graeff ende dat zoe verde d'voorsz Willem Woutersz van Gijsbrecht Jansz voers overdracht erffangt. Welcke Willem Woutersz hem comparant voer antwoerde gaff metten voorsz scepe geenssins te moeijen noch en begeerde geen overdracht van de selven schepe te ontfangen (i.m.:  ende dat hij ten selfen tijde den sloetel van de voersch scepe gegeven heeft in handen vande voersz Aert Corn:sz. Actum den VIIIden Junij Ao XVc LXII; 

* 1562, 27-8: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1539, akte 865]: Ter instantie van Willem Woutersz borger tot Nijmaegen. Aert Cornelisz van Gesel out XXIII Jaeren Jurato dicit dat geleden (doorgehaalde omtrent Heijlich Sacramentsdach) sten Junio lestleden hij deposant rechtel heeft doen arresteren den Schepe van voersz requirant omme te geraecken aen zeeckere penn:en die hij deposant ten achteren was aen eenen Gijsbt Janszzn vande Graeff, zulcx dattet selffde scip naederhandt bij decrete deser stede vercocht is geweest (# ende hem deposant tselfde geaccordt: was naer vermelden zeeckere acte daer van sijnde van date den VIII Junij lestleden) Verclaeren voerts dat de voersz requirant hem deposant nae den voersz tijt verthoent heeft eenen missieve ende gevraecht heeft off hij deposant mette penn:n te vreden was die d'voersz requirant den voersz Gijsbrecht Jansz van de Graeff sculdich [fol. 283] was ter ord. vande coepen van 'tvoers schip van welcke penn[ingen] verschijnen souden op d'eesre paye a[nn]o LXIII toecomende seven ponden als waer op hij deposant antwoorde ende zeijde Neen, ick mochte voer mij selven geloven, maer doer die weeskinderen en can ick nijet geloven, dan ick wil wel twee ofte drije reijse dach geven. Verclaerende voerts dat hij deposant den boede met seeckere missijve gesonden heeft aende voersz Gijsbrecht Jansz. totte Graeff, inhoudende dat den selven Gijsbrecht hier binnen desen stede comen soude ende verdaijingen sijn scip, ende dat hij deposant noch naederhandt die suster vande voersz Gijsbt. (wesende binnen der stede van Dord:ht) een brieff gegeven heeft adresscherende aenden voersch Gijsbrecht Janszn dat hij alsnoch binnen dese stede comen soude omme te betalen sijn sculden, hij deposant wilde al doen dat wel gedaen soude sijn, zulcx dat d'voersz Gijsbt nijet gecomen sijnde, en 't voersz scip tot versoucke van hem deposant naederhant vercocht is geweest.

* 1564, 26-3: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1540, fol. 954]: Aert Cornelisz van Geesel onse mede poerter constitueert hemselven borge voer Jan Cornelisz van Gesel sijnen broeder ende dat voer de lichtinge van de somme van vijer ende twintich ponden <… …> van drije iaeren verloopen renthen van acht pond <… …> siaers tleste verscenen <...> unde mit stemer <?> Ao LXIIII f De welcke eenen Quirijn van Borsele gecondht is bij de Hove van Hollant te namptiseren tot prouffijte van de voersz. Jan Cornelisz o<..> indije naemaels bij sententie diffinitive bevonden mochte worden d'... lichtinge qualicken gedaen te sijn d'voersz so[mme] den voersz Quirijn van Borssele te restitueren (i.m. #: onder verbant van alle rechten) wts kennen wij voersz Aert Cornelisz van Gesel vt voersz somme suffisant genoech. Des conconderende. 

* 1575, 4-10: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1546, akte 766]: voor ons quam Jan Henricxszn Both en Ariaentgen Both Henricksdr. Elcx voer henselven ende tsamen ten desen vervangende haeren anderen broeder en zusters, bekenden vercocht te hebben Anneken van Haerlem Ghijsbrechtsdochter weduwe wijlen Aert Cornel: van Gesel za: een geheel huijs er erfve met alle sijnen toebehoren staende aen de lantszijde opten heurs van Marienburch straet genaemt Bommel, tusschen 's Heerenstraete aan d'eene sijde ende den huijse van den voorsz weduwe aen dander zij. etc (over lasten voor de stad en zo). Waarborge Adriaen Dircks Droeche en Jan Nuijts, coopman van wijnen. 

* 1606, 5-9: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1584, fol. 181]: voor ons quamen Willem Thoniszn, wijncooper, Henrick Goedevriendt ende Cornelis Aertszn van Gesel, elcx voor een derde paert als erffgen: van Aert Cornelisz van Gesel, en bekenden verkocht te hebben aan Corn:s Adriaensz Both, raad in wette deser stede, een geheel huis op 't Groote Hooft dezer Stade genaamd De Fortuijne (etc.), waerborge Dirck van Haerlem promittit quitaere etc. 

