In zo wel Katholieke en Protestantse middens waren vroeger vraag en antwoord boekjes omtrent het geloof en de godsdienstleer zeer populair. De vraag en antwoordboekjes waren een hulpmiddel bij het godsdienstonderwijs. Catechese (van het Griekse: Κατήχησις, katechesis = onderricht) duidt in de
christelijke wereld het 'geloofsonderricht' aan. In de Katholieke Kerk gelooft men dat het geloof een
genade is, dat de mens geheel gratis krijgt van 'boven'. De Broeders in Christus geloven dat het God is die de mens roept. Hij heeft de mens geschapen, geeft hem en ontneemt hem het leven alsook de gaven of talenten voor het leven. God is het die ons doet denken en mogelijkheden geeft om te interpreteren en te berijpen. God is het ook die de Genade van verlossing schenkt, waarbij het zoenoffer van Jezus Christus ons bevrijding geeft van de dood als gevolg van de zonden. De Goddelijke Genade voorziet voor eenieder die wil dat er na de dood hier op aarde een mogelijkheid bestaat om op te staan uit de doden en het Koninkrijk van God binnen te gaan. Die genade is er voor iedereen, gratis en voor niets. Maar dat
betekent niet dat je er niets voor hoeft te doen, zoals velen denken. God kan je de genade
van het geloof schenken als je er intens om vraagt en je je verdiept in
de kern ervan. Zelfs als je het geloof via je ouders hebt meegekregen,
zul je je moeten verdiepen in de geloofswaarheden om de enorme rijkdom
van het geloof dieper tot je te laten doordringen.Het is niet omdat je ouders gelovig waren en zich hebben ingezet om naar dat geloof te leven dat jij ook naar dat geloof zal gaan leven. Elk individu is zelf verantwoordelijk voor de eigen keuze die het zal moeten maken omtrent geloof en godsdienstbeleving. De omgeving kan mee helpen aan de opbouw maar ook aan de afbraak van dat geloofsleven. Men heeft gerust de mogelijkheid om atheïstische kinderen van diep gelovige ouders te krijgen of anders om, zeer gelovige kinderen van niet gelovende ouders. Volgens de Katholieken ontvang je door de Kerk het geloof, die het geloof op haar beurt van Christus
heeft ontvangen en het door alle eeuwen heen heeft doorgegeven, het heeft
behoed voor vervalsingen en het steeds opnieuw in de tijd van nu laat
oplichten. Het geloof van die Kerk kan je dan in heel beknopte vorm terug vinden in
de geloofsbelijdenis die in liturgievieringen wordt opgezegd, het
Credo.
Als hulpmiddel voor het geloofsonderricht bestaan bij de Katholieken zo wel als bij meerdere protestantse denominaties, al eeuwenlang
boeken en brochures die een overzicht geven van de voornaamste leerpunten, vaak in
de vorm van vraag en antwoord. Zo'n boek wordt wel catechismus genoemd. De naoorlogse kinderen in West Europa kregen in hun scholen het gele boekje waarvan zijn de antwoorden letterlijk van buiten moesten kunnen opzeggen. Later verscheen er een uitgebreidere Catechismus.
Op initiatief van paus Johannes Paulus II verscheen in 1992 vanuit het
Vaticaan de omvangrijke Catechismus van de katholieke Kerk. Officium
Catecheticum Binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland is door de
Bisschoppenconferentie een catechetisch bureau ingesteld, het Officium
Catecheticum. Deze heeft als voornaamste taak de bisdommen bij te staan
op catechetisch gebied. In samenwerking met de bisdommen heeft het
Officium Catecheticum een reeks projecten uitgewerkt voor verschillende
doelgroepen en enkele belangrijke documenten uitgegeven. Uitgaande van wat er in Bazel, Zürich, Genève, Emden en Londen al op het gebied van catechese beschikbaar was, werd de catechismus geschreven. In de eindredactie heeft met name Olevianus een grote hand gehad. In januari 1563 werd de Catechismus door een speciaal bijeengeroepen synode officieel verklaard. Op verzoek van Olevianus werd in de tweede editie de omstreden vraag en antwoord 80 over de "Werkelijke Tegenwoordigheid" in de rooms-katholieke mis toegevoegd. Daaruit blijkt meer dan eens dat men in dat vraag en antwoord spel uit gaat van menselijke leerstellingen meer dan van Bijbelse leerstellingen die dan van God komen. De Heidelbergse Catechismus werd door Petrus Datheen in het Nederlands vertaald. Hij voegde hem toe aan zijn psalmbundel. De Synode van Dordrecht (1618-1619) toetste de Catechismus en schreef hem voor als document dat ambtsdragers en hoogleraren dienden te ondertekenen. De Noord-Hollandse provinciale synode van Alkmaar in 1573 schreef voor dat er 's middags een preek over een onderwerp uit de catechismus diende te worden gehouden. Dit voorbeeld werd door andere provinciale synoden gevolgd. Tegenwoordig wordt nog steeds in gemeentes uit de bevindelijke en orthodox gereformeerde stroming in de tweede dienst gepreekt naar aanleiding van deze catechismus. Bij de Broeders in Christus wordt daar niet aan gehouden mits zij vinden dat de lering uit het lezen en onderzoeken van de Heilige Schrift (de Bijbel) moet komen. zij geloven dat in dat Boek der boeken en Bestseller aller tijden, de volledige Waarheid wordt geleverd die voor de mens alle nodige inzicht kan brengen. Naast de gezamenlijke Bijbellezing en bespreking wordt er ruimte gegeven voor een exhortatie of opbouwende lezing of preek. De exhortatie kan een lezing zijn rond de gelezen Bijbeltekst maar ook een vermaning, berisping of terechtwijzing. In ieder geval ligt de aanmoediging bij zulk een preek voorop. De Broeders in Christus geloven namelijk in het positieve aspect van aansporing. De Vlaamse Broeders in Christus geloven niet dat de Bijbel een Doemboek is of dat het ons moet aanzetten om doemdenkers te worden. Integendeel is de Bijbel een boek vol hoop. De Broeders in Christus zijn er van overtuigd dat de Bijbel het onfeilbare Woord van God is dat ons inzicht verschaft in het Plan van God en ons ware hoop naar de toekomst geeft, een hoop tot leven. In die prachtige verzameling van 66 boeken kan men alle antwoorden vinden op de belangrijkste levensvragen of die vragen die in die catechismussen aan bod komen. Het kan misschien een goed idee zijn om zulk een boekje met vraag en antwoord te hebben, maar in de gemeenschap van de Broeders in Christus is men er nog nooit toe gekomen om zo iets op te stellen. Wel hebben zij enkel websites gecreëerd waar vragen van zoekers worden beantwoord. Het is nooit gezegd dat wat er nu nog niet is er nooit zou kunnen komen. Voor het ogenblik kunnen wij diegenen die in een Cathechismus geïnteresseerd zijn, aanbevelen om deze met de bijbel ter zijde door te nemen. Bij de vragen en antwoorden moet men er steeds de bijbel op na slaan en de verzen met elkaar vergelijken zodat er een duidelijk beeld kan gevormd worden. Indien er antwoorden voor komen die in tegenspraak met het Woord van God lijken te zijn moet men steeds datgene geloven en als waar aan nemen wat er in de bijbel staat. + Aanvullende lectuur
|