XII-201 Arij Pietersz

biografische aantekeningen

Arij Pietersz koopt in 1629 een halve molen in Delft. Hij is, volgens de koopakte, op dat moment molenaar in Dordrecht, hoewel hij dan al zeker 3 jaar in Delft woont.

Zijn tweede vrouw woonde al twaalf jaar voor hun huwelijk op de Buiten Watersloot naast de molen, die Adriaen/Arij Pietersz in 1631 aankocht. Na de dood van zijn eerste vrouw trouwt hij dus zijn buurvrouw

bronnen

* 1626, 13-5: Stadsarchief Delft, DTB ondertrouw: Arien Pieterszn, j.m., molenaer, Buijten Watersloot ondertrouwt 13-5-1626, trouwt 14-6-1626 Lijsbeth Willems, Buijten Watersloot, j.d.

* 1627, 26-1: SA Delft, 72 Weeskamer [459, fol. 172]: compareerde voor weesmeesteren Jason Hugen, besemmaker, ende registreerde zijn vooralsnog onmondige kinderen gewonnen bij Pleuntgen Alderts, zijn za: huijsvrouwe, bij name Aldert (20 jaar), Joris (19 jaar) en Sara (17 jaar), bij aanbrengen van de voogden, als Huijch Jasons, besemmaker, en Jan Claes Beman, voor hun moeders erve bij uitkopen van alle goederen, in- en uitschulden van de boel wegens de inventaris hier overgeleverd elk de somme van fl 20,-, te betalen wanneer zij gekomen zullen wezen ten mondigen dage of huwelijksen staat, en ondertussen zal hij hen onderhouden, kleden en te eten geven. Als borg: zijn huis en erf op de buiten watersloot, naast Pieter Rijcken, molenaar, aan de Oostzijde. (i.m.: op 5-8-1639 compareerden Sara Jasons, mondig zijnde, Jan Claesz Beman, getrouwd hebbende Barbertjen Jasons, Adriaen Pietersz, molenaer, getrouwd hebbende Neeltge Jasons, ende bekende eerst de voorsz. Sara Jasons, dat zij is voldaan van haar moederlijke erfdeel, en voorts zij drie comparanten als erfgenamen van Aldert en Joris Jasonszn, heur overledem broeders en zwagers, dat zij zijn voldaan van ’t moederlijk bewijs van de voornoemde Aldert en Joris Jasonszn.) 

* 1627, 30-7: Stadsarchief Delft, DTB Dopen: Claeske, dr.v. Arien Pietersz, Lijsbeth Willemsdr, get Willem Francken, Geertge Cornelisdr en Annitge Philipsdr

* 1628, 30-11: Stadsarchief Delft, DTB Dopen: Burchge, dr.v. Arijen Pietersz en Lijsbeth Willems; get: Pieter Willemsz en Geertge Cornelisdr

* 1629: Stadsarchief Delft, 447 Kamer van Charitate [367, fol. 010r2]: de weduwe van Aelbrecht Aelbrecht, molenaer, verkoopt Arien Pietersz, molenaer tot Dordrecht, een halve windmolen genaamd De Proostmolen, staande bij de Wateringepoort met de helft van alle gereedschapopen voor fl 975,- gereed geld, daarvan getrokken fl 525,- daar op de helft van de voorsz. gereedschappen bij Schepenen zijn getaxeerd, blijft fl 450,-, compt voor de duiten fl 2:16:4.

* 1630, 21-11: Stadsarchief Delft, DTB Dopen: Aechge, dr.v. Arien Pietersz en Lijsbeth Willems, get: Aeffge Gijsbrechts, Duijffge Gerrits en Pieter Willemsz

* 1631: Stadsarchief Delft, 447 Kamer van Charitate [368, fol. 070r1]: De weduwe van Pieter Rijcken, molenaer, vercoopt Arijen Pietersz, molenaer, een huis en erve buijten de Watersloot voor fl 930,- gereed geld, compt voor de duijten fl 5:16:4.

* 1633, 11-1: Stadsarchief Delft, DTB Dopen: Jopgen, dr.v. Arien Pieters Lijsbeth Willems, geen get.

* 1635, 1-3: Stadsarchief Delft, DTB Dopen: Arien, zn.v. Arien Pietersz, Lijsbeth Willems, get Pieter Willemsz Geertge Cornelis en Aeffge Gijsbrechts

* 1636: Stadsarchief Delft, 447 Kamer van Charitate [368, fol. 052r2]: Jannetge Pouwels weduwe verkoopt Arijen Pietersz, molenaer, een huijsken staende onder de Vest bij de Haechpoortvoor fl 132,-. Compt voor de duiten fl 0:16:8.