* 1608, 20-4: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1585, fol. 95v]: voor ons quamen Anneken Aertsdr van Gesel, weduwe van wijlen Willem Anthoniszn, in zijnen leven borger ende wijncooper binnen dese stede geassisteert met Anneken Gijsbrechtsdr. Van Haerlem, haere moeder, Simon Cornelisz van Gesel, Pieter Aelbertszn ende Cornelis Aertsz van Gesel, haere respective oomen ende broeder ter eenre, ende Johan Halinck Rentmr. van de Exploicten van den Hove van Hollant voor hem selven, Adriaen Anthonisz voor hem selven, ende van wegen Anneken Anthonisdr zijne onmondige zuster, Huijch Joosten als man ende voocht van Adriaentgen Adriaensdr mede voor hem selven, Johan Govertszn, ijsercooper als voocht van Grietgen Jansdr. daer moeder aff was Tijken Anthonisdr, Claes Jacobsz als voocht van Adriaen Adriaensz daer moeder aff was Fransken Anthonisdr, Aechtken ende Anneken Jacobsdr daer vaeder aff was Jacob Anthonisz, Loijs Fredericxz als voocht van 't weeskindt van Hendrick Jansz te samen geinstitueerde erfgenamen van de voorsz Willem Anthoniszn ter andere zijde. Ende verclaerde overcomen ende geaccordeert te zijn nopende de successie, erffenisse ende besterffenisse van den voorsz Willem Anthonisz in dese naervolgende manieren, te weten voorsz wed:e omme d'eere van haer voorsz man za: ged: ende van zijn sterffhuijs soo veel in haeres voortestaen ende te consenteren desselffs sterffhuijs ende erffenisse aen haer nemen ende behouden zal gel: desselffde erffenisse Mits dese verclaerde aen haer te nemen tot haere baete ende schaede Belovende over sulcx voorsz erffgenamen te indemneren, costeloos ende schadeloos te houden van alle onproffijtelijcke schulden ende lasten van derselve sterffhuijse ende erffenisse, mitsgaders te betalen den costen op 't inpetreren ende exploicteren van de opene brieven van benefitie van Inventaris bij de voorsz erffgenaemen van de hooge Raede van Holland (daarenboven zal zij aan de erfgenamen uitrijken 100 pond Vlaams, de helft binnen een half jaar, de tweede helft een half jaar later. Hiervoor staat borg de voorn. Anneken van Haerlem Gijsbrechtsdr en de persoon en goederen van Anneken Aertsdr zelf. Daarmee schelden de overige erfgenamen haar kwijt van alle navorderingen op wat zij zouden erven van hun neef Willem Anthonisz

* 1608, 8-10: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1586, fol. 26v]: Anneken Ghijsbrechtsdr. Van Haerlem, weduwe van wijlen Coeraet de Masieres, geassisteert met haar voogd Anneken Aertsdr. Van Gesel, weduwe van Willem Anthoniszn, koopman in Rijnse wijnen, en Hendrik Goedevriend, de man van Jacobmina van Gesel Aertsdr, mede de rato caverende voor Cornelis Aertsz van Gesel, haar zoon, broeder en zwager resp.betreffende een losrente hypotheek met Andries Corneliszn op twee huizen en een tuin, waarvan de ene de Spiegel heet, in de oude houttuinen uitkomende in de Wijngaartstraat. 

* 1613, 4-10: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1590, fol. 104v]: Voor ons quamen Anneken Gijsbrechtsdr van Haerlem, wed. wijlen Coenraedt de Masiers, geassisteert met Cornelis Aertsz van Gesel, haren soon ende gecoren voocht, Henrick Cloeting als getrouwt hebbende Anneken Aertsdr van Gesel, Henrick Goedfri: als man ende voocht van Jacobmina Aertsd van Gesel ende Cornelis Aertsz van Gesel voorsz. vendiderunt Jan Cornelisz van Beaumont, als vader en voocht van Adriaen Jansz van Beaumont, Gijsbert Jansz, Marijtgen Jansdr. van Beaumont, erffgenaemen van za: Geerit Ariensz Bees, ten behoeve van de voorsz kinderen de somme van tseventich car: gul: tott XX stvrs tstuck gereeckent sjrs losrente hypoteecq op dom cum suis streckende, Staende ende gelegen ontrent hett Groothoft genaempt De Fortuijn tusschen des Graeffel: Thol aen d'eene ende Adriaentgen Ariens weduwe wijlen Jan Thijsz aen dander zijde. De betael: Jaerlicx opten IIII October vrij gelt sonder eenige kortinge (...) (met als nadere conditie dat, bij wanbetaling, de schuldeisers gerechtigd zijn om bij de huurder van dit huis de rente op te eisen. De hoofdsom bedraagt elffhondert gul. capitael. (In margine: Compareerde Adriaen Gijsbert van Beaumont ende bekende van den inhoude van den brieve in 't witte van desen geroert, voldaen ende betaelt te sijn, dd. 5-1-1644)


