Câu chuyện “Nhà Tôi” và “Chuyện Giàn Thiên Lý”
Kim Anh sưu tầm
Audio : NGV.
Nhà thơ Yên Thao đã sáng tác bài thơ “ Nhà tôi” vào năm 1949 đây là một bài thơ mang chất lãng mạn của thời chiến tranh kháng chiến chống Pháp .Về hoàn cảnh ra đời của bài thơ tác giả đã kể lại :
“Năm 1949, tôi công tác văn nghệ tại Quân đội liên khu 3, theo một đơn vị đánh vào một đồn binh Pháp đồn trú cạnh sông ở một làng đồi.Trong lúc đợi chờ giờ nổ súng ,tôi trò chuyện với anh em và được biết ở đơn vị này có một cậu quê ở ngay làng đồi đó.Phía bên ấy đang còn mẹ và vợ. Cậu ta lấy vợ được chừng tháng thì chiến tranh bùng nổ.Chàng trai lên đường đi kháng chiến, chia tay người vợ trẻ. Trong câu chuyện, mấy lần cậu ta nhắc tới giàn Thiên lý của nhà mình.Tôi rất thích câu chuyện và viết nên bài thơ "Nhà Tôi". Có lẽ người viết đã hoà nhập được với người kể nên bài thơ được đông đảo anh em lính thuộc và nhanh chóng được phổ biến cả vào các chiến trường Nam Bộ. Không chỉ lính xuất thân từ nông thôn, cả những lính thành phố cũng tìm thấy thấp thoáng trong bài thơ những nét hợp với mình.” . Ở đây xin nói thêm, có nhiều văn bản ghi nhầm câu “Nhà tôi ở cuối thôn Đồi” thành “Nhà tôi ở cuối thôn Đoài”. Điều này không đúng với nguyên gốc bài thơ.
Vào khoảng đầu thập niên 90 nhạc sĩ Anh Bằng đã sáng tác nhạc phẩm “Chuyện giàn Thiên lý” lấy ý từ bài thơ “Nhà tôi” của thi sĩ Yên Thao . Bản nhạc cũng rất phổ biến cả ở trong và ngoài nước
Xin giới thiệu cùng các bạn bài thơ “Nhà tôi” của nhà thơ Yên Thao và bản nhạc “Chuyện giàn Thiên lý” của nhạc sĩ Anh Bằng
Nhà tôi
Yên Thao
Tôi đứng bên này sông
Bên kia vùng địch đóng
Làng tôi đấy xạm đen màu tiết đọng
Tre cau buồn tóc rũ ướt mơ sương
Màu trăng vôi lồm lộp mấy khung tường
Nếp đình xưa người hỡi đau gì không?
Tôi là anh lính chiến
Rời quê hương từ dạo máu khơi dòng
Buông tay gầu vui lại thuở bình Mông
Ghì nấc súng nhớ ơi ngày chiến thắng
Chân chưa vẹt trên nẻo đường vạn dặm
Áo nào phai không sót chút màu xưa
Ðêm hôm nay tôi trở về lành lạnh
Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa
Tôi có người vợ trẻ đẹp như thơ
Tuổi chớm đôi mươì cưới buổi dâng cờ
Má trắng mịn thơm thơm mùa lúa chín
Ai đã qua mà chẳng từng bịn rịn
Rời yêu thương nào đã mấy ai vui?
Em lặng buồn nhìn với lúc chia phôi
Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
Tôi còn người mẹ
Tóc đã ngả màu bông
Tuổi già non thế kỷ
Lưng gầy uốn nặng kiếp long đong
Nắng mưa từ buổi tang chồng
Tơ tằm rút mãi cho lòng héo hon
Ôi xa rồi! Mẹ tôi
Lệ nhoà mi mắt trông con phương trời
Có từng chợt tỉnh đêm vơi
Nghe giòn tiếng súng nhắc lời chia ly:
Mẹ ơi! Con mẹ tìm đi
Bao giờ hết giặc con về mẹ vui
Ðêm nay trời lành lạnh
Sông sâu mừng lấp lánh sao lưa thưa
Ống quần nâu đã vá mụn giang hồ
Chắc tay súng tôi mơ về Nguyễn Huệ
Làng tôi kia bên trại thù quạnh quẽ
Trông im lìm như một nắm mồ ma
Có còn không! Em hỡi mẹ tôi già?
Những người thân yêu khóc buổi tôi xa
Tôi là anh lính chiến
Theo quân về giải phóng quê hương
Mái đầu xanh bụi viễn phương
Bước chân đất đạp xiêu đồn luỹ địch
Này, anh đồng chí!
Người bạn pháo binh
Ðã đến giờ chưa nhỉ?
Mà tôi nghe như trại giặc tan tành
Anh rót cho khéo nhé!
Không lại nhầm nhà tôi
Nhà tôi ở cuối thôn Đồi
Có giàn thiên lý
Có người tôi thương
Audio : Nhà Tôi - Hồng Vân diễn ngâm
Chuyện giàn Thiên Lý
Nhạc Anh Bằng,
lời từ ý thơ Yên Thao
Tôi đứng bên này sông, bên kia vùng lửa khói.