* 1639, 16-7: Stadsarchief Delft, 72 Weeskamer [456, fol 301]: Adriaen Pietersz Molenaer. Gecompareerd Adriaen Pietersz, molenaer, en vertoonde zeker testament bij hem comparant en Lijsbeth Willemsdr., zijn za: huisvrouw, op 3-10-1635 voor Adriaen van der Block, notaris, gepasseerd en bij haar metter dood geconsumeerd, waarin de weeskamer uitgesloten is. / Op 10-2-1649 compareerde Adriaen Pietersz molenaer als vader en voocht van zijn kinderen, en Pieter Willemsz van der Meer, de mede voogd, en leverden over inventaris van de goederen bij Geertge Buijt, weduwe wijlen Willem van der Meer, der kinderen grootmoeder, nagelaten, waarbij alsoo bevonden werd de lasten meer te zijn dan de waarde van de boedel, waarop de voogden geauthoriseerd zijn door de weeskamer om de erfenis te repudieren.

* 1639, 24-7: Stadsarchief Delft 161 NA nots. J. van Steeland [1839-fol 169, akte 55]: Gecompareerd Adriaen Pietersz, molenaer, weduwnaer, toekomende bruidegom, en Neeltge Jasons, meerderjarige dochter, toekomende bruid, beide wonende buiten de Waterslootsche Poort buiten Delft: ze gaan buiten gemeenschap van goederen trouwen. De bruidegom zegt dat zijn boedel, boven de termijnen die hij nog voor de molen moet aflossen, belast is met tweehonderd gulden voor zijn vijf voorkinderen bij wijlen Liesbeth Willems, wegens het bewijs van hun moederlijk erfdeel (zie ook het mutueel testament bij nots. A. van der Block), en bovendien bepaalt hij nu dat als hij (Arij) de eerststervende is, zijn voorkinderen nog eens fl 1000,- van hem erven (getuige: Pieter Joppen, oud-oom van zijn overleden huisvrouw). Mocht zij als eerste kinderloos sterven, dan behoudt Arij Pietersz haar bezit, alleen zal hij aan de oude Jason Huijgen, haren oude vaeder indien hij int leven sal sijn, fl 200,- uitkeren, en zo niet, dan krijgen de naaste bloedverwanten van Neeltge fl 25,-. Om mis verstanden te voorkomen zal er binnen enkele dagen door beide ‘conthoralen’ een inventaris van ingebrachte bezittingen worden gemaakt. Opgemaakt op de Buitenwatersloot in Delft. (w.g. Arijen Pietersz, Neltgen Jasons, dit merk is gesteld bij Pieter Joppen, nots + get.) 

* 1639, 24-7: Stadsarchief Delft, DTB ondertrouw: Arijen Pietersz, molenaer, weduwenaer, buijten de Watersloot, en Neeltgen Jasons, j.d., mede aldaer. Attests g.g. op Rijswijck den 24 Julij 1639.

* 1639, 24-7: familysearch, DTB Rijswijk ondertrouw: 24 Julij 1639: Arijen Pietersz molenaer, wed, ende Neeltgen Jasons, j.d. Delft.

* 1639: Stadsarchief Delft, 447 Kamer van Charitate [370, fol. 036v1]: Magdaleentgen Oloffs verkoopt Adriaen Pietersz, molenaer, een windmolen genaamd de pelmolen op Stads-veste met de gereedschappen voor fl 850,-, daarvan getrokken fl 125,- daarop de gereetschappen bij Schout en Schepenen zijn getaxeerd, blijft fl 725,-, compt voor de duiten fl 4:10:10

* 1641, 19-5: Stadsarchief Delft, DTB dopen: Willem, zn.v. Arij Pietersz en Neeltgen Jason, get: Geertge Cornelis en Aechgen Harments

* 1643, 12-4: Stadsarchief Delft, DTB dopen: Joris, zn.v. Arij Pietersz en Neeltgen Jasons

* 1644: Stadsarchief Delft, 447 Kamer van Charitate [368, fol. 052r2]: Arijen Pietersz, molenaer, verkoopt aan Michiel Vas, Sijbrand de Cock en Jacob Leendertsz van der Loe de helft in een koren-windmolen met alle gereedschappen en opstallen, belast met de helft van fl 7,- sjaers de penning 20, bovendien voor fl 3400,- afgetogen fl 1000,- daarop de gereedschappen getaxeerd zijn, blijft met de opstal over fl 2400, compt voor de duiten fl 15:8:12.