kind 2: Simon Cornelisz van Gesel

* 1552, 1-12: ORA Dordrecht invnr 1534 (nieuw), akte 596: Claes Baerthoutsz. koolmeter verkoopt aan Sijmon Sijmonsz. kuiper, als voogd van Jan Cornelisz. en Sijmon Cornelisz. van Gesel een jaarlijkse losrente van 20 st. op een huis [achter aan de stadsvest] tussen het Pelserstraatje en het Stijn Thomasstraatje [Ruitenstraat], staande tussen het huis van Lijs Coppendullen en dat van Pier Boen.

* 1577, 16-8: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1548, akte 566]: ter instantie van Mathijs Gerritszn van Cranenborch. Herber van Beaumont Jansz krouwer oudt omtrent XXXII Jaeren, Jacob van Diemen Cornelisz. Corencoper, oudt omtrent XXXIII Jaeren ende Sijmon Corneliszoon van Gesel. Oudt XXVII Jaeren Inrato Dicunt dat zij getuijgen ten achteren zijnde, aen eenen Jan Ruijs ende Henrick van Huijckehoven van Ruremundt ende vernemende dat deze Jan Ruijs en Henrick alhier in deze stede hadden leggen zekere Rijnse wijnen onder den huijse van Seijmen Adriaenszn, ende Willem Ockerszn hebben zij getuigen dezelve wijnen rechtelijk laten arresteren, ingewonnen en eindelijk doen verkopen en de penningen daarvan ontvangen, en omdat van dezelve wijnen zoveel niet kwam als zij ten achteren waren, heeft de voorsz Henrick van Huijckelhoven, daer naer binnen dese stede wonende, den voorn. Herber Jansz en Jacob van Diemen ten volle betaald ende den voorn. Sijmon Cornel: nijet. Affirmerende voerts d'voersz Herbert Jansz alleen dat Jan Ruijs voornt alhijer binnen deese stede wesch bij hem getuijge ende den Requirant alhijer gearresteert is geweest ende es boven arreste vuijt deese stede vertrocken ende geweecken.

* 1582, 3-3: ORA Dordrecht inv. 736, f. 298v: Adriaen Dircxsz. Droochgen, achtraad van Dordrecht,stelt zich borg voorDirck Thonisz., Jan Thonisz., Geerit Jansz., als man van Judith Thonisdr., Simon Cornelisz., als man van Elijsbet Thonisdr. en Lijntgen Thonisdr., wonende te Dordrecht, allen kinderen van wijlen Thonis Dircxsz., ijzerkoper te Dordrecht, “omme ingevalle dat oft gebeurde dat naemaels wederomme te voorschijn quame eenen Wouter Henricxsz., zoon van Neeltgen Dircxdr., vuijten Hage, die langen tijde vuijtlandich geweest is ende men seijt in Torkijen overleden te zijn”, dat men in zulk gevalop Droochgen mag verhalen het legaat, dat aan Dirck Thonisz.en zijn zusters en broer gemaakt is in het testament van voornoemde Neeltgen Dircxdr., hun tante.Jan Thonisz. en Simon Cornelisz. van Gesel, voor zichzelf en vervangende Geerit Jansz., als man van Judith Thonisdr. en Lijntgen Thonisdr. beloven Droochgen van deze borgtocht te zullen “quijten ende schadeloes …houden”. – NB: Elijsabet Thonisdr., trouwde vóór 9 jan. 1575 Simon Cornelisz. van Gesel

* 1584, 6-8: ORA Dordrecht inv. 737, f. 617, transportakte: de erfgenamen van Aelbert[ken] Simonsdr. verkopen aan Grietgen Simonsdr., weduwe van Willem Cornelisz. [coman], een gerecht 1/6 deel van een huis omtrent de Visbrug aan de poortzijde [Groenmarkt] genaamd "Ruwaen", staande tussen het huis en de brouwerij "de Sleutel" en het huis van Adriaen Thonisz. vleeshouwer.  Idem f. 618, 6 aug. 1584: Simon Cornelisz. van Gesel verkoopt 1/12 part van hetzelfde huis aan Grietgen Simonsdr., weduwe van Willem Cornelisz. coman

* 1589, 17-8: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1554, akte 766]: Arent Ge<rr>itszn als man en voocht van Anneken (doorgehaald: Thijlen ofte Anneken) Joostdr. Ende heeft gecedeert, getransporteert ende overgedragen aen Sijmon Cornelisz van Ghesel alle de macht ende eijgendomme van de Rentebrieven van twee ponden (...) losrenten verleden bij Maerten Willemsz in Berchambocht van date XVen Mar Ao XVc drie ende tsestich miets dezen getransfixeert (...); (akte 767): de voorsz Arent Gerritszn als man en voocht van Anneken Joostendr. transporteert voorsz Sijmon Cornelisz van Ghesel alle de macht etc van Rentebrieven van twee ponden sjaers, verleden bij Merten Willemszn heemraet in Berchambocht van date XIen Maij Ao XVc ende tseventich miets desen getransfixeert (...)

