Elspeet is een dorp in de gemeente Nunspeet op de Veluwe, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft, inclusief het buitengebied, 4398 inwoners (2012).
Naam De herkomst van de naam Elspeet is niet eenduidig bekend. El wordt wel in verband gebracht met oud (in tegenstelling gedacht tot het nieuwere Nunspeet) en speet (of: spa(de)) verwijst naar ontginning, omgespitte grond. Een andere uitleg ziet in het eerste deel van de naam de els terugkomen. Het toeristische dorp ligt zo'n tien kilometer ten zuiden van Nunspeet en zo'n vier kilometer ten noorden van het dorp Uddel, op de noordelijke Veluwe. Het dorp ligt in een landbouwenclave, omringd door bos en heidevelden. Het dorp heeft drie campings. Toerisme
Het toeristische dorp ligt zo'n tien kilometer ten zuiden van Nunspeet en zo'n vier kilometer ten noorden van het dorp Uddel, op de noordelijke Veluwe. Het dorp ligt in een landbouwenclave, omringd door bos en heidevelden. Het dorp heeft 3 campings.
Kerkelijk dorp Het dorp staat bekend als zeer kerkelijk. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010 kreeg de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) 61,6% van de stemmen. Bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2011 was dit zelfs 65,3% van de stemmen. (Ter vergelijking: in de eveneens als erg christelijk bekendstaande dorpen Staphorst en Urk was dat 31,4% resp. 30,4%). In 2010 werd ongeveer 87% van de stemmen op een christelijke partij uitgebracht[2]. Elspeet telt een Hersteld Hervormde gemeente, een Protestantse Kerk in Nederland, een Gereformeerde Gemeente, een Oud Gereformeerde Gemeente en een Gereformeerde Gemeente in Nederland. In oktober 1966 brak de bijna verdwenen ziekte polio uit in Elspeet. Dit leidde tot massale belangstelling van de pers. Later kwam het ook tot opstootjes tussen journalisten en plaatselijke jongeren. In mei 1978 vond nogmaals een uitbraak plaats. Tweede Wereldoorlog Op de Noorderheide bij Elspeet bevindt zich DZ Rummy III, een dropzone uit deTweede Wereldoorlog waar in 1944 ten behoeve van het verzet materieel en agenten per parachute werden gedropt. Op de algemene begraafplaats van Elspeet bevinden zich meerdere oorlogsgraven. Elk jaar wordt er op de zaterdag rond 19 april de "Elspeet Memorial Tour" gehouden. Deze tour loopt door de Gemeente Nunspeet en directe omgeving en gaat langs crashsites, historisch beladen plaatsen uit de Tweede Wereldoorlog en oorlogsmonumenten. Bereikbaarheid
Het dorp is te bereiken via de Syntus Gelderland-buslijnen 104 (Apeldoorn - Harderwijk: rijdt alleen in de spitsuren), en 112 (Wittenberg-Harderwijk). Deze bussen rijden elk uur. Beide buslijnen hebben haltes bij de treinstations van Apeldoorn, Harderwijk en Nunspeet), waardoor Elspeet ook makkelijk via het spoor te bereiken is.
Rijksmonumenten
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de rijksmonumenten in de plaats en nabijgelegen gehuchten. De objecten worden getoond zoals deze zijn geregisteerd in het Rijksmonumentenregister, inclusief onderdelen van een monument met een eigen rijksmonumentnummer.
|