* 1649, 15-1: SA Delft, 161 notarieel nots J. van Ruijven 41 [invnr 1960, fol 384]: Maria Jacobsdr Buijs, weduwe van Michiel Jacobsz Vas, verklaart op verzoek van Cornelis Sindas <?>, molenaar, dat haar man in het jaar 1643 van Arijen Pietersz molenaer de helft gekocht heeft van een korenwindmolen op de buiten Watersloot, genaamd Den Uil, en hoewel in het koopcontract staat dat alleen Michiel Jacobsz Vas de koper was, waren Jacob Leenderts van Lee en Sibrant de Cock ook kopers, te samen elk voor 1/3 deel. Zij hebben beloofd de kooppenningen aan Arij Pietersz te voldoen uit de opbrengst van de pacht van het gemaal over de jaren 1643 t/m 1649… [moeilijk te begrijpen]

* 1654, 6-5: Stadsarchief Delft, DTB begraven: Neeltgen Jans, buijten de Watersloot

* 1654, 31-3: notarieel over o.a. Arij Pietersz, molenaer op de Nieuwe Nootdorpse molen, en …

* 1662, 12-8: Digitale Arena Delft: Notariële akte ten verzoeke van de molenaar Arij Pietersz waarin vijf of zes andere molenaars getuigen dat Ridser Keijser Arij Pietersz op straat, voor de Waag, heeft uitgescholden en voor dief uitgemaakt, terwijl hij hem geld schuldig is.

* 1704, 17-4: Digitale Arena Delft: Notariële akte van scheiding en deling van het tot dusverre onverdeeld gebleven deel van de nalatenschap van Arij Pietersz Hoogeveen, de vader en grootvader van de comparanten, omdat er enige onenigheid is ontstaan tussen de erfgenamen over hun aandeel. De Comparanten zijn: Burgje Ariens Hoogeveen, die ook het recht verkregen heeft van Joris Ariense Hoogeveen, voor twee kindsdelen; Tijmen Roos, getrouwd met Liesbeth Ariense Hoogeveen, die tevens het recht verkregen hebben van Claesje Ariens Hogeveen; Pieter Ariens Hogeveen, die samen met Tijmen Roos tevens het recht verkregen heeft van Wilhem Ariens Hogeveen en Aagje Ariens Hogeveen; de drie kinderen van Jobje Ariens Hogeveen, te weten: Liesbeth van Dort X Jacobus van der Minnen, Sara van Dort X Johannes Spangersberg en de kinderen van wijlen Hendrik van Dort X Marijtje Lucas; de vijf kinderen van wijlen Arien Ariensz Hogeveen, te weten: Neeltie Ariens Hogeveen X Dirck Damen van Schie, Pieter Ariensz Hogeveen, voor zichzelf en vervangende

Geertge Ariens Hogeveen X Arij Corns (de) Bas, Ariaantge Ariens Hogeveen X Cornelis Noordermeer, en Pancras Ariens Hogeveen.

De ervenis, die bestaat uit uit een huis en erven buiten de Watersloot in Delft, de helft in twee huisjes, enige schulden en kredieten (bv. een schuld van Jopje over 62 bonestaken), beloopt fl 3528,-, die in zeven delen verdeeld moet worden: fl 504,- per aandeel. Burgje ontvangt voor haar en Joris te samen twee erfdelen, Claasje, de kinderen van Jopje en de kinderen van Arij elk één deel, en tenslotte Liesbeth en Pieter mede voor Aagje en Wilhem, weer twee kindsdelen. De erfenis wordt uitgekeerd in geld en in parten van een schuldbrief van fl 2100 tegen 4 % rente op de molen, genaamd de Uijl, buiten de Watersloot, met verlopen rente tussen 1688 en mei 1704.