* 1592, 1-3: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1555, akte 1061]: Wij, Govert van Beaumont Jansz ende Willem de Jonghe Willemsz., Scepenen in Dordrecht, oirconden ende kennen dat voor ons quamen Truijken ende Margaretha Sijmonsdren mitsgaders Pieter Sijmonszn coorecoop als allen erffgen: van wijlen Sijmon Sijmonszn zijnde vader elcx voor een gerecht vijffde part, Jan ende Simon Corneliszoonen van Gesel als erffgen. van Ariaentge Sijmonsdr. heurluijdere moeder, mede voer een gerecht vijftde part ende Arien Henricxsz Vlaminck, vijt den oudtraet deser Stede, als man ende voochdt van Maria Cornelisdr. vervangende Sophia Cornelisdr. zijn huijsvrouwen zuster, Simon Willemsz, Corn: Willemszn ende Claes Willemszn, midtsgaders Roocxken ende Elisabeth Willems dochters (doorgehaald: vervangende) (i.m.: # ende zijl: midtsgaders Willem Jacobszn heuren vader vervangende ende henl: sterck maeckende voor) Marijken Wmsdr: kinderen van wijlen Jodtgen Cornelis dr. (doorgehaald: geprocreert bij Willem Jacobszn) alle kinderen ende kindtskinderen respective van wijlen Aelbert Simons (doorgehaald: zn) dr., voor het laetste vijffde part als legatarissen ende naeste vrunden (doorgehaald: ende erffgen. ab intestato) van Maria Jansdr. wede was van wijlen Jacob van Diemen de Jonge ende hare kinderen ende dat van vrsz Maria Jansdrs moeders zijde, Ende bekenden zij Comparanten inder vrsz qualiteijt ontfangen te hebben vuijt handen van Jacob ende Gijsbert van Diemen Cornelis zoons (doorgehaald: voor haer zelven) Athonis Jordensz, Henrick van Slingelandt Sijmonszn ende Gerid Janszn de Bruijn van wegen heurl: hiuijsvrouwen alle gesunstitueerde erffgen: vande vrsz Maria Jansdr. ende haren kinderen, de somme van vier duzend karolus guldens aen gerede gelde in volle betalinge van 't legaet heurl: bij testamente vande vrsz Maria Jansdr gemaeckt in't leste van haren leven, Scheldende zij Comparanten inde vrsz qualiteijt die vrsz gesubstitueerde erffgen: hiervan quijt ende van alle erffenisse ende besterffenisse die heml: eenichsints door doode ende overlijden vande voorsz Maria Jansdr. ende hare kinderen aengecomen ofte aenbestorven zoude mogen zijn, in eenijger manieren ende allen anderen des jui cautie behourende voor nu ende ten eeuwige dagen, heml: bedanckende dr: goede betalinghe van dijen. Belovende heml: ter cause van desen nu nochte ten eerwige dagen niet te molesteren in eenijger manieren. Belovende voorts de vrsz Comparanten te vrijen costeloos en schadeloos te houden die vrsz gesubstitueerde erffgen: van Marijken Jansdr. ende hare kinderen versz jegens ende tegel: die heml: ter cause versz eenichsints zoude mogen moijen ende molesteren ende voor alle naemaeninge In oirconde up den eersten Martij 1592.

* 1591, 1-3: [NB: datering moet ws 1592 zijn] Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1555, akte 1065]: Pieter Corneliszn van Juchuijsen <?> als erffgenaem van Anneken Pieter Joostendochter bekende dat Symon Cornelis van Ghesel hem comparant overgelevert heeft alsulcke achthien brieven ende bescheijt als onder den selven Sijmon Corn:szn eenichsins berust hebben gehadt den boedel van wijlen Adrian Jacobszn P...a.. aengaende, bedanckende voorts de voorsz Sij: van Ghesel vande moijten ende thoebandt bij hem gehad ende belovende hem sijn erffen nacomelingen te vrijen costeloos en schadeloos te houden van alsulcken belopen van contreborchteochten als dvoorsz Sijmon Cornelisszn voor wijlen Adriaen Jacobszn Plav <?> gedaen ende gepresteert heeft op den XXIX Octobris Ao XVc LXXXIII ten proffijte bij Dirck Pijnsszn Henricxsz woonende int meer krokiche brouck in dij lande van Vianen welcke contreborchtochte als voldaen ende ...genoten zijnde op huijden date deses in register gecasseert ende gedoodt is.