Làng tôi đây, bao năm dài chinh chiến,
Từng lũy tre muộn phiền.
Tôi có người vợ ngoan.
Đẹp như trăng mười sáu, cưới rồi đành xa nhau.
Nhớ đôi môi nàng hiền, xinh xinh màu nắng.
Má nàng hồng thơm mùi thơm lúa non.
Ai ra đi mà không từng bịn rịn.
Xa người yêu mà dễ mấy ai vui.
Em nhìn theo bằng nước mắt chia phôi.
Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
Này anh lính chiến, người bạn pháo binh.
Mẹ tôi tóc sương từng đêm nghe đạn pháo rơi thật buồn.
Anh rót cho khéo nhé, kẻo lầm vào nhà tôi.
Nhà tôi ở cuối chân đồi,
Có giàn thiên lý, có người tôi thương.
Sau thành công cùa ca khúc “ Chuyện Giàn Thiên Lý “ nhạc sĩ Anh Bằng đã sáng tác thêm ca khúc thứ 2 của “ Chuyện Giàn Thiên Lý “ trong sáng tác này nhạc sĩ đã dùng câu mở đầu “ Đã nhiều năm qua rồi …” như là để kể tiếp câu chuyện cũ và nhạc sĩ cũng đã dùng thêm nhiều câu thơ trong bài thơ “ Nhà Tôi “ mà ông chưa dùng trong ca khúc sáng tác trước
Chuyện Giàn Thiên Lý 2
Anh Bằng
Đã nhiều năm qua rồi
Tôi là người lính chiến
Quên thân mình giữ làng quê
Những chiều rừng hành quân
Thương về người em gái
Chờ mãi tôi chưa lần về
Nàng yêu loài hoa tên là Thiên Lý
Nên lấy phải chồng đi xa
Nhớ trước hiên nhà tranh
Có giàn hoa màu trắng
Em cười nói xinh xinh
Đêm nay bước chân tôi trở lại làng xưa
Sao lấp lánh trên sông lành lạnh về khuya
Nhìn phiá bên kia bờ
Đó làng tôi mờ mờ tựa như cánh đồng hoang
Sau bao nhớ nhung mong gặp lại người thương
Nhưng khói súng bay bay mịt mù quê hương
Chẳng biết em bây giờ có còn ôm mẹ già
Ủi an như ngày xưa
Chiến trường ôi điêu tàn
Ngôi đền thờ rách nát
Thôi không còn những hồi chuông
Mái nhà nghèo tôi thương
Bên một giàn Thiên Lý
Buồn lắm biết đâu mà tìm
Người yêu còn không
Hay là đã chết trong khói lửa ngập quê hương
Thức trắng đêm hỏa châu
Khiến lòng thêm sầu nhớ
Ôi giàn Thiên Lý đâu?
Audio :
* Chuyện Giàn Thiên Lý Duy Khánh
* Chuyện Giàn Thiên Lý Mạnh Đình
* Chuyện Giàn Thiên Lý Như Quỳnh
* Chuyện Giàn Thiên Lý Trường Vũ
* Chuyện Giàn Thiên Lý 2 Mạnh Đình
* LK.Chuyện Giàn Thiên Lý & Chuyện Hoa Sim Trường Vũ
Đôi nét về nhà thơ Yên Thao
Yên Thao (sinh 1927) là một nhà thơ , nhà báo Việt Nam . Ông được biết tiếng từ thời Chiến tranh Đông Dương, với nhiều bài thơ mang chất lãng mạn chiến tranh , nổi bật nhất là bài Nhà tôi , được nhạc sĩ Anh Bằng phổ nhạc được tên gọi “ Chuyện giàn thiên lý ” . Ngoài ra, ông còn có các bút danh khác như Nguyễn Bảo , Cử Yên, Lang Bang, Thái Dương…
Ông tên thật là Nguyễn Bảo Thịnh , sinh ngày 21 tháng 1 năm 1927, quê Đông Ngạc , huyện Từ Liêm , Hà Nội . Sau khi người Pháp tái xâm lược Đông Dương năm 1946 , ông tham gia Kháng chiến chống Pháp , chiến đấu trong quân đội . Thời gian này ông sáng tác nhiều bài thơ lãng mạn chiến tranh được nhiều người biết đến , nổi danh cùng với một số nhà thơ trẻ cùng thời như Quang Dũng, Tất Vinh, Hồng Nguyên…
Vợ ông là bà Đỗ Thị Phú , sinh 17 tháng 1 năm 1929, quê Đại Gia , huyện Phú Xuyên , tỉnh Hà Tây . Hai người gặp nhau trong kháng chiến chống Pháp , cưới nhau ở Phú Thọ tháng 11 năm 1953 . Hai ông bà đều là học sinh thoát ly gia đình đi kháng chiến.
Hiện nay ông là Chủ nhiệm Câu lạc bộ thơ trào phúng Hà Nội . Ông ít làm thơ trữ tình (chỉ khi nào xúc cảm thật mới làm). Thơ trào phúng Yên Thao ký dưới nhiều bút danh: Nguyễn Bảo, Cử Yên, Lang Bang, Thái Dương…
(Nguồn: wikipedia.org)