kind 1: Claesje Ariens Hogeveen

* 1696, 3-1: Digitale Arena Delft: Notaris Cornelis van der Sleyden, Inventarisnummer 2508d, Folio 163: testament. Claesje Ariens Hogeveen institueert tot haar enige en universele erfgenaam: Lijsbet Ariens Hogeveen, haar oudste broeders dochter. Maar als die kinderloos voor haar overlijdt, dan erven de volgende familieleden: Pieter Ariens Hoogeveen, Neeltge Ariens Hogeveen, Ariaentge Ariens Hoogeveen, Geertruijd Ariens Hoogeveen, Pancras Ariens Hogeveen en Pleuntge Ariens Hogeveen, elk voor een zesde part. Bovendien wil Claesje dat haar testatrices broeders ende susters soo van den heelen als halven bedde met hen allen ontvangen de somma van tien Carolj guldens, die door hen in egale portien gedeeld en genoten zal worden. Tot voogd over alle onmondige en toezicht behoevende erfgenamen benoemt zij haar neven Pieter Ariens Hogeveen, Dirck van Schie en Cornelis Noordermeer

kind 2: Burgje Ariens Hogeveen

* 1708, 23-11: Digitale Arena Delft, notariele akte: Op 23-11-1708 maakt Burgje Ariens Hoogeveen, bejaarde dochter, haar testament. Ze benoemt tot universele erfgenamen haar nichtjes Lijsbet Jans van Dort (X Jacobus van der Minne) en Sara Jans van Dort (X Joannes Spanjersberg).

* 1712: Digitale Arena Delft, notariele akte: In 1712 wordt, na de dood van Burchje, haar boedel geveild, bestaande uit een huis en erf op de Buitenwatersloot te Delft, en separaat, een tuin daarnaast gelegen. Ze worden verkocht voor resp fl 580,- en fl 150,- en te derde een huis en erf op de zuidzijde van de Achterzak, het vierde huis van de Kruisstraat (afgeslagen tot fl 300,- maar niet gemijnd).

kind 3: Aagje Ariens Hogeveen

* 1663, 18-11: Stadsarchief Delft, DTB dopen: Elisabeth, dr.v. Jan Dirckse de Helt en Aechge Ariens, get: Sophija Ariens, Burchje Ariens, Jan Janse van Dort

* 1700, 15-3: Digitale Arena Delft, Notaris Cornelis 's- Gravesande, Inventarisnummer 2537C, Folio 103: De overleden Aagje Ariens Hogeveen laat drie kinderen achter,en de kinderen van haar overleden dochter. De lasten van de erfenis blijken groter te zijn dan de opbrengst, waardoor de weeskamer (uit naam van de kleinkinderen) en dochter Geertruij de erfenis niet aanvaarden, zoon Pieter zit in Oost-Indië; schoonzoon Pieter van der Clooster verklaart dat hij uit respect voor zijn schoonmoeder als enige en universele erfgenaam de erfenis aanvaardt en de schulden zal voldoen.

kind 4: Jopje Ariens Hogeveen

* 1663, 7-4: Stadsarchief Delft, DTB ondertrouw: Jan Jansz van Dort, j.m., met Jopgen Arijens, j.d., beijde opte buijten watersloot. den 22 april 1663 attestatie g.g. opt Wout.

* 1664, 24-2: Stadsarchief Delft, DTB doop: Heijnderick van Dort, zn.v. Jan van Dort en Jopge Ariens, get Jan Jansen, Aaltge Aarsen, Wentge Jans

* 1666, 29-4: Stadsarchief Delft, DTB doop: Lijsbet, vader Jan Jansz van Dorth, m: Jobpje Arijens, get: Jan van Dorth, Elssje Arijens, Aeffje Harm.

* 1672, 8-9: Stadsarchief Delft, DTB doop: Sara, v: Jan Jans van Dort, m: Jobpje Arijens, g: Jan Jans en Grietje Heijnd.cx

* 1698, 14-1: Digitale Arena Delft, Notariele akte: Testament 14-1-1698 van Jan Arentszn Spangersbergh, mr backer, en Sara Jansdr van Dort, echtelieden. Langstlevende testament, met de conditie dat zijn ouders, Arent Spangersbergh en Willempie de Bruijn, indin zij dan nog leven…; en zij verklaart dat haar moeder Jopie Ariendr. Hoogeveen mag genieten van de goederen, nagelaten door het overlijden van haar vader Jan Jansz van Dort, ook dat wat van haar broeder en haar zuster is.

* 1700, 19-7: Stadsarchief Delft, DTB begraven: iopije arijens hoogeveen, wed van ian iansen van dort, buijten de watersloot bijt verlaat, op ’t coor 3 meerderjarige 12 dragers.