* 1592, 29-7: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1578, fol. 110v]: ter instantie van de dekens van 't Cupers gilde van deesz Stede, requiranten. Henrick Jansz, wijncooper, out omtrent LXV Jaren, Pieter Jans cuijper, oudt omtrent LXIX Jaeren, Willem Stoffels, wijncuijper, oudt XLIIII Jaren, Simon Corneliszn van Gesel, oudt XLIII Jaren, Jan Maertenszn cuijper, oudt XXXIX Jaren ende Huijch Jansz Croon, out omtrent XXXIIII Jaren, alle acht mannen van de vrsz Gilde ende hebben bij solemnele eede treffelijck aen Godt gedaen getuijcht en verklaard waarachtig te zijn dat in de maand mei ll., zonder de juiste dag onthouden te hebben, zij hebben gehoord dat Schrevel Monnensz, cuijper, in de volle vergaderinge van deeckens ende acht mannen, al waer hij ontboden was, ter cause ende deurdien hij Schrevel daerte vooren sekeren questie wegens Tonis Willemsz, wijncooper, hadde gemaeckt, indie volle vergadering openbaerlijk geseit heeft deze of diergelijke woorden in substantie: 'Ick was doen ter tijt alleenlijcken in de vergaderingen gecomen omme Thonis Willemsz aff te vragen, wat hij van mij al wiste te seggen ende niet omme te drincken', door welck affvragen alsoe terstont in de versz. vergaderinge groote moeijte questie ende geschil is gecomen, den versz deeckens ende acht mannen des voorsz. Schrevel Monnensz ende Thonis Willemsz beijde gecondemneert hebben in sekere boete tot behouve van 't vers gilt behoudens de Officier deser Stede sijn recht ende heurlijden ordonnantie bij mijn en ende heeren heurluijden daer van verleent, alles sonder fraude. 

* 1608, 13-10: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1586, fol. 33]: Willem Ariensz van der Burch verkoopt aan Anthoni Sijmonsz van Gesel voor fl 3415,- (impost fl 90:12:14) een huis en erve omtrent de wijnbrugge aan de havenzijde, tussen het huis genaamd De Wildewerelt en het huis waar de Both uithangt, belast met fl 4:10,- 's jaers voor de Grote Kerk, en fl 6,- die de weduwe van jonker Pieter van Heerjans daarop te spreken heeft, losbaar tegen de penning 16. (...) Actum ut supra: de koper is aan de verkoper nog fl 2415,- schuldig af te betalen met fl 250,- per jaar op Baeffmisdach vrij geld, hiervoor staat borg het genoemde huis en Sijmon Cornelisz van Gesel, raet in wette deser stede, en Jan Cornelisz. van Gesel

* 1612, 14-3: ORA Dordrecht inv. 753, f. 24v: Sijmon Muijs, burger van Dordrecht, verkoopt voor 1200 gl. aan Cornelis Thonisz., kuiper en burger van Dordrecht, een huisje op de Nieuwe Haven, staande achter het huis genaamd "de Drie Coningen" [in de Wijnstraat bij de Nieuwbrug], toebehorende aan Sijmon Muijs, tussen het erf van Willem van Beveren en dat van Pauwels Weijts. Het huisje en erf zijn 45 stadsvoeten en 8 1/2 duim lang, elke voet is 12 duimen lang. Waarborgen: dr. Arent Muijs van Holij, baljuw van Zuid-Holland en Jan de Vries. Koper kent schuldig aan verkoper een somma van 800 gl.. te betalen met jaarlijkse termijnen van 120 gl. Borg: Sijmon Cornelisz. van Gesel, oudraad in wette van Dordrecht voor de ene helft en Pieter Jansz. houthaker voor de andere helft. 

* 1616, 19-3: ORA Dordrecht inv. 1593, f. 17v e.v.: verkoopt Jan Jansz. huistimmerman, burger van Dordrecht, aan Elisabet Anthonisdr., weduwe van Sijmon Cornelisz. van Gesel, een huis op de Nieuwe Haven, staande achter het huis "den Os" tussen het huis van Gijsbrecht van Haerlem en het erf van Michiel Cotermans [brouwer in "het Witte Hert"]. Waarborgen: Adriaen Leunisz. huistimmerman en Jan Adriaensz. huistimmerman, burgers van Dordrecht. De koopster is schuldig aan verkoper een somma van 1150 gl. Borgen: mr. Barthout van Aeckerlaeck en Anthonij van Gesel, koopman en burger van Dordrecht.

