"Tháng ăn chơi" của người Việt

Sưu tầm : Quỳnh Hoa

Nói “Tháng giêng là tháng ăn chơi” là nói cho vui, cho sang trọng vậy thôi, chứ thực ra, thuở xưa, người bình dân quanh năm “chân lấm tay bùn”, “đầu tắt mặt tối”, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, ngày đầu năm, tháng đầu Xuân có “ăn chơi” chủ yếu cũng tập trung vào việc mở và tham gia các hội đình, hội đền, hội chùa..mà thôi.

Xuân - thu nhị kỳ, gần như làng quê nào cũng có lễ, có hội, hội lớn, hội to thu hút hàng chục vạn người từ tứ phương đổ về cũng có, mà hội bé, hội nhỏ bó hẹp trong phạm vi một làng, một xóm cũng không thiếu. Xem lịch biểu hội hè Việt Nam, chúng ta thấy, mùa Xuân chính là mùa tập trung nhiều lễ hội nhất.

Giỗ tổ Hùng Vương

“Mồng bảy hội Khám, mồng tám hội Dâu/Mồng chín đâu đâu cũng về hội Gióng”. “Nhớ ngày mồng bảy tháng ba/Trở về hội Láng, trở ra hội Thầy”; “Ai về Phú Thọ cùng ta/Nhớ về giỗ Tổ tháng ba, mồng mười”; “Bơi Đăm, rước Giá, hội Thầy/Vui thì vui vậy, không tầy rã La”.

Hội Gióng

Tháng giêng là thời diểm diễn ra nhiều lễ hội...

Những câu tục ngữ, ca dao trên cho ta biết tên và thời gian diễn ra một số lễ hội ở vùng Bắc bộ. Riêng trên đất Thừa Thiên Huế, thì từ tháng 1 đến tháng 3 âm lịch đã có 33 lễ hội. Trong đó, một số lễ hội tiêu biểu được người trong huyện, ngoài tỉnh mến tiếng như: Hội đu tiên ở Phước Yên, Quảng Điền từ 1-7/1; Hội Vật làng Sình, làng Thủ Lể ở Phú Vang, Quảng Điền ngày 10/1; Lễ Hội Cầu Ngư Hải Dương, Thuận An ở Hương Trà, Phú Vang ngày 12/1; Hội tế Tổ nghề rèn Hiền Lương ở Phong Điền ngày 18/2; Hội tế Tổ nghề điêu khắc Mỹ Xuyên ở Phong Điền ngày 5/1…

Lễ Hội Cầu Ngư Hải Dương

Mùa Xuân và cả mùa Thu là mùa của thời tiết,trong lành. Nắng ấm, trời trong. Cây cối đâm chồi nảy lộc, khai hoa. Công việc cấy cày, gặt hái cũng đã cơ bản làm xong. Nông dân, ngư dân, thợ thủ công …các làng quê có dăm bữa, nửa tháng không quá bận rộn tất bật với ruộng nương, đồng áng, với sông biển, đầm phá…đây chính là thời gian để họ được nghỉ ngơi, bồi dưỡng sức lực, di dưỡng tinh thần sau những tháng ngày lao động khó nhọc. Tết Nguyên đán và hội Xuân được mở ra ở các làng quê, phố phường chính là đã đáp ứng đuợc nhu cầu sinh hoạt văn hoá tinh của quần chúng nhân dân.

Lễ hội Láng

Thời nào cũng vậy, người đi lễ đình, lễ chùa, trước hết là để bày tỏ lòng biết ơn Tổ tiên, biết ơn những người có công với dân, với nước, biết ơn các vị Thánh đã phù hộ, độ trì cho cháu con có cuộc sống an lành, ấm no, hạnh phúc. Nhiều ngi lễ trang trọng, thành kính được thực hiện nơi đình chùa,am miếu vừa để tạ ơn, vừa để khấn cầu trời đất, Thần, Phật giúp cho con người giải toả và thăng hoa tâm linh. Người đi lễ để cầu phúc, cầu tài, cầu điều tốt lành cho gia đình, cho bản thân, cho quê hương, đất nươc.

Lễ hội rước Giá

Đi lễ, đi hội không chỉ có vậy. Lễ hội còn là dịp để mọi người vui chơi, ca hát, được thi tài, đấu trí, được thử sức, được bày tỏ tâm tình với nhau. Đấu vật, đấu võ , chọi gà, chọi trâu, đua ghe, ném vòng, leo cột mỡ, bắn nỏ, đánh đu, đánh cờ người, cờ thẻ, thi nấu cơm, làm bánh, hát xoan, hát ghẹo, bài chòi…không một hoạt động thể thao, văn nghệ, không một trò chơi nào là không thú vị, không mang tính sáng tạo, tính quần chúng, không thu hút đông đảo người tham gia. Phần lớn các hoạt động này, thực ra đều có cội nguồn từ sinh hoạt, từ công việc lao động, sản xuất của người bình dân sau luỹ tre làng, nhưng khi được đưa vào lễ hội , thì nó được nghệ thuật hoá, sân khấu hoá.



Trở lại Trang Chính