Er is in dezelfde tijd in Delft nog een andere Jan Jansz van Dort, (mogelijk een neef, omdat zijn echtgenote als doopgetuige optreedt bij de kinderen van 'onze' Jan Jansz van Dort) wat de identificatie lastig maakt:

(DTB Delft, ondertrouw 18-1-1676: Jan Jansz van Dort, weduwenaer, greijnwercker aen de geerwegt, met Geertruijt Plainsjet, wed van Jan Pietersz van der Voer, in de vlaminghstraet. (andere acte:) Jan Jansz van Dort, wedr, greijnsw aen geerwegt, met Geertruijt lainsjet, wed van Jan Pietersz van der Voer in de Vlaminghstraet; den 7 feb 1676 attestatie g g op Rotterdam en op den 9 dito aldaer getrouwt.)

DTB Delft begraven: 25-12-1677: 12d Jan jansz van Dort, tuijnder buijten de watersloot, meerderj kind: bij de eerste meulen in de kerck

DTB Delft begraven: 29-11-1681: 12 dr: Grietje Hendriks, weduwe van Jan Jans van Dort op de buijten Watersloot, bij de eerste meulen, in de Kerk. 2 meerderj kindren

Jan Jansen van Dort, zaagmolenaar, is op 2-6-1647 schuldenaar aan de gemeente Delft, kennelijk voor de koop van vrij Hofland en zaagmolen aan de Carthuiser vaarsloot.

Jan Jansz van Dort en anderen verkopen een kademuur aan de gemeente Delft in 1647

Jan Jansz van Dort is in 1654 huurder van iets aan de buiten watersloot omtrent het Verlaat

kind 5: Arien Ariensz Hogeveen

* 1677, 20-6: Stadsarchief Delft, DTB begraven: Lijsbet Banckerts, huisvrou van Arii Ariensz Hogeveen, buijten Watersloot, over de tweede houtte brugge, in de kerk. 12 dragers, 8 m[eerder] j[arige] k[inderen]

* 1681, 28-6: Archief Delft, Comparitieregister Weeskamer: Op 28-6-1681 compareerden Willem Arïens Hoogeveen, molenaer, Oom, ende Reijnier van Ankeren, mr. Cuijper, als voochden, en leverden over inventaris van alle de goederen bij Arien Ariens Hoogeveen naegelaten, seggende sijne seven kinderen met namen Lijsbet (22), Neeltge (19), Pieter (17), Ariaentgen (13), Geertgen (11), Banckeris (7) en Pleuntge (6), te samen erfgenamen ab intestato; op versoek van Elisabeth Ariens Hogeveen en van de voogden wordt de boedel onverdeeld gelaten. Op den 27en October 1693 is autorisatie gegeven. [de weduwnaar Arien Ariensz Hogeveen wordt begraven op 5-10-1680, nalatende 8 kinderen]

* 1681, 16-5: Stadsarchief Delft, DTB begraven: een baer kint van Arij Ariensz Hoogeveen op de Buijte Watersloot. K.hof

Er worden nog drie kinderen begraven van Arij Ariensz Hoogeveen van de Buiten Watersloot, namelijk op 27-4-1666, 12-5-1666 en 24-5-1670

kind 6: Liesbeth Ariens Hogeveen

* 1697, 16-3: Stadsarchief Delft, DTB ondertrouw [78-98]: Thijmon Roos, wed tot Rotterdam met Lijsbeth Ariens Hoogeveen, j.d. op de buijtewatersloot.

* 1697, 14-4: Stadsarchief Delft, DTB trouwen [117-142v]: Thijmen Roos, j.m. te Rotterdam, trouwt Lijsbeth Ariens Hogeveen, j.d. alhier

kind 7: Pieter Ariensz Hogeveen

Op grond van zijn oudste kind neem ik aan dat Pieter uit het eerste huwelijk stamt. Hij is den wel erg oud (minstens 45) als hij voor 't eerst trouwt. Eigenlijk zou de oudste zoon Pieter moeten heten, niet de jongste.

* 1702, 25-7: Digitale Arena Delft, notariële akte (ten onrechte in de index gedateerd op 1704): Pieter Arijens Hoogeveen is Molenaar op De Uijl, en Pancras Ariens Hoogeveen, zijn broer, is zijn knecht. Deze laatste raakt na een scheldpartij slaags met drie ambtenaren die de molen komen peilen en willen vaststellen welke goederen er zijn.

* 1704, 30-11: Stadsarchief Delft, DTB dopen: Wilm Hogeveen, zn.v. Pieter Arense Hoogeveen en Jannetje Cornelisdr de Geus, get: Arij Wilmse Hoogeveen en Elijsabet Leendersmeer Blom

openstaande vragen / discussie

Wie is Sophia Ariens, die in 1663 samen met Burgje doopgetuige is bij een kind van Aagje?