* 1616, 11-7: ORA Dordrecht inv. 1593, f. 66v e.v.: verklaart Floris van Cuijl, brouwer en burger van Dordrecht, dat hij "tot verseeckeringe ende indemniteijt van alsulcken acte van condemnatie van garant" als Pieter Aertsz. Brantwijck, heer van Blokland, op hem, comparant, op 15 sept. 1614 heeft verkregen om gegarandeerd te zijn van zekere obligatie van 600 gl. ten behoeve van wijlen Sijmon Cornelisz. van Gesel, verbonden heeft een huis en brouwerij omtrent de Vuilpoort, staande tussen het huis van Adriaen den Groenen en dat van Jop Cornelisz. wagenmaker.

* 31-1-1623: ORA Dordrecht inv. 764, f. 7 e.v., transportakte: Anthoni van Gesel, Simon van Ghesel, Pieter de Wit, als man van [zijn niet met naam en toenaam] genoemde vrouw [nl. Judith Simonsdr. van Gesel], voor zichzelf en Anthoni en Simon van Gesel nog als voogden over de minderjarige kinderen van Elizabet van Gesel, bij haar verwekt door mr. Barthout van Ackerlack, alsmede over de minderjarige kinderen van Cornelis van Gesel, door hem verwekt bij Janneken van Scharlaecken, verkopen aan Pieter Wiericx, burger van Dordrecht, een erfje, gelegen achter diens huis, dat staat op de Nieuwe Haven in de Hoge Nieuwstraat tussen het huis van Claes Ariensz. en dat van Wouter Bastiaensz., strekkende van het kookhuisje, dat staat achter het genoemde huis, tot achter aan 's herenveste toe.

* 31-1-1623: ORA Dordrecht inv. 764, f. 8v, transportakte: dezelfde comparanten verkopen aan Claes Ariensz., burger van Dordrecht, een huis in de Hoge Nieuwstraat, staande tussen het huis van Pieter Wiericx en dat van de erfgenamen van Adriaen Repelaer Thonisz., en strekkende voor van 's herenstraat tot achter aan de stadsvest toe. Koper is schuldig aan Jan Jansz. koopman een bedrag van 800 gl. Borgen: Jan Pietersz. Ramp en Michiel Anthonisz. van Middelhoven, houtkopers en burgers van Dordrecht.

* 1631, 20-10: ORA Dordrecht inv. 1605. f. 9v e.v.: verkoopt Johan van Meeuwen, als procuratie hebbende van Maria Cornelisdr., weduwe van Gijsbert van Scharlaken, Machtelt van Scharlaecken, weduwe van Jacob van Meeuwen, voor zichzelf en tevens vervangende Johanna van Scharlaken, weduwe van Cornelis van Gesel, Maria Rijsers, weduwe van Pieter van Scharlaken, erfgenamen van Gijsbert van Scharlaken, die procuratie hebben van Aelbert Willemsz. slotenmaker, als man van Soetgen Jansdr., Maeijken Jansdr., jonge dochter en Jan Jansz., allen wonende te Amsterdam, volgens procuratie gepasseerd voor notaris E. Cocq op 4 dec. 1625, voor 1700 gl. aan Govert Arijensz., beenhakker en burger van Dordrecht, een huis [in de Voorstraat] omtrent de Kruiskapel, genaamd "den Sabel", staande tussen het huis van de kinderen en erfgenamen van Maria van de Poel en dat van Andries Hermansz. boekverkoper. 

* 1624, 2-2: ORA Dordrecht inv. 1601, f. 4: verkoopt Anthonij van Gesel, burger van Dordrecht, aan Michiel Cornelisz., timmerman en burger van Dordrecht, een huis op de Nieuwe Haven, staande tussen het huis van Gijsbert van Haerlem en het erf van Michiel Cotermans brouwer. Waarborg: Pieter de Wit, koopman van wijnen, en Sijmon van Gesel brouwer, burgers van Dordrecht.


kind 4 Anneken Cornelisdr. van Gesel

* 1575, 13-4: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1546, fol. 399]: Compareerde Jan Cornelisz van Gesel voor hem zelven ende ten desen vervangende Anna Cornelisdr. zijne suster dier hij ten deesen belooft te houden gelijck hem selven ende bekende hij comparant in der voorsz qualite gecedeert, getransporteert ende overgedraegen heeft mits deeser Rochus Grijp muntmr van 'sCoennicx munte binnen Dord:t ende Dirck Jacobsz goudtsmit als oomen ende voochden van de achtergelaeten weeskinderen van za: Pieter Jacobsz goudtsmit geprocreert bij Cornelia Queeckels tot desselffs weeskinderen behouff dije houders sijn van deesen brieve alle die macht ende eijgendomme vanden Rentebrieve van twee ponden vlaems 't siaers spreeckende op Reijer de Jonge reijerszn mits deesen getransporteert ende bekende hiervan betaelt te zijn den eersten penn metten lesten Belovende d'voersz Rente te waeren ende te vrijen als een vrij guet van allen comer ende anthale in oirconde deese brieve gegeven opten XIII April Ao XVc LXXV nae Paesschen; (idem, fol. 400) dezelfde comparanten verkopen op dezelfde datum aan dezelfde voogden van dezelfde weeskinderen, een rentebrief van negen Cgul: tsjrs, spreeckende op IJken Pietersdr, weduwe wijlen Pieter Jansz mits deesen getransporteert, ende bekende hiervan betaelt te sijn ...etc; 

* 1575, 19-8: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1546, fol. 673]: Compareerde Jan Cornelisz van Gesel voor hem zelven ende ten desen vervangende Anna Cornelisdr. zijne suster dier hij ten deesen belooft te houden gelijck hem selven ende bekende hij comparant in der voorsz qualite gecedeert, getransporteert ende overgedraegen heeft mits deeser Rochus Grijp etc, voor de weeskinderen van Pieter Jacobsz, goudsmid, rentebrieven van zes Caroliguldens 'sjaers (in margine: Compareerde Jaecquig Lavesque ende verclaerde de origineele brieven affgecoft te hebben in witte van desen gescreven, daeromme desen gereyeert opten XXVIII Junij 1623)

* 1575, december: familysearch, DTB Dordrecht trouwen Augustijnenkerk: Servaes Schilders van Hilverenbeeck en Anna Cornelis van Gesel van Dordt

* 1576, 10-12: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1547, fol. 225]: Servaes Schilders als man en voocht van Anneken Corn:dr van Gesel ende heeft gecedeert, getransporteert ende overgedraegen mits desen tot behouff ende proffijte van de gemeene weeskinderen van Cornelis Pieterssz alle de macht ende eigendomme van de rentebrieve van achtien carol: gulden ffhrs <?> losrenten verleden bij Floris Floriszn waerd in den Beijtel mits desen getransfixeert ende bekende hier van betaelt te zijn den 1en penn metten lesten, prompte quitantie in oirconde dese brieven gegeven op ten thienden dach van decembris. 

* 1576, 11-12: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1547, fol. 227]: Jan Corn:sz van Gesel heeft gecedeert, getransporteert ende overgedragen mits desen tot behouve ende proffijte van Servaes Schilders zijnen swager als man ende voocht van Anneken Corn:s dr. van Gesel alle de macht ende eigendomme van d'een helft van de rentebrieven van Achtien carol: gul: ffhrs losrenten mitsdesen getransfixeert (..) in oerconde desen brieven gegeven opten XIen Decemb: 1576. 

* 1576, 11-12: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1547, fol.  228v]: Servaes Schilders als man ende voocht van Anneken Corn:dr van Gesel ende heeft gecedeert, getransporteert en de overgedragen mits desen tot behouve ende proffijte van Jan Corn:sz van Gesel, zijn voorschrifgen broeder alle de macht ende eijgendomme van een helft vande rentebrieve van voer penn: groot lbs ffhrs metsdesen getransfixeert bekent betaelt belovende d'een helft van de voorsz viier pont lbs ffhrs inden selven getransfixeert brieve gementioneert te waeren ende te vrijen als een vrij goet (etc).

* 1577, 7-2: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1569, f. 197v]: Voor ons quamen Jan Cornelisz. van Gesel den jongen ende Servaes Schilders als man en voocht van Anneken Cornelisdr van Gesel, ende hebben wettel. gecedeert, getransporteert ende overgedragen mits desen tot behouve ende proffijte van Neeltgen Tolnoets, weduwe wijlen Jan van Baertwijck z: alle de macht ende eijgendomme vande Rentebrieve van twee ponden groot vbs thaers Losrenten gepasst: voor schout ende geswoorens van Streeffkerck verleden bij Sebastiaen Adriaenszn Pronck met desen getransfixeert kennen betaelt proviset quitare In oerconden dese brieven gegeven opten VIIen februarij XVc LXXVII stilo c.. Holl:.

* 1577, 6-5: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1569, f. 24]: Theunis Pietersz Vinck, als man en voogd van Marijcken Jansdr bekende verkocht te hebben Servaes Schilders een geheel huijs en erffve, staende upten Riedijck, genaempt het Moerjaenshooff, mitsgaders een huijse en erffve daarnaast, tussen de huizen van Cornelis van Monsienbrouck en van de weduwe Simon Bobbob, met nog een achterhuis achter 't Moriaanshoofd, gelegen over de stadsgracht in 't torenstraatje. Servaes Schilders is de verkopers wegens deze aankoop nog fl 1561,- schuldig. af te lossen in vijf jaarlijkse termijnen van fl 200,-, te beginnen op meidag 1578; en na die vijf jaren het restant in jaarlijkse termijnen van fl 100,- tot de complete afbetaling is geschied. Hiervoor staat borg Jan Corn:zn van Gesel die Jongen.

* 1577, 17-12: Regionaal Archief Dordrecht: 9 Gerecht van Dordrecht [invnr 1569, fol 156v]: Servaes Schilders als man en voogd van Anneken Cornelisdr.voor d'ene helft, en Jan Corn:szn van Gesel voor hem selven voer dander helft, hebben gecedeert en overgedragen ten behoeve van Jan Adriaensz Kemecx een rentebrief. 

* 1578, 7-2: ORA Dordrecht inv. 1569, f. 197v: op 7 febr. 1578 transporteren Jan Cornelisz. van Gesel de jonge en Servaes Schilders, als man van Anneken Cornelisdr. van Gesel, aan Neeltgen Tolvoets, weduwe van Jan van Baertwijck, een rentebrief van twee Vlaamse ponden jaarlijkse losrente.

* 1578, 21-5: ORA Dordrecht inv. 1570, f. 17: verkoopt Servaes Schilders aan Pieter Pietersz. schipper een huis en plaatsje op de Riedijk omtrent "de Sterre", staande tussen het huis van Adriaen Verheij en huis van de verkoper en achter uitgaande met een gang op het water. Waarborg: Jan Cornelisz. van Gesel. De koper is schuldig aan verkoper een somma van 400 gl.

* 1585, 4-9: ORA Dordrecht inv. 738, f. 229 e.v.: compareren Anneken van Gesel Cornelisdr., weduwe van Servaes Schilders, enerzijds en Geerit en Abraham van Nerven, als ooms en bloedvoogden van vaderszijde en Jan Cornelisz. van Gesel, als oom van moederszijde van de drie nagelaten weeskinderen van Servaes Schilders, door hem verwekt bij Anneken van Gesel, genaamd Lijsbet, ongeveer 8 jaar oud, Janneken, 6 jaar oud en Jan Servaesz., 3 jaar oud, anderzijds. Comparanten zijn tot een overeenkomst gekomen betreffende de verdeling van Servaes' nalatenschap. Zijn weduwe zal de gehele boedel behouden en haar kinderen onderhouden en opvoeden tot zij 20 jaar zijn geworden of gaan trouwen, en dan elk kind een somma van 150 Rijnse gl. uitkeren, "welcke vuijtreijckinge bij haer gedaen wort uijt lieffden, hoe wel nochtans den boel zulcx overmits de soberheijt der goederen niet wel en vermach". Zij verbindt voor de nakoming hiervan het huis, waarin zij woont, staande op de Riedijk en genaamd "den Moerjaen". 


Openstaande vragen / discussie

In de bron uit 1592 worden Jan en Simon Cornelisz van Gesel genoemd als kinderen en erfgenamen van hun moeder Ariaentgen Simonsdr. De andere kinderen niet. Waarom niet? Waren zij halfbroers/zussen, kinderen van een andere moeder?


Er is een oude bron ('Dese heerlicke Stadt' van Pieter Govertsz van Godewijck - 1595-1669) waarin beweerd wordt dat het eerste kind dat gereformeerd, dus volgens de 'nieuwe religie', werd gedoopt in Dordrecht, in 1572, een Cornelis van Gesel was. Er is wel gezegd dat deze Cornelis identiek is aan Kornelis Simonsz van Gesel, maar die blijkt (blijkens de aantekeningen in een studentenalmanak) tien jaar jonger te zijn. Het is dus zeer waarschijnlijk Cornelis Aertsz van Gesel geweest, kleinzoon van zijn naamgenoot die op deze pagina centraal staat.

De tekst luidt als volgt: "De eerste Predicatie van de Gereformeerde geschiede onder den Lindeboom int St. Joris Doel alwaer nu onlancx een Schiethuys geset is, ende hief het eerste kint, dat aldaer gedoopt werde, de Gemelte Heer Cornelis van Beveren, & heeft noch onlancx geleeft geleeft te weten Cornelis van Gesel. Maer het en duerde niet langh, dat sy haer aldus wilden behelpen. Want weijnich maenden daer na nam de Stadt Geuseknechten in, doen wierden de Beelden wt de kercken gedaen, de Autaren wierden afgebroken, de Bagynen (alsoomen in haer Cloosters de Ruyters paerden bracht) syn verloopen, & is alsoo de gereformeerde religie in gevoert." In een voetnoot staat: Deze Cornelis van Gesel was dus het eerste kind dat door de Gereformeerden, en wel door Cornelis van Beveren, Raet, werd gedoopt. Het gaat over 1572.